Class 6 Dutch

Once you have translated a line of English text, replace the English text with the new translation.
Please do not change the time codes.

Class 6

0:00:00.420,0:00:04.490
» NEIL SMITH: Een van de treffende zaken over dit hoofdstuk was voor mij

0:00:04.490,0:00:09.329
altijd de enorm precieze wiskundige logica ervan.

0:00:09.329,0:00:14.589
Ik bedoel, het komt het dichtst tot een mathematische dialectiek.

0:00:14.589,0:00:25.759
En dat vermogen en die werkwijze is waarom Marx soms
wordt gelabeld als een structuralist

0:00:25.759,0:00:29.589
» HARVEY: positivist!
» NEIL SMITH: of zelfs een positivist, waarbij individuen niet meetellen enz.

0:00:29.589,0:00:36.089
Maar wanneer je dan bij hoofdstuk 10 bent aanbeland, "De arbeidsdag",

0:00:36.230,0:00:41.470
worden de limieten van dat soort analyse duidelijk.

0:00:41.470,0:00:46.300
Op een bepaald punt zie je Marx' eigen methode voortvloeien,
hij zegt:

0:00:46.300,0:00:50.980
Bij gelijke rechten —het recht van de arbeider om

0:00:50.980,0:00:54.000
zijn arbeidskracht te verkopen en het recht van de werkgever

0:00:54.000,0:00:59.930
om die arbeidskracht te gebruiken—
"Tussen gelijke rechten beslist de macht".

0:00:59.930,0:01:04.080
Welke verschuiving zie jij dus hier?
Welke waarde heeft al die discussie rond

0:01:04.080,0:01:08.010
de arbeidsdag, lonen en tijd?

0:01:08.010,0:01:13.580
» HARVEY: Wel, ik denk dat hij daar echt
het idee verbindt dat waarde

0:01:13.580,0:01:19.260
gaat over maatschappelijk noodzakelijke arbeidstijd.
En tijd wordt dus cruciaal.

0:01:19.260,0:01:25.100
Dit hoofdstuk gaat dus over tijd.
Hij zegt: "Tijddeeltjes vormen de elementen van de winst",

0:01:25.100,0:01:31.299
en het vangen van andermans tijd
wordt daarom fundamenteel

0:01:31.299,0:01:35.990
voor het kapitalisme. En hier komen we tot iets
dat ik heel interessant vind.

0:01:35.990,0:01:39.579
Want we denken over tijd vaak als een natuurlijk fenomeen,

0:01:39.579,0:01:41.740
… het is er, weet je.

0:01:41.740,0:01:50.060
Maar Marx toont ons dat het eigenlijk verschuift met de
dynamiek van een kapitalistisch systeem—

0:01:50.060,0:01:54.080
het kapitalisme creëert een bepaald tijdsgevoel.

0:01:54.080,0:02:00.990
Het creëert het idee van een arbeidsdag, een arbeidsweek,
een arbeidsjaar, een arbeidsleven.

0:02:00.990,0:02:09.319
Het creëert dat idee, zodat de notie van temporaliteit
eigenlijk sociaal gebouwd is.

0:02:09.319,0:02:16.870
En deze sociale constructie van tijd
zegt plots dat tijd helemaal niet natuurlijk is.

0:02:16.870,0:02:22.919
We krijgen te horen wat tijd is, al die zaken over
in- en uitklokken,

0:02:22.919,0:02:29.859
een boetesysteem als je te laat komt,
omdat je het temporele regime geschonden hebt.

0:02:29.859,0:02:35.509
Dus je vindt hier veel over de temporele disciplinering
van een maatschappij,

0:02:35.509,0:02:40.809
En een beetje over ruimtelijkheid,
omdat veel hiervan zich binnen de fabriek afspeelt.

0:02:40.809,0:02:47.899
Dus het speelt zich af binnen de fabriek,
… met de bellen …

0:02:47.899,0:02:56.410
Ik denk vaak: Dit is vreemd, waarom hebben universiteiten bv.
een soort fabrieksregime?

0:02:56.410,0:03:07.409
De bel gaat en je zegt: Oké, deze wiskundeles zit erop,
nu moet ik Frans gaan studeren voor een uur.

0:03:07.409,0:03:12.499
Het temporele regime van de universiteit is van zo'n soort,

0:03:12.499,0:03:16.389
en opleiding in tijdsdiscipline wordt cruciaal.

0:03:16.389,0:03:23.000
Zelfs op het onderwijzende niveau. Ik herinner me op een bepaald punt,

0:03:23.000,0:03:30.869
was er de gewoonlijke kwestie over de gebreken
van universitair onderwijs van eerstejaarsstudenten.

0:03:30.869,0:03:35.049
Dus komen er mensen van Harvard naar Johns Hopkins
om ons te vertellen wat we moeten doen;

0:03:35.049,0:03:39.629
en wat zeiden ze ons? Ze zeiden:
Het eerste wat je moet doen in het eerste jaar

0:03:39.629,0:03:44.649
van een student aan de universiteit is hem tijdsdiscipline leren.

0:03:44.649,0:03:49.139
Dat is het belangrijkste. Hoe doe je dat?
Je geeft papers op, en je accepteert

0:03:49.139,0:03:52.189
die niets als ze te laat zijn.

0:03:53.209,0:04:02.569
Dit is intellectuele productie! Jij en ik weten
dat je op zo'n manier geen werk kan produceren.

0:04:02.569,0:04:07.769
Er is een grappig iets, ik had lange tijd op mijn bureau

0:04:07.769,0:04:12.659
een grappige letter naar Karl Marx van zijn uitgever in Leipzig,

0:04:14.659,0:04:19.959
waar de uitgever zegt: 'Geachte Herr Doktor Professor,
het is ter onze attentie gekomen

0:04:19.959,0:04:26.409
dat u zes maanden overtijd bent met u manuscript van 'Das Kapital'.
Als we de tekst niet binnen het komende half jaar ontvangen

0:04:26.409,0:04:29.919
zullen we iemand anders moeten aanstellen om het te schrijven.'

0:04:31.149,0:04:36.209
Het punt hier is dat dit hoofdstuk over de arbeidsdag gaat over

0:04:36.209,0:04:43.750
waarom het kapitalisme dit soort temporaliteit heeft,
die radicaal verschillend is van pre-kapitalistische maatschappijen.

0:04:43.750,0:04:49.610
—hoe ze tijd organiseren; en je zou hopen
radicaal verschillend van hoe

0:04:49.610,0:04:55.950
een socialistische maatschappij tijd zou organiseren.
Maar temporaliteit is erg vastgezet in het kapitalisme

0:04:55.950,0:05:04.820
en het versnelt. Het gaat sneller, dus later in 'Het Kapitaal'
zien we het fenomeen van versnelling,

0:05:04.820,0:05:08.479
intensivering. Waarom gaat kapitalisme altijd daarover?
Dus we begrijpen iets over de logica

0:05:08.479,0:05:10.830
van het systeem en de logica van diens temporaliteit

0:05:10.830,0:05:15.830
door dat hoofdstuk; dat is een van de redenen
waarom ik het zo'n geweldig hoofdstuk vind.

0:05:33.139,0:05:36.580
We gaan hoofdstuk [8 en 9] doen.

0:05:36.580,0:05:39.800
Hoofdstuk Acht: De arbeidsdag.

0:05:42.009,0:05:50.880
Ik heb eerder al opgemerkt dat
Marx van stijl wisselt doorheen 'Het Kapitaal'.

0:05:50.880,0:05:59.430
Dit hoofdstuk is op een andere wijze opgesteld
dan de voorbije hoofdstukken.

0:05:59.430,0:06:04.469
Het zit vol historische details en informatie.

0:06:06.439,0:06:13.560
Het maakt gebruik van een heleboel theoretische
categorieën die we tot nu toe niet gezien hebben in de tekst.

0:06:13.560,0:06:22.790
Dit komt, volgens mij, omdat Marx hier geïnteresseerd is
in het schetsen van een echte historische situatie

0:06:22.790,0:06:31.349
en een historisch verhaal, die beiden licht werpen op
de fundamentele theoretische constructie

0:06:31.349,0:06:35.039
die hij heeft opgesteld, namelijk de waardetheorie.

0:06:35.039,0:06:39.229
Net zoals je ziet hoe de waardetheorie iets vertelt
over de geschiedenis.

0:06:39.229,0:06:51.409
We hebben eerder al het verband tussen geschiedenis en theorie in deze
tekst besproken, en dit is een goed hoofdstuk om eens

0:06:51.409,0:06:57.699
na te denken over hoe dat werkt. Maar het is wel duidelijk
dat de geschiedenis die je hier gaat bekijken

0:06:57.699,0:07:03.309
één is die veel zaken betrekt die nog niet
in de theorie aanwezig zijn.

0:07:03.309,0:07:9.240
Als je ze allemaal in de theorie aanwezig wilt hebben, dan moet
je tot het eind van Volume 3 van Het Kapitaal gaan,

0:07:9.240,0:07:17.229
en er zelfs voorbij. Maar hier betrekt Marx ze,
omdat hij een echt historisch verhaal wil vertellen.

0:07:17.229,0:07:26.379
En dit historisch verhaal gaat over de strijd
om de duur van de arbeidsdag.

0:07:26.379,0:07:32.460
Hij begint met ons te herinneren, en ik denk dat
het altijd erg belangrijk is om jezelf te herinneren, aan

0:07:32.460,0:07:38.309
het onderscheid tussen de arbeidswaardetheorie
en de waarde van arbeidskracht.

0:07:38.309,0:07:45.010
De waarde van arbeidskracht is de waarde van een waar.
Het is een waar, op sommige vlakken zoals andere waren,

0:07:45.010,0:07:51.249
maar zoals we eerder gezien hebben, op andere vlakken
verschillend van de doorsnee waren

0:07:51.249,0:07:57.339
omdat het een historisch-, moreel- en beschavingselement bevat.

0:07:57.339,0:08:09.099
En zoals we zullen zien in dit hoofdstuk, komen die vragen over
wat beschaafd is en wat niet, terug in beeld.

0:08:09.330,0:08:15.069
Dat gezegd zijnde is hij dan geïnteresseerd
in het onderscheid of verschil tussen

0:08:15.069,0:08:20.209
wat arbeid produceert, de waarde die het produceert,
en wat de waarde van die arbeidskracht is.

0:08:20.209,0:08:22.639
Hij construeert een simpele diagram aan het begin,

0:08:22.639,0:08:36.270
die zegt: 'Er is een vast niveau van de arbeidsdag' …
of eerder: 'Er is een vaste waarde van arbeidskracht

0:08:36.270,0:08:40.670
en die vaste waarde van arbeidskracht wordt
gemeten in de hoeveelheid uren die noodzakelijk zijn

0:08:40.670,0:08:48.580
voor de reproductie van het equivalent van de waarde van die arbeidskracht.'

0:08:48.580,0:08:52.810
Dat is dus bepaald. Zoals hij eerder zei,
toen hij de waarde van arbeidskracht besprak:

0:08:52.810,0:08:57.740
'We weten dat het in de praktijk erg varieert,
afhankelijk van het land waarin je je bevindt,

0:08:57.740,0:09:03.160
welk historisch moment, de beschavingsgraad
van het land en de aard van de klassenstrijd, enz.

0:09:02.160,0:09:07.680
Maar in een gegeven situatie, weten we wat het is.'
Dus we weten wat het is,

0:09:07.680,0:09:14.480
en arbeid werkt voor die duur die zijn arbeidskracht gaat
reproduceren —en dan meer.

0:09:14.480,0:09:16.910
Dat is de surplus. En de grote vraag is:
Hoeveel meer?

0:09:16.910,0:09:25.480
Hoeveel uren meer dan de bepaalde hoeveelheid die nodig is
voor de reproductie van de waarde van de arbeidskracht?

0:09:25.480,0:09:36.200
En hierover kan men niet onderhandelen
via de normale marktruilpraktijken.

0:09:36.200,0:09:42.850
Het is iets dat op een strijdvaardige manier opgezet is.

0:09:42.850,0:09:49.690
Dan zet Marx een gesprek in gang tussen de kapitalist en de arbeider.

0:09:49.690,0:09:55.810
En aan de kapitalist wordt gevraagd:
Wat is een normale arbeidsdag?

0:09:55.810,0:10:00.880
En de kapitalist zegt: 'Wel, de arbeidsdag zou zo lang
mogelijk moeten zijn, want ik koop

0:10:00.880,0:10:07.760
deze waar, arbeidskracht, en ik heb het recht om
het zo lang te gebruiken als ik wil. En daarom

0:10:07.760,0:10:19.080
ga ik aandringen en zeggen:
'Ik wil hiervan zoveel als maar mogelijk is.'

0:10:19.080,0:10:24.600
Maar natuurlijk zijn er bepaalde limieten.
Marx zegt dan onmiddellijk: 'Je hebt hier een vloeibaar element,

0:10:24.600,0:10:29.060
maar er zijn natuurlijk limieten, één ervan zijnde
de fysieke limieten van de arbeidskracht.

0:10:29.060,0:10:35.880
Je kan niet meer werken dan 24 uur per dag. En vanwege puur
fysieke redenen moet het minder zijn dan dat.

0:10:35.880,0:10:39.690
Er zijn ook sociale limieten,
onderaan introduceert hij:

0:10:39.690,0:10:44.790
“De arbeider heeft tijd nodig voor de bevrediging van geestelijke
en maatschappelijke behoeften, waarvan omvang

0:10:44.790,0:10:49.410
en aantal bepaald worden door het algemeen beschavingspeil."

0:10:49.410,0:10:53.440
Herinner je, dit beschavingselement in de waarde van arbeidskracht.

0:10:53.440,0:11:00.490
Dus dit beschavingselement komt erin. Hij zegt:
“De variaties van de arbeidsdag bewegen zich dus binnen

0:11:00.490,0:11:09.910
de fysieke en sociale grenzen. Beide soorten grenzen zijn echter elastisch
van aard… "

0:11:09.910,0:11:15.320
Op de volgende pagina—[159]—zegt hij:
De kapitalist heeft zijn eigen mening… Als kapitalist”

0:11:15.320,0:11:20.920
—herinner je—“is hij alleen maar gepersonifieerd kapitaal.
Zijn ziel is de ziel van het kapitaal.” Nogmaals, Marx is hier bezig

0:11:22.920,0:11:27.840
met rollen, niet mensen. “Het kapitaal heeft echter
slechts één enkele levensdrang, de drang om in waarde toe te nemen,

0:11:27.840,0:11:33.970
om meerwaarde te scheppen…". Dus “kapitaal is gestorven arbeid,
welke alleen tot nieuw leven kan komen…” —er gaan veel

0:11:33.970,0:11:40.800
vampieren, weerwolven en allerlei andere soorten persona
geïntroduceerd worden—

0:11:40.800,0:11:46.100
“door als een vampier levende arbeid op te zuigen
en die des te langer leeft naarmate er meer van wordt opgezogen.

0:11:46.100,0:11:51.300
De tijd waarin de arbeider werkt, is de tijd waarin de kapitalist
de door hem gekochte arbeidskracht

0:11:51.300,0:11:55.730
consumeert. Verbruikt de arbeider zijn beschikbare tijd voor
zichzelf, dan besteelt hij

0:11:55.730,0:12:02.360
de kapitalist. De kapitalist beroept zich dus op de wet van de warenruil.

0:12:02.360,0:12:09.940
Evenals iedere andere koper tracht hij uit de gebruikswaarde
van zijn waar het grootst mogelijke nut te halen.”

0:12:09.940,0:12:15.220
“Maar plotseling verheft zich de stem van de arbeider,”
en de arbeiders zeggen dit:

0:12:15.220,0:12:21.910
'Je kunt trachten het grootst mogelijke nut uit mij te halen,
maar wat gebeurt er als dat mijn arbeidsleven verkort?

0:12:21.910,0:12:29.500
Ik vind dat niet eerlijk. Ik vind dat er een duur van de arbeidsdag
zou moeten zijn die mijn leven

0:12:29.500,0:12:37.800
niet verkort.' In dit gesprek neemt de arbeider ook een positie in, die

0:12:37.800,0:12:44.860
gebaseerd is op de ruilwet. Het gaat hier niet over

0:12:44.860,0:12:51.410
de gebrekkige validiteit van het ruilproces.
Marx zegt: 'Oké, beide kanten nemen aan

0:12:51.410,0:12:56.460
dat het ruilproces in orde is, dat het eerlijk is;
gelijke tegenover gelijke .

0:12:56.460,0:13:05.470
We komen nu tot de situatie: Hoeveel gebruikswaarde
gaat de arbeider geven?

0:13:05.470,0:13:14.930
En de arbeider zegt: 'Ik vind dat dit in strijd is met het contractenrecht

0:13:14.930,0:13:20.040
en de wet van de warenruil, als je mijn arbeidsleven verkort.'

0:13:20.040,0:13:27.350
Het resultaat hiervan, zegt Marx op pagina [161] :
De kapitalist …

0:13:27.350,0:13:34.180
…staat in zijn recht als koper wanneer hij de arbeidsdag zo lang mogelijk tracht te maken

0:13:34.180,0:13:38.720
en —indien mogelijk— van één arbeidsdag er twee tracht te maken.

0:13:38.720,0:13:43.799
Aan de andere kant stelt de specifieke aard van de verkochte
waar een grens aan haar verbruik door de koper

0:13:43.799,0:13:47.910
en staat de arbeider in zijn recht als verkoper
wanneer hij de arbeidsdag wil beperken tot een bepaalde,

0:13:47.910,0:13:56.050
normale grootte. Hier zien we dus een
antinomie, recht tegen recht, beide bezegeld

0:13:56.050,0:14:03.040
door de wet van de warenruil. Tussen gelijke rechten beslist de macht.

0:14:03.040,0:14:07.340
En op deze wijze toont in de geschiedenis van de kapitalistische productie de
normalisatie van de arbeidsdag

0:14:07.340,0:14:11.140
zich als de strijd om de grenzen van de arbeidsdag — een strijd tussen

0:14:11.340,0:14:17.140
de gezamenlijke kapitalisten, dat wil zeggen de klasse van de kapitalisten,
en de gezamenlijke arbeiders, dat wil zeggen de arbeidersklasse. ”

0:14:17.140,0:14:25.000
Dus eindelijk, op pagina [161], krijgen we klassenstrijd. Yes, we zijn er!

0:14:25.000,0:14:29.720
Er zijn een aantal interessante zaken omtrent dit argument:

0:14:29.720,0:14:42.060
Ten eerste, Marx beschouwt dit als een strijd tussen gelijke rechten,
en als een machtsrelatie.

0:14:42.060,0:14:48.260
Als gevolg hiervan is Marx erg sceptisch tegenover 'rights-talk'.

0:14:48.260,0:14:53.150
Je kan dit probleem niet oplossen door rechtendiscours.

0:14:53.150,0:14:59.020
Je kunt het enkel oplossen door conflict, strijd.

0:14:59.020,0:15:04.420
En ook vandaag de dag moeten we, denk ik, het belang van dit
argument erkennen

0:15:04.420,0:15:09.650
want er gaat veel rechtendiscours de ronde.

0:15:09.650,0:15:16.970
En ik vind het enorm interessant dat Amnesty International,
die zich vooral bezighoudt met burgerlijke en politieke rechten,

0:15:16.970,0:15:22.480
af en toe eens zegt: 'We zouden dit graag uitbreiden naar
de wereld van economische rechten.'

0:15:22.480,0:15:25.959
Maar het kan niet ver geraken zonder een kant te kiezen
in de klassenstrijd :

0:15:25.959,0:15:30.400
ofwel kant het met kapitaal ofwel met arbeid.
Daarmee geconfronteerd trekt Amnesty International

0:15:30.400,0:15:39.060
zich terug van de discussie. Want ze willen niet in die bepaalde politiek
verwikkelde geraken.

0:15:39.060,0:15:48.670
Maar je ziet Marx' punt. Dat we hier eigenlijk een situatie
hebben waarbij je de kwestie over wie juist of fout is,

0:15:48.670,0:15:53.720
niet kunt oplossen, je kan het niet doen op die manier,

0:15:53.720,0:16:02.440
via een discussie over rechten. En het hoofdstuk eindigt
met een zeer sceptische uitspraak over

0:16:02.440,0:16:11.890
vage Magna Chartas over de universele rechten van de mens,
in tegenstelling tot wat bereikt zal worden door klassenstrijd.

0:16:11.890,0:16:20.350
Het tweede punt dat Marx hierover zegt:
"Tussen gelijke rechten beslist de macht."

0:16:20.350,0:16:28.620
Nu, macht kan hier simpelweg fysieke macht betekenen,

0:16:28.620,0:16:33.940
Maar dat is niet de hoofdgedachte van het hoofdstuk,
het gaat om politieke macht,

0:16:33.940,0:16:43.200
om politieke prestaties, over de capaciteit om politieke macht te mobiliseren.

0:16:43.200,0:16:48.580
Dus we hebben het hier over macht, die ja, in extremis over

0:16:48.580,0:16:52.710
geweld enz. zal gaan. Maar we hebben het hier echt

0:16:52.710,0:16:57.140
over politieke organisatie, politieke strijd, klassenstrijd
en alle instituties van klassenstrijd.

0:16:57.140,0:17:03.100
Daar zegt hij hier niet zoveel over, maar ik denk
dat het desondanks geïmpliceerd is, dat wanneer

0:17:03.100,0:17:15.440
we op deze manier praten, we gaan zeggen:
'Deze kwestie gaat op deze bepaalde manier opgelost worden.'

0:17:15.440,0:17:21.960
Hier vinden we nu een interessant iets, en ik denk dat het
een onmiddellijke commentaar verdient.

0:17:21.960,0:17:32.880
Door de zaken op deze manier opgezet te hebben, distantieert Marx zich
van de normale processen

0:17:32.880,0:17:39.480
waarmee economen en politiek-economen over de wereld praten.

0:17:39.480,0:17:47.070
Het is denk ik fascinerend om jezelf de vraag te stellen,
voor zij die een economie cursus gevolgd hebben:

0:17:47.070,0:17:52.080
Heb je gepraat over de duur van de arbeidsdag als zijnde een grote kwestie?

0:17:52.080,0:17:58.050
Het wordt genegeerd. behalve misschien in een arbeids-economie klas,
ergens apart.

0:17:58.050,0:18:04.410
De algemene economische theorie houdt zich hier niet mee bezig.

0:18:04.410,0:18:08.160
Je kan doorheen de hele klassiek politieke economie lezen en je zal geen

0:18:08.160,0:18:15.460
discussie vinden over de klassenstrijd om de duur van de arbeidsdag;

0:18:15.460,0:18:22.950
Je kan John Locke lezen en je zult niets vinden over
de duur van de arbeidsdag.

0:18:22.950,0:18:26.690
Maar wanneer je jezelf de vraag historisch stelt:

0:18:26.690,0:18:31.940
Is dit een belangrijk aspect van de kapitalistische geschiedenis geweest?

0:18:31.940,0:18:35.570
Is dat ook vandaag nog steeds een belangrijk iets

0:18:35.570,0:18:40.630
van wat er rondom ons gebeurt, voortdurend,
strijd om de duur van de arbeidsdag,

0:18:40.630,0:18:44.780
en de werkweek, werkjaar, werkleven?

0:18:44.780,0:18:50.390
Pensioenleeftijden, vakantiedagen, al dat soort zaken.

0:18:50.390,0:18:54.640
Die dingen zijn constant aan de gang rondom ons.

0:18:54.640,0:19:01.110
Vanaf de 19de eeuw is dit een heel erg
belangrijk aspect geweest van hoe

0:19:01.110,0:19:09.360
kapitalistische maatschappijen gewerkt hebben.
En hier heb je Marx die er direct ingaat en zegt:

0:19:09.360,0:19:18.480
'Wat mijn theorie doet, is je onmiddellijk vertellen,
waarom dat het geval is, en hoe. '

0:19:23.050,0:19:28.570
En in die zin zou je zeggen: De volgende keer dat een van jullie
-als je het ooit doet- een economie cursus volgt,

0:19:28.570,0:19:34.610
waarom stel je niet eens vragen over de duur van de arbeidsdag
en hoe die wordt bepaald?

0:19:34.610,0:19:39.020
En de mensen zullen naar je kijken en zeggen:
'Ik weet wat jij hebt zitten lezen.' En inderdaad,

0:19:39.020,0:19:43.470
zul je zeggen: Wel, als jullie daar in jullie theorie niet
over kunnen praten, dan mis je

0:19:43.470,0:19:48.470
iets dat enorm belangrijk is in termen van de politieke economie van de wereld,

0:19:48.470,0:19:51.280
en we zouden erover moeten kunnen praten.

0:19:51.280,0:19:56.220
En Marx zegt natuurlijk: Dit is een van
de eerste zaken die tot mijn attentie komt,

0:19:56.220,0:20:02.590
namelijk: er zal een strijd zijn om
de duur van de arbeidsdag.

0:20:02.590,0:20:09.410
en dit gevecht is vitaal om te begrijpen
hoe een kapitalistische maatschappij evolueert;

0:20:09.410,0:20:14.070
hoe het ontwikkelt; wie wint en verliest,

0:20:14.070,0:20:18.200
wie voor een tijdje wint, en dan later weer verliest,
en wat er gebeurt wanneer

0:20:18.200,0:20:21.840
kapitaal elders gaat, waar ze een arbeidsdag kunnen opleggen

0:20:21.840,0:20:31.890
van 12 uur in plaats van 8 uur, i.p.v. 6 uur.
Dit soort dingen wordt enorm belangrijk.

0:20:31.890,0:20:37.420
Dit is een van de eerste punten, denk ik,
waar als je onmiddellijk het nut, de gebruikswaarde,

0:20:37.420,0:20:43.040
als het ware, van het concept van waarde zou onderzoeken,

0:20:43.040,0:20:48.960
je zou zeggen: één van de nuttige dingen hiervan is dat
je je onmiddellijk focust op

0:20:48.960,0:20:53.680
dit probleem. En het doet dat op een bepaalde manier,
die iets onthult,namelijk:

0:20:53.680,0:21:01.180
dit is geen marktuitwisselingsproces,
dit een een klassenstrijdproces

0:21:01.180,0:21:05.430
Er zijn een aantal dissidente economische teksten
door mensen zoals Joan Robinson, die wel

0:21:05.430,0:21:11.270
sommige aspecten hiervan in hun economische argument opnemen.
Maar het zijn natuurlijk dissidente teksten

0:21:11.270,0:21:16.800
en ik ben er zeker van dat je geen enkele ervan
onderwezen zal krijgen in de belangrijkste scholen van de VS

0:21:16.800,0:21:19.390
wanneer je inleidende economie studeert.

0:21:19.390,0:21:27.390
Marx wijst dan op iets anders,
in de tweede sectie,

0:21:27.390,0:21:35.370
Hij zegt: 'Oké, de extractie van meerarbeid van één groep in
de maatschappij

0:21:35.370,0:21:42.020
ten voordele van een andere groep is niet
uniek aan kapitalisme.

0:21:42.020,0:21:53.330
De Etruskische theocraten deden het, de Atheners deden het,
De Egyptenaren, de Azteekse keizers deden het.

0:21:53.330,0:22:00.370
Dus het idee van meerarbeid,
die weggenomen wordt van een groep

0:22:00.370,0:22:07.230
en de eigendom wordt, of onder de controle komt,
van een andere groep is helemaal niet ongewoon.

0:22:07.230,0:22:11.930
Maar er is een groot verschil tussen
meerarbeid en meerwaarde.

0:22:11.930,0:22:20.620
En het unieke aan kapitalisme is dat het
met meerwaarde begaan is.

0:22:20.620,0:22:27.890
En de meerwaarde wordt onttrokken uit loonarbeid.
Zoals we in eerdere discussie over

0:22:27.890,0:22:35.679
de theorie van meerwaarde gezien hebben. Maar het zit zo:
De loonarbeider kan het niet herkennen,

0:22:35.679,0:22:44.880
kan het niet duidelijk zien; het is gemystificeerd; het is verborgen
achter de fetisj van de marktuitwisseling.

0:22:44.880,0:22:47.300
Dus zoals we de vorige keer gezegd hebben,

0:22:47.300,0:22:51.500
het is niet alsof er een bel rinkelt nadat je de
waarde van je arbeidskracht gereproduceerd hebt,

0:22:51.500,0:22:54.000
en je dan zegt: Oké, nu werk ik gratis voor de kapitalist.

0:22:54.000,0:23:01.740
Marx introduceert hier in feite het idee dat het eigenlijk niet is alsof

0:23:01.740,0:23:9.770
dat deel van de dag voor de reproductie van arbeidskracht bestemd is,
en dat deel voor de meerarbeid. In feite ga je elke 30 seconden

0:23:9.770,0:23:18.120
door dat soort 'meerwaardeproductie + reproductie' proces.

0:23:18.120,0:23:23.780
Dus je kan het niet zien. Nu, in andere
maatschappijen kun het je natuurlijk wel zien.

0:23:23.780,0:23:29.080
Onder de horigheid, en Marx is met name geïnteresseerd
in de herendienst,

0:23:29.080,0:23:32.130
en wat de herendienst doet.

0:23:32.130,0:23:38.870
En de herendienst is op zo'n manier geïntroduceerd,
dat er, ja, een bepaalde hoeveelheid arbeid is

0:23:38.870,0:23:47.990
die je moet geven aan zij die de surplus beheersen.
En je weet hoeveel dagen dat zijn.

0:23:47.990,0:23:52.250
En Marx maakt het punt dat die evolutie niet uit
de horigheid kwam. Dat eigenlijk,

0:23:52.250,0:23:57.340
horigheid gevormd werd uit de herendienst,
in plaats van vice versa.

0:23:57.340,0:24:03.370
De herendienst kwam in werking, en horigheid kwam eruit voort.

0:24:03.370,0:24:08.229
Dus we hebben hier niet te maken met een horigen gemeenschap,
die vervolgens deze diens introduceert.

0:24:08.229,0:24:15.330
We kijken naar de herendienst die dan de horigheid produceert.

0:24:15.330,0:24:19.720
Dan stelt hij een heel interessante vraag, vind ik:

0:24:19.720,0:24:23.810
Wat gebeurt er als zo'n soort dienst

0:24:23.810,0:24:32.170
geïntegreerd wordt in een kapitalistisch systeem,
die gaat om de productie van meerwaarde?

0:24:32.170,0:24:35.320
Wat is het grote verschil?

0:24:35.320,0:24:37.970
Het grote verschil is dit:

0:24:37.970,0:24:41.120
-dit argument is al eerder gemaakt-

0:24:41.120,0:24:44.800
Er is een limiet tot de accumulatie van gebruikswaarden.

0:24:44.800,0:24:50.850
Dus, als je slechts gebruikswaarden aan het creëren
bent voor de heer, dan is er een limiet

0:24:50.850,0:24:56.250
tot de hoeveelheid die de heer kan absorberen,
of geïnteresseerd is in het hebben ervan.

0:24:56.250,0:25:02.490
maar vanaf dat je het monetariseert en je
erkent dat geld een vorm van sociale macht is

0:25:02.490,0:25:04.720
dan is er geen limiet.

0:25:04.720,0:25:13.040
Het resultaat hiervan, zegt Marx, is dat elk systeem van dit soort,
die dan in contact komt met het gemonetariseerd

0:25:13.040,0:25:19.650
accumulatieproces van kapitaal, die in principe zonder limiet is,
je immense druk

0:25:19.650,0:25:25.320
op die herendienst zet, en je enorm exploitatief wordt.

0:25:25.320,0:25:28.559
En dit is deel van zijn argument over wat
er gebeurd is met slavernij in het Amerikaanse Zuiden.

0:25:28.559,0:25:34.480
Het is ook een argument die hij maakt in verband met de herendienst.

0:25:34.480,0:25:41.480
Hij duidt hier op iets interessant:

0:25:43.830,0:25:51.630
Op pagina [163] begint hij te praten over het 'Règlement Organique',

0:25:51.630,0:26:01.640
en hij praat over hoe dit 12 arbeidsdagen vereist.

0:26:01.910,0:26:7.920
Maar hier zien we iets anders aan de gang,
dat kritisch zal zijn voor hoe we

0:26:7.920,0:26:16.919
de dynamica van kapitalisme verstaan. Die 12 arbeidsdagen
worden niet noodzakelijk gemeten in 'dagen'.

0:26:16.919,0:26:21.220
Ze worden gemeten in hoeveel we theoretisch gezien in een dag kunnen doen.

0:26:21.220,0:26:27.330
Dus je neemt die hoeveelheid, en het blijkt dat
het 36 dagen duurt om die 12 dagen arbeid te verrichten.

0:26:27.330,0:26:34.990
En dit gaat zo verder, en hij eindigt

0:26:34.990,0:26:43.580
door te zeggen op pagina [164] : ‘De twaalf dagen met herendiensten uit het Règlement organique,’
riep een Bojaar in zijn overwinningsroes uit,

0:26:43.110,0:26:55.920
‘beslaan 365 dagen per jaar!’ ". Er is hier iets
waar ik uw aandacht op wil richten,

0:26:55.920,0:27:00.710
wat volgens mij heel belangrijk is, namelijk de temporaliteit. Wat is tijd?

0:27:00.710,0:27:11.040
Want wat de bojaar hier in feite doet, is het herdefiniëren
van temporaliteit en herdefiniëren wat tijd construeert.

0:27:11.040,0:27:19.880
En de definitie van temporaliteit komt hier binnen in de discussie.

0:27:19.880,0:27:26.920
De kapitalistische definitie van temporaliteit is uniek tot het kapitalisme.

0:27:26.920,0:27:32.000
Inderdaad, het verwacht dat de arbeider 365 dagen per jaar werkt.

0:27:32.000,0:27:37.640
Vergeet die 12 dagen, het is gewoon 365 dagen per jaar.

0:27:37.640,0:27:47.169
Dat is wat je verwacht vanuit kapitalistisch standpunt. De arbeider
zal zeggen: Ik wil vrijaf! Ik wil allerlei van dat soort dingen.

0:27:47.169,0:27:55.040
Dus dit hoofdstuk begint iets specifieker te praten

0:27:55.040,0:28:05.990
over hoe tijd geconstrueerd is en hoe het op een bepaalde manier
genormaliseerd wordt. We komen hier later op terug.

0:28:05.990,0:28:14.710
Hier zien we het idee dat tijd op een bepaalde manier kan
geherdefinieerd worden door een sociaal proces.

0:28:14.710,0:28:20.470
En die herdefiniëring is op zich een deel van een klassenproject.

0:28:20.470,0:28:25.060
Namelijk: deze herdefiniëring werd niet simpelweg gecreëerd
door een of andere imperiale heerser,

0:28:25.060,0:28:28.440
het is een uitkomst van een klassenproject.

0:28:28.440,0:28:38.440
De herdefiniëring van temporaliteit is dus op zo'n manier gedaan,
dat het die klasse bevoordeelt, die meerarbeid

0:28:38.440,0:28:45.850
en later meerwaarde, zal verkrijgen.

0:28:45.850,0:28:52.070
Vervolgens wisselt Marx van perspectief.
In de volgende passage praat hij over

0:28:52.070,0:29:00.890
de tegenovergestelde neiging, niet die om tijd op zo'n soort manier
te verlengen, maar om het te verkorten op een andere.

0:29:00.890,0:29:05.160
Hij introduceert het idee van de Engelse Fabriekswetten,

0:29:05.160,0:29:09.660
die, zegt hij, "zijn…een negatieve uitdrukking van dezelfde geeuwhonger.

0:29:09.660,0:29:15.049
Deze wetten beteugelen de drift van het kapitaal naar
een mateloze uitzuiging van de arbeidskracht…" -die mateloze

0:29:15.049,0:29:23.600
uitzuiging van arbeidskracht is belangrijk tegenover
de mateloze capaciteit om geld kapitaal te verwerven.

0:29:23.600,0:29:30.130
"…mateloze uitzuiging van de arbeidskracht; deze beteugeling
was een door de staat opgelegde beperking van de arbeidsdag

0:29:30.130,0:29:36.950
en nog wel door een staat, die door kapitalist en grondbezitter werd beheerst."

0:29:36.950,0:29:41.059
Dan zegt hij: "Afgezien van een in omvang groeiende
arbeidersbeweging, die dagelijks steeds dreigender vormen aannam,

0:29:41.059,0:29:48.020
werd de beperking van de fabrieksarbeid door dezelfde noodzaak voorgeschreven
als waarmee de guano zich op de Engelse akkers ophoopte.

0:29:48.020,0:29:53.399
Dezelfde roofzucht, die in het ene geval de grond heeft uitgemergeld, had in het
andere geval

0:29:53.399,0:29:59.510
de levenskracht van het volk in de wortel aangetast."

0:29:59.510,0:30:09.040
Dit is interessant. Een aantal interessante punten hier.

0:30:09.040,0:30:21.970
Ten eerste: Waarom zou een staat, geleid door de kapitalist en de landheer
akkoord gaan om de duur van de arbeidsdag te limiteren?

0:30:21.970,0:30:28.970
En om dat te doen, buiten het feit dat er een meer bedreigende arbeidsklassebeweging was?

0:30:30.440,0:30:40.640
Wat Marx hier in feite gaat doen, is praten over de klassenrelaties
tussen deze verscheidene groepen in de maatschappij

0:30:40.640,0:30:51.880
en hoe die klassenrelaties in deze strijd over de regulatie
van de arbeidsdag, elkaar doorkruisten.

0:30:51.880,0:31:07.200
Hij introduceert hier ook onmiddellijk het idee dat kapitalisten
die hun gang kunnen doen, waarschijnlijk té ver zullen gaan.

0:31:07.200,0:31:14.649
En als je zijn argumenten herinnert over rijkdom - niet waarde-
de bronnen van rijkdom

0:31:14.649,0:31:25.280
zijn de aarde, belichaamt door te zeggen: "De aarde is de moeder
en de arbeid de vader van rijkdom."

0:31:25.280,0:31:29.110
Dat zijn de twee basisbronnen van rijkdom.

0:31:29.110,0:31:34.590
En de kapitalisten die op zichzelf aangewezen zijn, zonder een regulerend regime,
zullen waarschijnlijk beide vernietigen.

0:31:34.590,0:31:44.640
Ze zullen het milieu, de grondstoffenbasis vernietigen,
en ze zullen de arbeidskracht

0:31:44.640,0:31:51.700
en arbeidersklassen vernietigen door super-exploitatie,
tenzij ze in toom worden gehouden.

0:31:51.700,0:31:58.530
Hier is dus een element van klassenbelang, in het zichzelf intomen,
en we zullen hier later op terugkomen.

0:31:58.530,0:32:05.630
Er is ook die erkenning dat je de zaken ook té ver kunt duwen,

0:32:05.630,0:32:10.250
zelfs aan de zijde van de kapitalistische klasse.
Hoewel we in dit hoofdstuk,

0:32:10.250,0:32:17.630
dat erg weinig ontwikkeld zien, tot naar het einde van de periode waar Marx het over heeft.

0:32:17.630,0:32:22.890
Er is dan ook nog een ander element hier binnenkomend,
namelijk de staat.

0:32:22.890,0:32:26.190
Nogmaals, we hebben hier nog geen theorie van de staat;

0:32:26.190,0:32:34.840
we hebben er een element van in het hoofdstuk over geld,
omdat de staat absoluut noodzakelijk is voor de regulatie van geld.

0:32:34.840,0:32:39.790
Maar hier zien we de staat vanuit een andere dimensie inkomen.

0:32:39.790,0:32:46.790
En die is, lijkt mij, het meest duidelijk in voetnoot [46].

0:32:46.830,0:32:51.930
Namelijk: de staat heeft een belang in het hebben

0:32:51.930,0:33:00.889
van een arbeidersklasse, die voldoende gevoed en gezond is
om ten oorlog te gaan.

0:33:00.889,0:33:07.320
En als ze allemaal zó ziek zijn en veel verbruiken enz.

0:33:07.320,0:33:12.020
en je hen in de strijd zet, dan gaan ze niet erg nuttig zijn.

0:33:12.020,0:33:22.820
De staat heeft dus een belang in het aanhouden van een basis
die tenminste voldoet als gezond leger.

0:33:22.820,0:33:28.530
En dit wordt een bijzondere bezorgdheid doorheen de 19de eeuw.

0:33:28.530,0:33:36.250
Er werd een algemene verklaring geven over hoe het kwam
dat het Duitse leger zo makkelijk

0:33:36.250,0:33:41.200
over het Franse leger heen rolde in 1870.

0:33:41.200,0:33:49.750
En die algemene verklaring was dat de Pruisische boeren veel beter gevoed
waren dan de Franse.

0:33:49.750,0:33:59.530
Ze waren veel gezonder; en de Franse arbeidersklasse kon nog geen
wapen dragen.

0:33:59.530,0:34:07.300
Dus er was deze bekommernis. En je kunt deze bezorgdheid ook
in WO II terugvinden.

0:34:07.300,0:34:11.979
Toen mensen werden gerekruteerd

0:34:11.979,0:34:16.339
kwam men tot de ondervinding dat velen niet gezond genoeg waren
om in het leger te gaan.

0:34:16.339,0:34:22.849
Dit gold voor Groot-Brittannië; ze hadden veel mensen uit de East-End,

0:34:22.849,0:34:26.279
armoedige gedeelten, die simpelweg niet fit genoeg waren om ten oorlog te gaan.

0:34:26.279,0:34:36.259
En tot zeker hoogte, leidde dat tot de opbouw van een consensus rond
een meer socialistisch gerichte politiek na WO II.

0:34:36.259,0:34:42.679
Opnieuw, gedeeltelijk vanwege deze militaristische redenen, maar ook
om andere.

0:34:42.679,0:34:53.129
Dus, deze kwesties rond super-exploitatie van arbeidskracht hebben
enig resonantie.

0:34:53.129,0:35:01.400
En het is tevens op dit punt, dat Marx de figuur van de fabrieksinspecteur
in zijn verhaal introduceert.

0:35:01.400,0:35:03.780
Marx had dit hoofdstuk niet kunnen schrijven zonder

0:35:03.780,0:35:11.280
de getuigenissen van de fabrieksinspecteurs.
Hij steunt heel zwaar op deze inspecteurs.

0:35:11.280,0:35:18.699
Terwijl de kapitalistische klassen, die hij naar het einde vermeldt,
enorm boos werden over al

0:35:18.699,0:35:22.059
de zaken die de fabrieksinspecteurs aan het maken waren.

0:35:22.059,0:35:31.390
Ze werden beschreven als 'commies' en 'reds' en gelijkend op
de Conventie van de Franse revolutionaire periode.

0:35:31.390,0:35:36.209
Je moet hier opnieuw de vraag stellen: Waarom, in de afwezigheid van

0:35:36.209,0:35:41.409
politieke macht ten dele van de werkende klassen, heeft het parlement toch

0:35:41.409,0:35:47.519
een fabrieksinspectie opgesteld en waarom hebben die fabrieksinspecteurs
de zaken erg hard gepusht?

0:35:47.519,0:35:53.369
Wanneer je kijkt naar hun getuigenissen moet je zeggen dat ze
daar niet simpelweg stonden te staan,

0:35:53.369,0:35:59.009
al zeggend: 'Oh, ik ga me er niet echt om bekommeren'.
Het is niet dat ze sukkels waren zoals

0:35:59.009,0:36:02.959
OSHA (Occupational Safety and Health Administration)
nu geworden is onder Reagan en Bush

0:36:02.959,0:36:06.640
en de rest. Het is niet alsof ze niet bereid zijn dingen aan te klagen enz.

0:36:06.640,0:36:11.509
Ze klagen enorm veel zaken aan in hun literatuur.

0:36:11.509,0:36:16.249
Marx boort hier iets aan dat politiek gezien enorm belangrijk is

0:36:16.249,0:36:24.339
en hij vernoemd het slechts terloops;
namelijk een gevoel van burgerlijk reformisme

0:36:24.339,0:36:32.729
die erg sterk was in de 19de eeuw in Groot-Brittannië.
En dit gaat terug naar het idee 'wat is beschaafd?'

0:36:32.729,0:36:35.119
Wat is beschaafd?

0:36:35.119,0:36:45.029
De bourgeoisie waren werkelijk geschokt door de onbeschaafde situaties
die ze in zagen in de fabrieken.

0:36:45.029,0:36:50.289
Ze waren geschokt door wat ze zagen als het immorele,
ze waren geschokt door de arbeidsomstandigheden,

0:36:50.289,0:36:57.879
ze waren geschokt door al dit soort zaken.
En er kwam zo een burgerlijke reformistische neiging,

0:36:57.879,0:37:02.309
ze was er, en ze was vrij sterk.

0:36:59.729,0:37:07.109
Je ziet het ook vandaag, wanneer mensen protesteren tegen sweatshop-arbeid,

0:37:07.109,0:37:11.769
vele van de protestanten zijn zelf geen arbeiders,

0:37:11.769,0:37:17.329
ze zijn middenklasse, bourgeois elementen
die zeggen dat dit niet hoort,

0:37:17.329,0:37:24.939
dat we geen kleren horen te dragen, die gemaakt zijn door onbetaalde 14-jarige
Guatemalteekse kinderen.

0:37:24.939,0:37:27.019
Dat is verkeerd.

0:37:27.019,0:37:32.009
Dus je vindt een aanhoudende geschiedenis van dat gevoel

0:37:32.009,0:37:37.890
van beschaafde moraliteit. Marx haalt hier deels voordeel uit

0:37:37.890,0:37:44.389
doordat de fabrieksinspecteurs namelijk van die positie kwamen,
maar ze komen ook

0:37:43.579,0:37:54.709
uit een concrete geschiedenis van strijd, waar we zo meteen op in zullen gaan.

0:37:54.709,0:38:10.459
Vervolgens gaat Marx nader bekijken hoe de arbeidsdag eigenlijk bepaald wordt.

0:38:10.459,0:38:19.539
Hij haalt hieruit een cruciaal principe die ons terug verbindt met de waardetheorie.

0:38:19.539,0:38:33.169
En dit is het beste uitgeschreven op p. [168],
waar hij praat over de manier waarop,

0:38:33.169,0:38:38.549
—dit zijn opnieuw de getuigenissen van de fabrieksinspecteurs—

0:38:38.549,0:38:45.900
kapitaal inwerkt. Hij zegt: "Deze ‘kleine diefstallen’
van het kapitaal ten nadele van de schaft- en rusttijden

0:38:45.900,0:38:51.029
van de arbeider worden door de fabrieksinspecteurs ook wel aangeduid

0:38:51.029,0:38:57.739
als kruimeldiefstallen van minuten, een paar minuutjes wegkapen
of,zoals de arbeiders het technisch uitdrukken…

0:38:57.739,0:39:01.539
… knabbelen en krabbelen aan de schafttijden.

0:39:01.539,0:39:09.369
Men ziet: in deze sfeer is de vorming van meerwaarde door de meerarbeid geen mysterie."

0:39:09.369,0:39:16.369
En dan citeert hij iemand: ‘Tijddeeltjes vormen de elementen van de winst.’

0:39:19.209,0:39:24.109
Het idee dat tijddeeltjes de elementen van de winst vormen is belangrijk

0:39:24.109,0:39:31.890
omdat het suggereert dat kapitalisten een vitaal belang hebben
bij elk moment

0:39:31.890,0:39:38.650
dat de arbeider in de fabriek is. Ze willen elk moment surveilleren,
elk moment controleren.

0:39:38.650,0:39:45.689
Dat gaat terug op het feit dat waarde maatschappelijk noodzakelijke arbeidstijd is.

0:39:45.689,0:39:52.869
Vandaar, als de arbeider te vaak naar het toilet gaat,
verliest de kapitalist waarde

0:39:52.869,0:40:03.309
en meerwaarde; als de arbeider te lang luncht of iets dergelijks,

0:40:03.309,0:40:09.359
dan betekent dat een verlies voor de kapitalisten, een verlies van meerwaarde.

0:40:09.359,0:40:16.749
Vandaar dat de kapitalist enorm begaan is met tijd en management.

0:40:16.749,0:40:22.909
De management van de tijd van de arbeiders.

0:40:22.909,0:40:32.319
En dit wordt een algemeen kapitalistisch principe, die
overgaat in alle aspecten van de maatschappij.

0:40:32.319,0:40:42.119
Ik herinner me eens geïnstrueerd te zijn door een groep van
vermoedelijk erg wijze Harvard professoren

0:40:42.119,0:40:49.640
over hoe je een klas van studenten leert hoe ze kunnen overleven aan de universiteit.

0:40:49.640,0:40:54.439
En het eerste principe dat ze voordroegen,
en waar ze de meeste tijd aan besteedden,

0:40:54.439,0:41:01.359
was tijdsbeheer. En ik vroeg hen:
'Bedoel dat dit een fabriek is ofzo?'

0:41:01.359,0:41:07.069
— 'Nee, als ze hun tijd niet kunnen beheren (…)
En als onderwijzer moet je ze

0:41:07.069,0:41:11.379
tijdsbeheer bijbrengen. Je moet hun tijdsbeheer overzien en
als ze aan het falen zijn

0:41:11.379,0:41:15.759
moet je hen vertellen dat ze een probleem hebben met hun tijdsbeheer.'

0:41:15.759,0:41:22.170
Dit is nu een algemeen principe van de kapitalistische maatschappij geworden.
Maar Marx praat hierover binnenin de fabriek;

0:41:22.170,0:41:27.229
hier is het cruciaal. Tijddeeltjes zijn elementen van de winst.

0:41:27.229,0:41:33.709
En dit betekent dat er een voortdurende druk is binnenin het kapitalistisch
systeem om steeds meer en meer

0:41:33.709,0:41:41.749
die tijddeeltjes te vangen en te verzekeren dat die gebruikt worden.

0:41:41.749,0:41:50.889
Ik hou van die oude films uit de jaren '40 waar mensen de operator
bellen en er een gesprekje mee hebben

0:41:50.889,0:41:52.949
en dan uiteindelijk tot het probleem komen, weet je.

0:41:52.949,0:41:57.439
Probeer vandaag de dag eens om een gesprek aan te gaan met
een operator van AT&T.

0:41:57.439,0:42:07.539
Als ze geen bepaald aantal oproepen per uur weten te behandelen
dan worden ze ontslagen.

0:42:07.539,0:42:11.619
En telkens als de benodigde quota van oproepen wordt verhoogd, is er minder
tijd om te praten.

0:42:11.619,0:42:15.279
Dus als je een echt probleem hebt en erover wilt praten dan
hangen ze op

0:42:15.279,0:42:18.890
omdat ze het zich niet kunnen veroorloven.
Dit gebeurt! Ik heb het vorige week nog voorgehad.

0:42:18.890,0:42:24.890
Ik had een probleem met mijn telefoon. Ik probeerde om het opgelost te krijgen
en niemand antwoordde. Nadat het iets ingewikkelder werd

0:42:24.890,0:42:33.589
hingen ze op en dan moest je opnieuw alle telefoonberichten doorlopen om ze
opnieuw aan de lijn te krijgen en dan zeg je: 'Luister, ik bel nu al voor de derde keer…'

0:42:33.589,0:42:42.549
Dit is de wereld waarin we leven, waar tijddeeltjes de elementen van de winst
vormen en dat is het enige dat telt.

0:42:42.549,0:42:45.959
Dus Marx verbindt hier dit idee, lijkt mij.

0:42:45.959,0:42:49.589
Tijddeeltjes vormen de elementen van de winst,
dat is wat de arbeidswaardetheorie je vertelt

0:42:49.589,0:42:57.049
en dat is wat de meerwaarde-theorie je vertelt,
dat gemobiliseerd zal worden in het productieproces.

0:42:57.049,0:43:00.889
Dit brengt hem dan tot het bekijken hoe dit
in zijn werk gaat in verschillende gebieden

0:43:00.889,0:43:04.000
en ik ga er niet op in gaan hier. Het gaat hier over

0:43:04.000,0:43:13.899
de pottenbakkerij, lucifers, broodbakkerij, al dat soort zaken.

0:43:13.899,0:43:23.819
Dan heeft hij het over spoorwegongelukken en de manier
waarop 30-uur voortdurende arbeid resulteert

0:43:23.819,0:43:26.339
in het maken van fouten.

0:43:26.339,0:43:31.049
Er is het voorbeeld van het spoorwegongeluk waar
mensen voor die lange tijd hadden gewerkt en

0:43:31.049,0:43:35.709
waar zelfs de lijkschouwer dan zegt 'Wel, misschien
had dat niet mogen gebeuren, maar…'

0:43:35.709,0:43:40.519
en dan is er het beroemde geval van "…Mary Anne Walkley, 20 jaar,

0:43:40.519,0:43:46.279
werkzaam in een zeer achtenswaardige hofmodezaak,
welke gedreven werd door een dame met de gemoedelijke naam Elise.

0:43:46.279,0:43:49.890
De oude en reeds vaak vertelde geschiedenis werd nu opnieuw ontdekt:

0:43:49.890,0:43:55.390
deze meisjes werken gemiddeld 16 1/2 uur, tijdens het seizoen
echter vaak 30 uur zonder onderbreking, waarbij zij,

0:43:55.390,0:44:00.989
als hun ‘arbeidskracht’ het dreigt te begeven, op de been worden gehouden
door een tijdige toediening van sherry, port of koffie."

0:44:00.989,0:44:07.949
"Mary Anne Walkley had samen met 60 andere meisjes onafgebroken 26 1/2 uur gewerkt.
Met z’n dertigen zaten zij in één kamer, welke nauwelijks 1/3

0:44:07.949,0:44:11.099
van de noodzakelijke kubieke hoeveelheid lucht bevatte;
‘s nachts moesten zij…met z’n tweeën één bed delen."

0:44:11.099,0:44:15.749
" ‘Mary Anne Walkley is gestorven door lange arbeidsuren
in een te vol arbeidsvertrek

0:44:15.749,0:44:19.539
en in een te klein en te slecht geventileerd slaapvertrek.’ "

0:44:19.539,0:44:29.140
Sterven door overwerk is geen ongewoon fenomeen.

0:44:29.140,0:44:31.739
In dit geval,

0:44:31.739,0:44:38.940
Ik denk dat de lijkschouwer zei dat het apoplexie was,
die misschien verergerd was door de arbeidsomstandigheden.

0:44:38.940,0:44:47.109
Ik kan de bepaalde term niet meer herinneren, maar in Japan hebben ze
een woord voor het sterven door te hard werk [Karōshi],

0:44:47.109,0:44:51.889
en er is een categorie in Japan —zij zijn bereid die te gebruiken,

0:44:51.889,0:44:55.829
wij in dit land gebruiken die categorie niet— zodat je naar de statistieken
kunt kijken en zien

0:44:55.829,0:44:58.239
hoeveel mensen gestorven zijn door overwerk.

0:44:58.239,0:45:09.380
Als je de moeite doet om het te onderzoeken, denk ik dat je
een belangrijke categorie zou aantreffen

0:45:09.380,0:45:13.539
in onze maatschappij. Hij eindigt het hoofdstuk met te praten over

0:45:13.539,0:45:21.279
de verminderde levensverwachting; iemand die sterft op z'n 37ste
in plaats van z'n 50ste.

0:45:21.279,0:45:24.939
Levensverwachtings-tabellen zijn erg interessant.

0:45:24.939,0:45:29.919
In de staalindustrie in Baltimore in de jaren '70 bijvoorbeeld,

0:45:29.919,0:45:36.219
was de gemiddelde levensverwachting van de staalarbeiders 64,
in contrast met de algemene levensverwachting van 72.

0:45:36.219,0:45:40.579
En als je het dan vergelijkt met de Afro-Amerikaanse gemeenschap,
die een lagere levensverwachting heeft,

0:45:40.579,0:45:46.309
want vele staalarbeiders waren Afro-Amerikanen,
zag je nog een verminderde levensverwachting

0:45:46.309,0:45:49.529
in die industrie. En we vinden hetzelfde terug in

0:45:49.529,0:45:54.029
andere werkgebieden zoals koolmijnen, enz.
Dus dit hele vraagstuk rond

0:45:54.029,0:46:02.849
levensverwachting, sterven door overwerk, is een belangrijk element
binnenin het systeem.

0:46:02.849,0:46:09.249
Dit leidt ons dan naar sectie 4, waar Marx het
heeft over dag- en nachtarbeid.

0:46:09.249,0:46:15.390
En het punt hier, is een die we eerder al zagen;

0:46:15.390,0:46:21.540
namelijk het idee dat, eens de kapitalisten geld in
machines en kapitaal hebben gewikkeld,

0:46:21.540,0:46:28.849
ze dat zo snel mogelijk terug willen. Namelijk:
ze willen dat dit kapitaal 24 uur per dag in gebruik is.

0:46:28.849,0:46:35.739
Wat dan onmiddellijk leidt naar de noodzaak om arbeid 24 uur per dag
beschikbaar te hebben. Hoe gaat dit in zijn werk gaan?

0:46:35.739,0:46:48.079
Het gaat gebeuren door een aflossingssysteem.
En dit relaissysteem wordt een belangrijk aspect

0:46:48.079,0:46:54.169
van de mobilisatie van arbeid. En andermaal,
dit kan op bepaalde manieren de stress, die samengaat

0:46:54.169,0:46:59.829
met bepaalde duurtijden van de arbeidsdag, verhullen.
Je kan het systeem opsplitsen.

0:46:59.829,0:47:07.149
Mensen doen dan verschillende delen op verschillende tijden.
En dit wordt ook een sterk druk,

0:47:07.149,0:47:14.149
waar de arbeiders weerstand moeten tegen bieden.

0:47:14.799,0:47:29.130
Dan komen we in sectie 5, die begint op p.[186],
"De strijd om de normale arbeidsdag"

0:47:29.130,0:47:57.890
En deze strijd om een normale arbeidsdag
brengt ons tot het trachten te begrijpen van

0:47:48.629,0:47:57.890
de dynamiek waarmee de kapitalist
het arbeidsvraagstuk aanpakt.

0:47:57.890,0:48:02.359
Marx begint met te zeggen dat,

0:48:02.359,0:48:06.319
wat de kapitalist betreft, "Het spreekt dan ook vanzelf
dat de arbeider tijdens zijn hele leven

0:48:06.319,0:48:09.229
niets anders is dan arbeidskracht

0:48:09.229,0:48:15.299
en dat derhalve alle, hem beschikbare tijd van nature
en van rechtswege…" —merk op: van rechtswege—

0:48:15.299,0:48:19.769
"… arbeidstijd is en dus gewijd dient te worden
aan de meerwaardevorming van het kapitaal."

0:48:19.769,0:48:26.309
"Tijd voor menselijke beschaving, voor geestelijke ontwikkeling, voor
de vervulling van sociale functies, voor maatschappelijk verkeer,

0:48:26.309,0:48:33.819
voor het vrije spel van fysieke en geestelijke krachten,
voor de zondagsrust… dit alles is beuzelarij!"

0:48:33.819,0:48:40.389
"Maar in zijn teugelloze, blinde drift, zijn weerwolfgeeuwhonger naar
meerarbeid rent het kapitaal niet alleen de zedelijke,

0:48:40.389,0:48:44.609
maar ook de zuiver fysieke maximale grenzen van de arbeidsdag voorbij.
Het kapitaal eigent zich de tijd toe voor de groei,

0:48:44.609,0:48:46.839
de ontwikkeling en de gezonde instandhouding van het lichaam.

0:48:46.839,0:48:50.390
Het kapitaal rooft de tijd, welke nodig is voor de
consumptie van frisse lucht en zonneschijn.

0:48:50.390,0:48:56.659
Het kapitaal knabbelt aan de maaltijd; zoveel mogelijk tracht men
de maaltijden in het productieproces zelf in te passen, …"

0:48:56.659,0:48:59.609
Voor diegene onder jullie die Charlie Chaplins 'Modern Times'
gezien hebben,

0:48:59.609,0:49:05.619
herinner je je zijn grote parodie van te proberen eten terwijl hij in de machine zit.

0:49:05.619,0:49:09.349
"…zodat de arbeider als een zuiver productiemiddel
spijzen krijgt toegevoegd, zoals kolen

0:49:09.349,0:49:12.299
voor de stoomketel of smeerolie voor de machines.

0:49:12.299,0:49:16.349
De gezonde slaap, nodig voor de verzameling, vernieuwing en verfrissing
van de krachten, wordt door het kapitaal gereduceerd

0:49:16.349,0:49:22.849
tot zoveel uren verstijving als voor het weer in leven roepen
van een absoluut uitgeput organisme onontbeerlijk is.”

0:49:22.849,0:49:26.639
“In plaats dat de normale instandhouding van de arbeidskracht de grenzen
van de arbeidsdag bepaalt,

0:49:26.639,0:49:30.690
bepaalt omgekeerd de dagelijks zo groot mogelijke
besteding van arbeidskracht

0:49:30.690,0:49:38.519
— hoe krankzinnig gewelddadig en pijnlijk het ook moge zijn —
de grenzen van de rusttijd van de arbeider.

0:49:38.519,0:49:42.099
Het kapitaal vraagt niet…" —waarom zou het, immers?—

0:49:42.099,0:49:45.939
"…naar de levensduur van de arbeidskracht.
Het kapitaal is uitsluitend en alleen geïnteresseerd

0:49:45.939,0:49:50.349
in het maximum aan arbeidskracht dat
in één arbeidsdag vlottend kan worden gemaakt.

0:49:50.349,0:49:53.389
Dit doel bereikt het kapitaal door verkorting
van de duur van de arbeidskracht,

0:49:53.389,0:50:02.729
zoals een inhalige boer de opbrengst van de grond verhoogt
door het plegen van roofbouw op de vruchtbaarheid van de grond."

0:50:02.729,0:50:06.219
Marx zegt vervolgens in de volgende 2 paragrafen:

0:50:06.219,0:50:14.589
Op een bepaald punt, gaan zelfs de kapitalisten begrijpen
dat het dom is om dit te doen,

0:50:14.589,0:50:21.529
dat je de bron van rijkdom en waarde aan het vernietigen bent.

0:50:21.529,0:50:30.369
Hij stelt voor, op p.[188], dat je daarom zou verwachten dat
een rationele kapitalist…

0:50:30.369,0:50:38.559
Zoals hij zegt: "Het kapitaal schijnt dus in zijn eigen belang
te zijn aangewezen op een normale arbeidsdag."

0:50:38.559,0:50:41.929
Dan gaat hij over om te praten over de slavenhouder, en zegt:

0:50:41.929,0:50:54.640
De slavenhouders bewaken hun slaven maar enkel wanneer het lastig
is voor hen om vervangingen te verkrijgen.

0:50:54.640,0:51:00.659
Als het gemakkelijk is om de slaven te vervangen, dan kunnen ze
hen simpelweg vermoorden en nieuwe kopen,

0:51:00.659,0:51:04.380
waarom zouden zij erom geven?

0:51:04.380,0:51:08.449
Op p.[188] zegt hij vervolgens:
"Lees in plaats van slavenmarkt arbeidsmarkt,

0:51:08.449,0:51:18.539
in plaats van Kentucky en Virginia Ierland en de landbouwgebieden
van Engeland, Schotland en Wales, in plaats van Afrika Duitsland."

0:51:18.539,0:51:37.179
Hier begint Marx het idee te introduceren dat een arbeidssurplus
een cruciale rol te spelen heeft in de werking van deze dynamiek.

0:51:37.179,0:51:46.159
Eerst praat hij over de manier waarop een arbeid surplus of
"overtollige bevolking" in het Britse Zuiden werd gestuurd naar het Noorden

0:51:46.159,0:51:49.409
met de goedkeuring van de opzichters van het 'Armenwezen'.

0:51:49.409,0:51:57.619
Anders gezegd: Men had arbeid in het Noorden nodig, er waren mensen in
de landbouwgebieden in het Zuiden, ondersteund door

0:51:57.619,0:52:01.559
het 'Armenwezen'. Vanaf dat die mensen op de lijst
van het Armenwezen stonden, verzamelde de opzichters hen

0:52:01.559,0:52:06.579
en werden ze naar het Noorden gestuurd om in de fabrieken te werken.

0:52:06.579,0:52:14.179
Dit leidt dan, op p.[190], tot een heel belangrijk argument:

0:52:14.179,0:52:20.209
"In het algemeen leert de ervaring de kapitalist
dat de overbevolking bestendig is,

0:52:20.209,0:52:27.099
dat wil zeggen overbevolking in verhouding tot de onmiddellijke behoeften
van het kapitaal voor de vorming van meerwaarde,

0:52:27.099,0:52:32.270
ofschoon de stroom van deze overbevolking wordt gevormd door wegkwijnende,
vroeg stervende, elkaar snel verdringende,

0:52:32.270,0:52:35.719
om zo te zeggen onrijp geplukte mensengeneraties."

0:52:35.719,0:52:39.519
"Aan de andere kant leert de ervaring de intelligente waarnemer hoe snel en diep

0:52:39.519,0:52:44.289
de kapitalistische productie de kracht van het volk aan de wortel heeft aangetast,…"

0:52:44.289,0:52:47.529
Dan heeft hij het over "…hoe de degeneratie van de industriële bevolking

0:52:47.529,0:52:54.529
slechts werd vertraagd door een onophoudelijke absorptie
van natuurlijke elementen van het platteland…"

0:52:56.789,0:53:02.699
Dit thema van een arbeidsoverschot is kritisch.

0:53:02.699,0:53:09.629
Het gaat steeds opnieuw terugkomen doorheen Het Kapitaal.

0:53:09.629,0:53:17.949
Dat, enkel wanneer je een groot arbeidsoverschot hebt,
je in een positie bent om de bestaande arbeiders te tuchtigen,

0:53:17.949,0:53:29.749
en ze ook te verplaatsen wanneer nodig,
met relatief lage lonen.

0:53:29.749,0:53:36.899
Marx zegt vervolgens dat het gevolg hiervan, in een situatie waar
er een dergelijk bevolkingsoverschot bestaat,

0:53:36.899,0:53:43.999
de kapitalisten een simpele manier van denken hebben.
Zoals hij aangeeft op p.[191]:

0:53:43.999,0:53:50.170
"Après moi le déluge! (na mij de zondvloed!) is de leuze van
iedere kapitalist en van iedere natie van kapitalisten.

0:53:50.170,0:53:56.890
Tenzij het wordt gedwongen door de maatschappij, houdt het kapitaal geen rekening met
de gezondheid en de levensduur van de arbeider.

0:53:56.890,0:54:03.099
Op de klachten over fysiek en geestelijke verval, vroegtijdige dood,
marteling door overmatige arbeid antwoordt het kapitaal:

0:54:03.099,0:54:08.239
Waarom moet deze kwelling ons kwellen, als zij ons genot (de winst) vergroot?

0:54:08.239,0:54:15.569
Over het algemeen is dit ook niet afhankelijk van de goede of kwade wil
van de individuele kapitalist.

0:54:15.569,0:54:26.179
Ten gevolge van de vrije concurrentie vormen de immanente wetten van
de kapitalistische productie voor de individuele kapitalist externe, dwingende wetten."

0:54:26.179,0:54:38.519
Hier heb je ook een belangrijk thema, wat Marx de dwangwetten van de concurrentie noemt.
Individuele kapitalisten hebben geen keuze;

0:54:38.519,0:54:45.969
Als ik een individueel kapitalist ben, en ik wil aardig zijn tegen mijn arbeiders,
ze veel betalen, ze slechts 6 uur per dag laten werken,

0:54:45.969,0:54:51.769
en ik concurreer tegen iemand die zijn arbeiders heel weinig betaald
en ze 12 uur per dag laat werken,

0:54:51.769,0:54:56.669
hoe kan ik dan ooit zaken blijven doen?

0:54:56.669,0:55:05.419
Zoals Marx hier zegt, het maakt niet uit of je nu een aardige kapitalist bent,
of een verschrikkelijke, sadistische kapitalist.

0:55:05.419,0:55:08.369
Je gaat allen naar hetzelfde niveau moeten neerdalen

0:55:08.369,0:55:12.880
omdat de dwingende competitiewetten jullie daartoe drukken.

0:55:12.880,0:55:17.289
En dit thema van de dwingende competitiewetten als een mechanisme

0:55:17.289,0:55:29.759
die individuele kapitalisten disciplineert gaat erg belangrijk worden
in de rest van het boek.

0:55:35.289,0:55:43.839
Dit leidt dan naar de volgende sectie,
waar hij zal praten over de totstandkoming

0:55:43.839,0:55:53.399
van een normale arbeidsdag, als resultaat van eeuwenlange
strijd tussen de kapitalist en de arbeider.

0:55:53.399,0:56:00.399
Hij begint, met wat voor mij een heel interessant punt is,

0:56:00.609,0:56:05.369
dat de oorspronkelijke wetgeving over
de duur van de arbeidsdag

0:56:05.369,0:56:17.769
poogde om de arbeider het idee van een genormaliseerde arbeidsdag
te doen aanvaarden.

0:56:17.769,0:56:30.059
En hij gaat terug naar de Statute of Labourers uit 1349,
en volgt die legislatuur verder door.

0:56:30.059,0:56:37.039
Hij heeft het hier over de socialisatie van loonarbeid

0:56:37.039,0:56:45.499
aan een disciplinair regime, rond de notie van temporaliteit.

0:56:45.499,0:56:51.399
En de geschiedenis die hij hier vertelt is interessant
omdat het aanduidt dat dit niet evident was.

0:56:51.399,0:56:56.419
Het vergde erg veel staatsactie,

0:56:56.419,00:57:03.599
de meeste mensen die met loonarbeid geconfronteerd werden
zeiden dat je beter af was als bedelaar of landloper,

0:57:03.599,0:57:10.149
of actief in de misdaad enzovoort.

0:57:10.149,0:57:14.109
Dus het vergde de tussenkomst van de staat,
die dan de mensen oppakte die zich niet als goede

0:57:14.109,0:57:20.759
loonarbeiders gedroegen en ze publiekelijk afranselde
of ze in de stocks staken of gruwelijke dingen met ze deed

0:57:23.079,0:57:26.479
zodat ze absoluut duidelijk maakte dat de enige manier om
echt te overleven

0:57:26.479,0:57:30.339
als je landloper was, was om loonarbeider te worden.

0:57:30.339,0:57:36.399
En dat een loonarbeider worden, inhield dat je een bepaald
tijdsdiscipline accepteerde.

0:57:36.399,0:57:44.059
Een van de meest interessante plaatsen waar je zoiets uitgedacht
ziet is bij de koloniale administrateurs.

0:57:44.059,0:57:51.419
Steeds opnieuw zeggen ze: 'Het probleem met die mensen is dat ze geen
tijdsdiscipline kennen.

0:57:51.419,0:57:55.089
Ze werken een aantal uren, en dan verdwijnen ze weer,

0:57:55.089,0:57:59.139
als ze eens een weekje werken denken we dat ze in orde zijn,
maar dan verdwijnen ze weer. We kunnen ze niet hier houden.'

0:57:59.139,0:58:05.019
Er is uitgebreide literatuur in de koloniale vestigingen
over welke tribale groepen

0:58:05.019,0:58:10.950
vatbaar waren voor tijdsdiscipline en welke niet, welke je makkelijk
kon disciplineren

0:58:10.950,0:58:14.259
en welke je met de zweep moest laten gehoorzamen.

0:58:14.259,0:58:21.169
En een van de grote kwesties voor koloniale administrateurs
was precies dit tijdsdiscipline

0:58:21.169,0:58:26.689
en wat hier zo in interessant aan is, is de manier waarop
de notie van temporaliteit

0:58:26.689,0:58:34.849
genormaliseerd moest worden en de arbeiders genormaliseerd moesten worden.

0:58:34.849,0:58:46.659
En dit is een algemeen aspect van de maatschappij geworden.
We accepteren allen een bepaalde vorm van tijdsdiscipline.

0:58:46.659,0:58:56.389
We denken: 'Oké, goed, deze 9-5 job' of 'Oké, ik moet op school zijn
om dit uur en kom er weer uit om dat uur'.

0:58:56.389,0:59:03.599
Je zou het niet tolereren als je docenten speeches gaven zoals Fidel Castro,
die 12 uren lang duren.

0:59:03.599,0:59:09.539
Je zou naar de klok beginnen kijken… 8:30 … kijk naar de klok…
De tijdsdiscipline kickt in en je weet dat we het allemaal genormaliseerd hebben.

0:59:09.539,0:59:18.399
En op die manier construeert het ons leven en hebben we die normalisatie allemaal
geaccepteerd. Maar Marx heeft het hier over een wereld waarin dat niet het geval was.

0:59:18.399,0:59:27.259
Waarin deze tijdsdiscipline nog niet geaccepteerd was.
En het vergde veel geweld en sociale druk.

0:59:27.259,0:59:38.109
En die sociale druk werd georganiseerd via de staat
maar tevens door allerlei andere instituties,

0:59:38.109,0:59:45.109
en ook gedeeltelijk door de erkenning,
zoals Marx zegt naar het eind van dit hoofdstuk toe,

0:59:45.109,0:59:52.020
dat kapitalisten eigenlijk erop staan dat je
de mensen niet te veel hoort te betalen

0:59:52.020,1:00:00.309
want als je ze teveel betaalt zouden ze geen 6 dagen werken,
ze zouden er maar 5 werken.

1:00:00.309,1:00:05.779
Dus als je ze minder betaalt, dan zouden ze werken.
Want arbeiders zijn inherent lui,

1:00:05.779,1:00:10.409
Ze willen niet naar hun werk, ze willen geen volledige week
in de koolmijnen nederdalen,

1:00:10.409,1:00:12.309
ze willen iets anders doen.

1:00:12.309,1:00:19.079
Er was een enorm arbeidsdiscipline probleem in Frankrijk,
er was namelijk iets genaamd 'blauwe maandag'

1:00:19.079,1:00:26.349
toen de artisanale klasse op zondag zo dronken werd, dat ze
op maandag helemaal niet kon werken.

1:00:26.349,1:00:34.419
Dus er werd niets gedaan op maandagen.
Dus kwamen er pogingen om hen van die gewoontes weg te sturen.

1:00:34.419,1:00:37.049
En ordehouders zouden dan komen en praten over

1:00:37.049,1:00:41.459
de onzedelijkheid van 's zondags dronken te worden
en ze trachtten

1:00:41.459,1:00:46.659
de familie idealen te mobiliseren enz. tegen de mannen die
zich toen ladderzat dronken.

1:00:46.659,1:00:52.089
Bleek dan dat het niet enkel de mannen waren,
ook de vrouwen werden dronken, wat dan nog als erger beschouwd werd

1:00:52.089,1:00:58.009
door de bourgeoisie. Er zijn dus enorme vragen rond
arbeidsdiscipline in de 19de eeuw

1:00:58.009,1:01:04.709
en Marx duidt hier op die problemen, lijkt mij.

1:01:04.709,1:01:09.909
Hij heeft het dan over de institutionele regelingen
en die zijn erg interessant.

1:01:09.909,1:01:15.669
Hij zegt dat het niet enkel algemene aanvallen zijn, maar dat er

1:01:15.669,1:01:25.299
ook specifieke instituties zijn, en in het bijzonder,
wat hij op p.[197] het "ideaal werkhuis" noemt.

1:01:25.299,1:01:28.929
" ‘Van een dergelijk ideaal werkhuis moet men een huis der verschrikking maken

1:01:28.929,1:01:35.990
en geen asiel voor armen, waar ze overvloedig gevoed, warm en goed gekleed
worden en waar ze slechts weinig arbeid verrichten.’

1:01:35.990,1:01:40.150
‘In dit ideale werkhuis zullen de armen 14 uur per dag werken,

1:01:40.150,1:01:46.069
waarbij de geschikte tijd voor maaltijden op zo’n manier
is toegestaan dat er 12 netto arbeidsuren overblijven.’ "

1:01:46.069,1:01:53.509
Dan op het eind: "Het ‘huis der verschrikking’ voor paupers, waarvan in 1770
de ziel van het kapitaal nog droomde, ontstond een aantal jaren later

1:01:53.509,1:01:59.329
in de vorm van een gigantisch ‘werkhuis’ voor de manufactuurarbeiders zelf.
Men noemde het: fabriek.

1:01:59.329,1:02:04.749
En dit keer verbleekte het ideaal bij de werkelijkheid.”

1:02:04.749,1:02:12.089
Het is interessant om hier eens na te denken over de manier waarop
iemand zoals Foucault, bijvoorbeeld,

1:02:12.089,1:02:19.289
praat over de disciplinaire apparaten die in de 17e en 18e eeuw
tot stand gekomen zijn,

1:02:19.289,1:02:31.169
als een geïntegreerd deel van de vorming van een zelfdiscipline in onszelf,
waardoor 'governmentality' zoveel makkelijker werd voor de bourgeois staat.

1:02:31.169,1:02:36.139
En wat Foucault doet is op vele manier dit hele idee hier, uitbreiden

1:02:36.139,1:02:43.309
door boeken zoals 'Waanzin en beschaving', 'Geboorte van de kliniek' en
vooral 'Discipline, toezicht en straf'.

1:02:43.309,1:02:49.150
Het is interessant hoe Foucault vaak gezien wordt als antimarxistisch.

1:02:49.150,1:02:54.150
Hij was tegen de maoïsten, trotskyisten en tegen
de Communistische Partij,

1:02:54.150,1:03:00.539
maar het is heel duidelijk wanneer je Het Kapitaal leest en die werken
leest, dat Het Kapitaal zijn startpunt is.

1:03:00.539,1:03:08.959
En die Franse intellectuelen beginnen vanuit een goed begrip hiervan en
dit is de soort passage die,

1:03:08.959,1:03:13.619
volgens mij, Foucault neemt en dan zegt: 'Oké, dit kan ik uitbreiden'.

1:03:13.619,1:03:19.119
Ik moet zeggen, toen ik de eerste keer de literatuur van Foucault las,
zag ik het helemaal niet tegengesteld tot Marx.

1:03:19.119,1:03:25.960
Ik vond het een uitbreiding, een verdieping met
enige transformatie,

1:03:25.960,1:03:30.289
maar ik zag het als een geweldige manier om
te denken over de soort kwesties

1:03:30.289,1:03:35.849
waar Marx hier over praat.
De creatie van een disciplinair apparaat

1:03:35.849,1:03:39.859
van socialiseringsdruk, institutionele regelingen.

1:03:39.859,1:03:47.359
In Foucaults geval: de panopticums, asielen en werkhuizen,
die allen deel worden van

1:03:47.359,1:03:54.139
dit disciplinaire apparaat die ons tracht te normaliseren
om ons zo een bepaalde temporaliteit,

1:03:54.139,1:03:59.449
een bepaald disciplinair apparaat te accepteren als
integraal deel van ons dagelijks leven.

1:03:59.449,1:04:07.180
Dit is volgens mij een belangrijk element en ik denk
dat het belangrijk is om Foucault naast dit te lezen,

1:04:07.180,1:04:13.110
en te begrijpen hoe Foucault dit thema uitbreidt en
hoe hij zich later

1:04:13.110,1:04:18.730
meer scheidde van Marx zijn werk hier.

1:04:18.730,1:04:26.979
Maar Foucaults vroege werken zijn zeker en vast een elaboratie van
veel van deze ideeën, eerder dan een disputatie ertegen.

1:04:26.979,1:04:30.880
We zullen hier stoppen om een korte pauze te nemen

1:04:30.880,1:04:36.619
en het hoofdstuk dan verderzetten.

1:04:38.059,1:04:45.619
Marx geeft een overzicht van de strijd om de duur
van de arbeidsdag

1:04:45.619,1:04:57.819
in Groot-Brittannië van de jaren 1820 tot '50, '60.

1:04:57.819,1:05:07.039
Ik ga deze dynamiek niet in al te veel detail vanuit de tekst
bespreken.

1:05:07.039,1:05:15.269
Maar ik ga de achtergrond van dit verhaal trachten te verduidelijken.

1:05:15.269,1:05:22.359
In de jaren 1820 in het bijzonder, had je in Groot-Brittannië
een politieke machtsstructuur

1:05:22.359,1:05:29.380
die gedomineerd werd door een agrarische aristocratie met landelijke belangen.

1:05:29.380,1:05:36.559
Tegelijkertijd had je een rijzende bourgeoisie,
deels handelaars maar in toenemende mate industrieel,

1:05:36.559,1:05:44.069
in de industriële districten. En van daaruit zag je het belang van wat je

1:05:44.069,1:05:51.809
de 'Manchester school van economisch denken' zou kunnen noemen
die geassocieerd is met de opkomst

1:05:51.809,1:06:01.799
van de katoenindustrie als belangrijke kracht in de industriële productie
maar ook in het Britse politieke en economische leven.

1:06:01.799,1:06:08.529
Die industriële interesses en de industriële bourgeoisie
zijn relatief ontkracht

1:06:08.529,1:06:16.869
t.o.v. de landadel.

1:06:16.869,1:06:24.449
En ze begonnen vrij hard te drukken
om meer democratische macht te krijgen.

1:06:24.449,1:06:31.549
Een van de manieren waarop de landadel domineerde was door
een systeem genaamd 'rotten boroughs',

1:06:31.549,1:06:33.059
voor degene onder jullie die weten wat dat is,

1:06:33.059,1:06:42.759
je had een plaats met een lage bevolking
die één of soms drie parlementsleden voortbracht

1:06:42.759,1:06:49.459
en dat bevond zich op landelijk eigendom
of in de 'pocket' van —ze werden 'pocket boroughs' genoemd—

1:06:49.459,1:06:53.249
een of andere landaristocraat die op de verkiezingsdag

1:06:53.249,1:06:58.399
5, 7 of 20 vazallen nam en die hem dan het parlement instemden.

1:06:58.399,1:07:01.259
En op die manier werd de parlementaire meerderheid behouden.

1:07:01.259,1:07:05.379
Dus er is een beweging richting hervormingen
om van die 'rotten boroughs' en andere zaken

1:07:05.379,1:07:06.819
af te raken.

1:07:06.819,1:07:10.840
Die beweging kreeg bepaalde burgerlijke steun.

1:07:10.840,1:07:16.249
En het kreeg ook een bepaalde hoeveelheid steun vanuit
de arbeidersklasse.

1:07:16.249,1:07:23.449
En de industriële bourgeoisie was in feite erg
geïnteresseerd om populaire steun

1:07:23.449,1:07:27.359
van de arbeidersklasse aan te trekken.

1:07:27.359,1:07:37.890
Politiek gezien was de arbeidersklasse gesplitst in een
artisanen groep, die erg geletterd was, autodidact was,

1:07:37.890,1:07:45.949
en dan een massa, agrarische basis, die niet geletterd was
en dus ook niet autodidact.

1:07:45.949,1:07:56.299
En de industriële bourgeoisie was met name geïnteresseerd in
het verkrijgen van de steun van de artisanen

1:07:56.299,1:07:59.799
in haar programma voor parlementaire hervormingen.

1:07:59.799,1:08:03.930
Waarin werd beoogd dat je een meer democratische overheid zou krijgen,

1:08:03.930,1:08:08.469
waarin werd beoogd dat er bepaalde hervormingen zouden worden geïmplementeerd,

1:08:08.469,1:08:19.719
waaronder legislatie die de ergste aspecten van industriële arbeid
zou beperken.

1:08:19.719,1:08:25.230
Dus er was een voorstel voor fabriekswetten enzovoort.

1:08:25.230,1:08:32.259
Wel, die geweldige hervorming werd eindelijk doorgevoerd,
de grote hervorming van 1832,

1:08:32.259,1:08:38.169
die door de arbeidersklasse al snel tot
'het grote verraad' werd omgedoopt.

1:08:38.169,1:08:40.829
En 'het grote verraad' was eerst en vooral:

1:08:40.829,1:08:47.179
de hervorming van het kiessysteem gaf geen
aanzienlijke macht binnenin de arbeidersklasse.

1:08:47.179,1:08:55.239
In feite verwijderde ze slechts de kunstmatige macht
van de landadel

1:08:55.239,1:09:03.420
en gaf steeds meer macht aan de industriële bourgeoisie
en die delen van de middenklasse die

1:09:03.420,1:09:06.829
aanzienlijk vermogen en bezittingen had.

1:09:06.829,1:09:16.399
Het werd dus een hervorming in het voordeel van de bezittende klassen.
En de bezittende klassen keurden onmiddellijk

1:09:16.399,1:09:21.359
een heel erg zwakke fabriekswet goed,
een die helemaal niet van groot belang was.

1:09:21.359,1:09:29.369
En dat was gedeeltelijk de reden waarom de arbeiders zelf
erg gedesillusioneerd raakten met

1:09:29.369,1:09:37.609
hun alliantie die ze hadden (kunnen hebben) met de industriële bourgeoisie,
en ze begonnen tegen de industriële bourgeoisie in te gaan.

1:09:37.609,1:09:44.789
Maar de industriële bourgeoisie had nog iets anders
op haar agenda staan, namelijk het reformeren van de 'Corn Laws'.

1:09:44.789,1:09:47.600
'Corn' in het Engels is tarwe (wheat).

1:09:47.600,1:09:57.530
En dit betekende dat de tarieven op geïmporteerde granen
heel scherp zouden dalen.

1:09:57.530,1:10:02.739
Omdat dit in het belang van de industriëlen was.

1:10:02.739,1:10:08.730
Want goedkoop graan betekende goedkoop brood, en dit betekende lagere lonen.

1:10:08.730,1:10:12.280
Ze gingen naar de arbeidsklasse en vroegen:
'Zijn jullie geïnteresseerd in goedkoop brood?'

1:10:12.280,1:10:18.430
Tegen die tijd had de arbeidsklasse al ingezien
dat goedkoper brood misschien ook lagere lonen inhield.

1:10:18.430,1:10:24.349
Ze waren al wat achterdochtig geworden.
Maar de industriëlen trachtten opnieuw om de arbeidsklassen te mobiliseren

1:10:24.349,1:10:31.539
rond de afschaffing van de tarieven op geïmporteerde granen.

1:10:31.539,1:10:39.530
Het probleem daarmee is, dat wanneer je dat afschaft,
je ook veel macht van de landadel in Groot-Brittannië vernietigt.

1:10:39.530,1:10:44.110
M.a.w.: hun agrarische belangen waren heel erg bedreigd.

1:10:44.110,1:10:53.390
En ze waren enorm nijdig, mild gezegd, op de industriële bourgeoisie
en wat die aan het doen was.

1:10:53.390,1:10:59.099
Een van de manieren waarop de landadel terug trachtte te slaan tegen
de industriële bourgeoisie

1:10:59.099,1:11:04.780
was door een houding van de 'Noblesse oblige' aan te nemen
t.a.v. de arbeidersklasse en

1:11:04.780,1:11:11.599
te zeggen: 'Weet je, wij zijn niet diegene die jullie die afschuwelijk dingen
aandoen in de mijnen

1:11:11.599,1:11:16.929
en de fabrieken enz. We gaan jullie proberen helpen met die fabriekswetten.'

1:11:16.929,1:11:21.360
Dus begonnen ze een verbond aan te gaan met de arbeidersklasse om
druk te zetten op de fabriekswetten.

1:11:21.360,1:11:26.880
En daaruit kwam gedeeltelijk de progressieve beweging
van de jaren 1840 voor de regeling

1:11:28.070,1:11:31.960
van regulatie van de fabriekswetten.

1:11:31.960,1:11:36.449
Aanvankelijk werd veel hiervan opgenomen

1:11:36.449,1:11:41.589
met een morele basis, die vooral bezorgd was om de tewerkstelling
van vrouwen en kinderen.

1:11:41.589,1:11:49.870
En hieraan was het eerste deel van de onrust toegewijd.

1:11:49.870,1:11:54.770
Marx duidt op dit complexe steekspel

1:11:54.770,1:12:01.129
van klasse-allianties, de shift van de klasse-alliantie
tussen de arbeiders en de industriëlen om

1:12:01.129,1:12:11.579
de hervormingswet erdoor te krijgen, tot de alliantie
tussen de landadel en de arbeiders.

1:12:11.579,1:12:14.719
En naarmate onafhankelijke arbeidsklasse organisatie met

1:12:14.719,1:12:25.130
de Chartistenbeweging steeds sterker werd,
zag je dat naar het eind van de jaren 1840 toe,

1:12:25.130,1:12:32.050
er een aanzienlijke alliantie was die de kapitalistische bourgeoisie
sterk aan het drukken was

1:12:32.050,1:12:36.959
om toegevingen rond de duur van de arbeidsdag te doen.

1:12:36.959,1:12:42.179
En uiteindelijk deden ze bepaalde toegevingen maar dan
probeerden ze weer om het door allerlei spelletjes te ondermijnen.

1:12:42.179,1:12:51.480
Er is een geweldige zin die Marx gebruikt: 'Als je kinderarbeid uitroeit,
is er de grote vraag wanneer je stopt met kind te zijn.'

1:12:51.480,1:12:55.889
En kapitalistische antropologie zei '9 jaar',

1:12:55.889,1:13:00.350
En anderen zeiden 'nee, het is later'.
Die hele vraag rond

1:13:00.350,1:13:07.789
temporaliteit kruipt hierdoor, en tevens de manier
waarop kapitalisten allerlei zaken

1:13:07.789,1:13:09.759
begonnen te gebruiken. Bijvoorbeeld,

1:13:09.759,1:13:14.699
als je de arbeidsdag limiteert tot 10 uur, wat houdt die
10 uur dan in?

1:13:14.699,1:13:18.979
Begint het binnen of buiten de fabriekspoort?

1:13:18.979,1:13:25.760
Trouwens, als arbeiders geen horloges hebben,
kun je de fabrieksklok,

1:13:25.760,1:13:30.030
als de arbeiders er moeten zijn om 6 uur, de klok verplaatsen

1:13:30.030,1:13:34.469
zodat het op 6 uur staat terwijl het eigenlijk kwart voor 6 is.

1:13:34.469,1:13:37.610
En wanneer de arbeiders willen vertrekken, kijkend naar
de klok zien ze dat het 6 uur is,

1:13:37.610,1:13:41.960
terwijl het eigenlijk al kwart over 6 is. Allerlei zaken
waren er op die manier aan de gang.

1:13:41.960,1:13:47.349
Het werd duidelijk, en hier komen de fabrieksinspecteurs
grotendeels vanuit die 'Noblesse oblige' houding,

1:13:47.349,1:13:50.320
dat soort steun van de landadel.

1:13:50.320,1:13:53.980
De fabrieksinspecteurs zeiden dan: 'Dit is niet gangbaar,

1:13:53.980,1:13:59.220
Het werkt niet, en we moeten er iets aan doen.'
Dus probeerden ze het via de rechtbanken, en zoals steeds,

1:13:59.220,1:14:02.440
wanneer je het voor het hooggerechtshof brengt,
verlies je.

1:14:02.440,1:14:07.239
Oh, da's verkeerd, wanneer je het naar de Engelse rechtbanken brengt,
niet het hooggerechtshof.

1:14:07.239,1:14:09.870
Want bij dit hooggerechtshof win je natuurlijk, niet?

1:14:09.870,1:14:10.480
Oké…

1:14:10.480,1:14:14.739
Je verliest. Dus het heeft geen zin naar de rechtbanken te gaan.
En de fabrieksinspecteurs

1:14:14.739,1:14:17.370
die het deden, zeiden 'Het heeft geen zin'.

1:14:17.370,1:14:25.599
Horner zegt 'Ik heb acht zaken voorgebracht en maar 1 gewonnen,
het is simpelweg tijdsverspilling,

1:14:25.599,1:14:28.789
er gaat hier niets uitkomen.'

1:14:28.789,1:14:34.440
Dan gebeurt er de belangrijke gebeurtenissen van 1848.

1:14:34.440,1:14:38.659
In 1848 is er

1:14:38.659,1:14:44.689
een enorme crisis van overaccumulatie van kapitaal
en er is enorme werkloosheid als gevolg.

1:14:44.689,1:14:54.039
En revoluties breken over heel Europa uit.
Zoals Marx zegt:

1:14:54.039,1:15:03.900
De bourgeoisie voerden een campagne tegen de fabriekswetten
maar het hadden geen succes.

1:15:03.900,1:15:08.059
Maar dan kwamen de fortuinlijke gebeurtenissen van 1848.

1:15:08.059,1:15:13.959
Dit gedeelte moet ik aan jullie voorlezen, het is op een interessante manier gezegd.

1:15:13.959,1:15:18.419
Hij zegt, op p. [204]: “De voorlopige veldtocht van het kapitaal

1:15:18.419,1:15:26.829
was op niets uitgelopen en op 1 mei 1848 werd de 10-urenwet van kracht.

1:15:26.829,1:15:32.469
Inmiddels echter had het fiasco van de chartistenpartij, wier leiders in de gevangenis waren geworpen en waarvan de organisatie was vernietigd,

1:15:32.469,1:15:35.869
reeds het zelfvertrouwen
van de Engelse arbeidersklasse aangetast.

1:15:35.869,1:15:40.570
Spoedig daarop, na de Juniopstand in Parijs en de
bloedige onderdrukking daarvan, verenigden zich,

1:15:40.570,1:15:44.199
zowel op het Europese vasteland als in Engeland, alle groepen van de heersende klasse,

1:15:44.199,1:15:50.210
grondbezitters en kapitalisten, beurswolven en winkeliers, protectionisten en vrijhandelaars,

1:15:50.210,1:15:58.590
regering en oppositie, papen en vrijdenkers,…”
En ik heb geen idee waarom zij er hier instaan: “…jonge hoeren en oude nonnen,

1:15:58.590,1:16:04.569
onder de gemeenschappelijke leuze eigendom, religie en maatschappij te redden!”

1:16:04.569,1:16:12.320
Heb je dat onlangs nog gehoord?
Eigendom, Religie, Familie en Maatschappij?

1:16:12.320,1:16:16.570
Telkens de bourgeoisie bedreigd wordt, wat doet het dan?
Het doet altijd beroep op deze categorieën

1:16:16.570,1:16:21.989
van Eigendom, Religie, de Familie en Maatschappij.

1:16:21.989,1:16:28.329
Het resultaat hiervan, zegt Marx: “De arbeidersklasse werd overal vogelvrij verklaard,
in de ban gedaan, onder de loi des suspects (wet der verdachten) gesteld.

1:16:28.329,1:16:35.590
De heren fabrikanten behoefden zich dan ook niet te generen.
Zij kwamen openlijk in verzet,

1:16:35.590,1:16:40.000
niet alleen tegen de 10-urenwet, maar tegen de gehele wetgeving,
waarmee men sinds 1833

1:16:40.000,1:16:44.340
de ‘vrije’ uitzuiging van de arbeidskracht enigermate had trachten te
beteugelen.

1:16:44.340,1:16:50.309
Het was een pro-slavery rebellion in miniatuur, welke langer dan twee jaar werd gestreden met cynische onverbiddelijkheid en gewelddadige energie;

1:16:50.309,1:17:01.230
dit was voor de rebellerende kapitalist des te gemakkelijker, omdat hij niets anders op
het spel zette dan de huid van zijn arbeiders.”

1:17:01.230,1:17:04.150
Deze situatie … weet je,

1:17:04.150,1:17:10.149
als je een heel goed stuk door Marx wil lezen,
dan lees je 'De Achttiende Brumaire van Louis Bonaparte',

1:17:10.149,1:17:17.179
welke een fantastisch verhaal is over verschuivende klasse-allianties
rond de revolutie van 1848 in Parijs.

1:17:17.179,1:17:20.090
Hier krijgen we een gelijkaardig verhaal

1:17:20.090,1:17:28.469
over de verschuivende aard van klasse-allianties rond de fabriekswetten
en hoe die in werking zijn.

1:17:28.469,1:17:34.380
En we zien dat, op een bepaalde punt, wanneer alle eigendomsbezitters
bedreigd worden,

1:17:34.380,1:17:41.530
de bourgeoisie snel consolideert rond een enkel programma:
de onderdrukking van de arbeiders.

1:17:41.530,1:17:44.739
Dit is wat in feite gebeurde in juni van

1:17:44.739,1:17:50.980
1848 in Parijs, toen de arbeidersklasse revolutie
gewelddadig onderdrukt werd.

1:17:50.980,1:17:54.959
In Groot-Brittannië hoefde het niet gewelddadig
onderdrukt te worden,

1:17:54.959,1:18:01.689
het was, als je wil, vredig onderdrukt,
maar het gaf de kans aan de kapitalisten om

1:18:01.689,1:18:06.789
bijna alle progressieve stappen die gezet waren te ontdoen.

1:18:06.789,1:18:08.659
Er zijn zekere parallellen.

1:18:08.659,1:18:15.249
Je hoeft maar te kijken naar de wijze waarop beslissingen
genomen worden door de National Labor Relations Board [NLRB] in dit land,

1:18:15.249,1:18:17.920
tot Reagan aan de macht kwam,

1:18:17.920,1:18:23.739
en nadat Reagan aan de macht kwam, al de OSHA legislatie
en al de National Labour Relations Board legislatie

1:18:23.739,1:18:26.449
werd compleet pro-kapitalistisch.

1:18:26.449,1:18:31.500
En ik denk dat in zo'n 3 jaar tijd, de NLRB zo'n 70%

1:18:31.500,1:18:39.289
van al de eerder gemaakte beslissingen teruggedraaid heeft,
nadat Reagan die commissarissen had aangesteld in de vroege jaren '80.

1:18:39.289,1:18:44.530
Daarnaar terugkijkend, zou je een analyse kunnen doen

1:18:44.530,1:18:49.010
in de trant van Marx. Wat waren de klassenkrachten

1:18:49.010,1:18:54.379
hierachter en wat waren de politieke voorwaarden
die toestonden dat zoiets gebeurde?

1:18:54.379,1:19:02.249
En waarom gebeurde het op de manier dat het gebeurd is?
Ik denk dat dit analysekader die Marx opzet voor historisch onderzoek,

1:19:02.249,1:19:08.679
interessant is om over na te denken voor degene onder jullie
die hedendaagse gebeurtenissen willen begrijpen.

1:19:08.679,1:19:15.360
Je denkt niet zozeer over individuen als over klassenkrachten, klassenbelangen,

1:19:15.360,1:19:24.479
hoe ze gemobiliseerd worden voor een positie. Hoe ze eigenlijk verschuiven en
hoe ze deals sluiten.

1:19:24.479,1:19:37.480
Marx vertelt het verhaal na 1850,
en we vinden na 1850

1:19:37.480,1:19:47.699
een groeiende erkenning dat er een compromis rond
de arbeidsdag nodig is.

1:19:47.699,1:19:54.280
Gedeeltelijk vanwege de redenen die we besproken hebben,
dat als je de zaken té ver drukt, ze uit de hand lopen,

1:19:54.280,1:20:02.780
en waarbij zelfs de industriëlen denken
dat de zaken iets te ver gegaan zijn.

1:20:02.780,1:20:10.979
Als resultaat hiervan, heb je tegen 1853,
hij bespreekt dit op p.[213],

1:20:10.979,1:20:21.599
in 1853 aangekomen, de fabriekslegislatie die initieel slechts
een aantal industrieën behandelde;

1:20:21.599,1:20:29.649
door de groeiende erkenning dat steeds meer en meer industrieën langs
dezelfde intensieve kapitalistische lijnen georganiseerd worden,

1:20:29.649,1:20:37.780
wordt erkend dat deze reglementering moet uitgebreid worden
naar bijna alle industrieën.

1:20:37.780,1:20:42.279
Marx komt dan tot het punt:
“Toch had het principe

1:20:42.279,1:20:49.689
met zijn overwinning in de grote industrietakken, de typische voortbrengselen
van de moderne productiewijze, gezegevierd.

1:20:49.689,1:20:53.560
Haar prachtige ontwikkeling in de periode 1853-60,”

1:20:53.560,1:21:01.599
– De ironie zijnde dat na de invoering van die legislatie,
er economische bloei kwam. -

1:21:01.599,1:21:06.320
“gepaard gaande met de lichamelijke en zedelijke wedergeboorte van de fabrieksarbeiders,

1:21:06.320,1:21:09.860
was zelfs voor de meest bijziende zichtbaar.”

1:21:09.860,1:21:13.060
Hoeveel keer is dit historisch gezien gebeurd?
Het is een geweldig verhaal.

1:21:13.060,1:21:18.770
“De fabrikanten zelf, wie men de wettelijke beperking van de arbeidsdag stap voor stap

1:21:18.770,1:21:23.080
door een burgeroorlog van een halve eeuw had afgedwongen, wezen pochend

1:21:23.080,1:21:27.479
op het contrast met de nog ‘vrije’ uitbuitingsgebieden.

1:21:27.479,1:21:30.579
De farizeeërs van de ‘politieke economie’ proclameerden nu

1:21:30.579,1:21:34.530
de erkenning van de noodzaak van een wettelijk vastgestelde arbeidsdag

1:21:34.530,1:21:38.900
als een nieuwe verworvenheid van hun ‘wetenschap.’

1:21:38.900,1:21:42.909
Het is niet moeilijk te begrijpen dat, nadat de fabrieksmagnaten zich
bij het onvermijdelijke

1:21:42.909,1:21:47.599
hadden neergelegd en zich ermee hadden verzoend,
het weerstandsvermogen van het kapitaal langzamerhand zwakker werd,

1:21:47.599,1:21:51.239
terwijl tegelijkertijd de aanvalskracht van de arbeidersklasse toenam

1:21:51.239,1:21:56.070
met het aantal bondgenoten…” –—opnieuw bondgenoten,
de bondgenoten van de arbeidsklassen worden hier cruciaal.

1:21:56.730,1:22:01.300
“… in de niet direct belanghebbende lagen uit de samenleving.

1:22:01.300,1:22:05.000
Vandaar de relatief snelle vooruitgang sinds 1860.”

1:22:05.000,1:22:11.159
Marx zegt hier niet wat die lagen uit de samenleving waren,
“niet direct belanghebbend” in de vraag.

1:22:11.159,1:22:19.820
En dit was niet zozeer de landadel als wel de professionele middenklasse,

1:22:19.820,1:22:29.839
die zagen de situatie en besloten dat ze niet zouden verdragen

1:22:29.839,1:22:37.420
om in een land te leven waar zulke praktijken toegestaan waren.

1:22:37.420,1:22:40.340
Dus die bondgenoten worden belangrijk.

1:22:40.340,1:22:44.790
En die bondgenoten waren belangrijk omdat de arbeidersklasse niet kon stemmen

1:22:44.790,1:22:52.399
tot na 1867, in Groot-Brittannië.
De mannelijke arbeiders, met name, in 1867.

1:22:52.399,1:23:00.629
Dus dit kwam niet door de arbeidersstem, het was een parlement
die gehecht werd aan een regelgevingsstelsel.

1:23:00.629,1:23:04.810
Die regelgevingen golden niet voor dit gebied.

1:23:04.810,1:23:08.729
Dit was een gebied waarin er veel volksgezondheidlegislatie was,

1:23:08.729,1:23:12.909
omdat dat de enige manier was waarop je tegen cholera epidemieën reageren.

1:23:12.909,1:23:23.250
Je krijgt zaken over watervoorziening in Birmingham,
het begin van een nieuw bestuursregime.

1:23:23.250,1:23:28.199
Gestructureerd door Joseph Chamberlain,
een conservatief industrieel

1:23:28.199,1:23:37.429
die aandrong op openbaar onderwijs, huisvesting voor lage inkomens bevolking,
schoon water, goede riolering, enz.

1:23:37.429,1:23:43.340
Hij werd 'radical Joe' genoemd.
Dus je krijgt een nieuw soort klimaat in Groot-Brittannië

1:23:43.340,1:23:51.780
in de jaren 1860, die erkent dat er uitbuitingen hebben
plaatsgevonden en dat die moeten worden geëlimineerd.

1:23:51.780,1:23:56.769
Maar tegelijkertijd, gaan we zien dat

1:23:56.769,1:24:03.439
voor de kapitalisten, het langer maken van de arbeidsdag steeds
minder en minder belang had,

1:24:03.439,1:24:08.780
omdat ze een andere manier vonden om meerwaarde te verkrijgen.

1:24:08.780,1:24:16.020
En die andere manier is relatieve meerwaarde,
waar we het volgende over zullen hebben.

1:24:16.020,1:24:22.670
En we zien dat de strijd om de arbeidsdag,

1:24:22.670,1:24:35.689
kapitalisten tot hervormingen dwingen,
niet noodzakelijk tegen hun belangen indruist.

1:24:36.840,1:24:42.239
Marx heeft het dan hoe deze hervorming niet enkel Engeland trof,

1:24:42.239,1:24:48.479
maar in bepaalde mate wereldwijd werd verspreid.

1:24:48.479,1:24:59.340
Hij is in het bijzonder geïnteresseerd in het geval van Frankrijk
en de Verenigde Staten, in de volgende sectie.

1:24:59.340,1:25:04.019
En hij ziet duidelijk dat in de VS, zoals hij zegt op p.[217]:

1:25:04.019,1:25:10.649
“Daar, waar de arbeid in een zwarte huid wordt gekluisterd,
kan de arbeid in een blanke huid zich niet vrijmaken.

1:25:10.649,1:25:18.399
Maar uit de vernietiging van de slavernij ontsproot onmiddellijk een nieuw, verjongd leven.”
Helaas, was de slavernij niet zo vernietigd als hij aannam.

1:25:18.399,1:25:24.459
Dan heeft hij het over het Algemeen Arbeiderscongres in Baltimore in Augustus 1866

1:25:24.459,1:25:34.630
en de algemene druk naar regulering van de duur
van de arbeidsdag in dit land.

1:25:34.630,1:25:38.199
Dit leidt tot een conclusie, die we moeten bespreken, vind ik.

1:25:38.199,1:25:44.649
“Men moet toegeven dat onze arbeider anders uit het productieproces te voorschijn komt dan hij er
binnen is gegaan.

1:25:44.649,1:25:50.179
Op de markt kwam hij als bezitter van de waar ‘arbeidskracht’
tegenover andere warenbezitters te staan,

1:25:50.179,1:25:52.579
als warenbezitter tegenover warenbezitter.

1:25:52.579,1:26:00.150
Het contract, waardoor hij de kapitalist zijn arbeidskracht verkocht,
bewees als het ware zwart op wit dat hij vrij over zichzelf beschikte.

1:26:00.150,1:26:03.949
Nadat de koop is gesloten, ontdekt men dat hij geen ‘vrij man’ was;

1:26:03.949,1:26:07.359
dat de tijd, waarvoor het hem vrijstaat zijn arbeidskracht te verkopen, de tijd is waarvoor

1:26:07.359,1:26:10.959
hij gedwongen wordt die arbeidskracht te verkopen,

1:26:10.959,1:26:17.869
dat in feite zijn uitzuiger niet loslaat ‘zolang er nog een
spier, een pees, een druppel bloed valt uit te buiten’.

1:26:17.869,1:26:23.599
Ter bescherming tegen de ‘slang hunner kwellingen’ moeten de arbeiders de koppen bij elkaar steken

1:26:23.599,1:26:28.840
en als klasse een staatswet afdwingen, een overmachtige maatschappelijke hindernis,

1:26:28.840,1:26:31.920
waardoor zij zelf worden verhinderd via een vrijwillig contract met het kapitaal zich

1:26:31.920,1:26:35.579
en hun soort over te leveren aan dood en slavernij.

1:26:35.579,1:26:39.529
In plaats van de pronkerige lijst met ‘onvervreemdbare mensenrechten’

1:26:39.529,1:26:43.529
komt de bescheiden Magna Charta van een bij wet beperkte arbeidsdag,

1:26:43.529,1:26:52.960
die ‘eindelijk duidelijk aangeeft wanneer de tijd, door de arbeider verkocht,
eindigt en wanneer de tijd, die de arbeider zelf toebehoort, begint’."

1:26:52.960,1:27:04.429
Er zijn hier een aantal kwesties over deze conclusie
die ik hier met jullie wil bespreken.

1:27:04.429,1:27:09.769
Ten eerste is er de kwestie van de onvervreemdbare mensenrechten,
waar we het al kort over gehad hebben,

1:27:09.769,1:27:17.229
en hoe je dit niet kunt aanpakken
vanuit het rechtendiscours.

1:27:17.229,1:27:25.049
Je kunt niet verwachten dat de rechtbanken
dit gaan beslissen, het gaat een resultaat van deze strijd zijn.

1:27:25.049,1:27:31.179
En we hebben hier Marx die zegt dat de arbeiders
de koppen bij elkaar moeten steken.

1:27:31.179,1:27:43.349
En hoe ze dat doen, gaat een grote impact hebben
op deze bepaalde kwestie.

1:27:43.349,1:27:47.210
Maar als je er dan over nadenkt,

1:27:47.210,1:27:51.800
zie je ook dat de kapitalisten, op zichzelf aangewezen,

1:27:51.800,1:27:56.460
hun eigen klasseninteresses gaan ondermijnen.
De dwingende competitiewetten gaan

1:27:56.460,1:28:02.340
de individuele kapitalisten forceren
om op zo'n manier te handelen dat ze,

1:28:02.340,1:28:06.929
uiteindelijk de reproductiecapaciteit van hun eigen klasse vernietigen.

1:28:06.929,1:28:11.079
Als je op die ongeremde manieren doorgaat,
en je al je arbeiders doodt,

1:28:11.079,1:28:17.579
wat gaat er dan gebeuren? Waar ga je je meerwaarde
vandaan halen?

1:28:17.579,1:28:25.389
Dus er is een manier waarop, arbeiders die hun koppen bij elkaar steken
en die wet van een beperkte arbeidsdag forceren,

1:28:25.389,1:28:31.189
kapitaal eigenlijk redden van diens eigen domheid.

1:28:31.189,1:28:38.030
M.a.w.: arbeiders die de koppen bij elkaar steken,
lijkt vanuit dit hoofdstuk gezien,

1:28:38.030,1:28:47.889
een stabiliserend effect op het kapitalistisch systeem te hebben.
Dus geen omverwerpend effect.

1:28:47.889,1:28:54.760
Nu, dit is een lastig conclusie, niet?
Want Marx is een revolutionair denken die,

1:28:54.760,1:28:58.199
veronderstellen we, dit systeem omver wil werpen.

1:28:58.199,1:29:05.910
Maar hij heeft het hier niet over omverwerping,
hij praat over eraan aan te passen op zo'n manier

1:29:05.910,1:29:15.589
dat je een degelijk loon voor een degelijk dagwerk krijgt,
een bescheiden Magna Charta.

1:29:15.589,1:29:21.770
Dat krijg jij en de kapitalist overleeft,
maar de kapitalist overleeft in een betere conditie

1:29:21.770,1:29:26.609
dan als die door de dwingende competitiewetten

1:29:26.609,1:29:33.199
geforceerd zou zijn geworden om in een 'Après moi, le déluge' attitude
te handelen.

1:29:33.199,1:29:37.589
Hetzelfde argument kun je trouwens maken over
milieuregulatie.

1:29:37.589,1:29:43.610
In de milieubeweging is er een bepaald aspect die kapitaal forceert om zich

1:29:43.610,1:29:51.379
op zo'n manier aan te passen zodat het zijn eigen domheden vermijdt,
en vermijdt wat er door de dwingende competitiewetten zou gebeuren.

1:29:51.379,1:29:59.050
Je hebt hier dus een interessante kwestie.
Marx raakt dit punt gedeeltelijk aan,

1:29:59.050,1:30:10.590
vanwege de simpele reden dat aan de aanvang van het hoofdstuk,
hij aanvaardt heeft dat de ruilwet

1:30:10.590,1:30:14.189
de wet is waarbinnen we zullen discussiëren.

1:30:14.189,1:30:23.439
En het is binnen die ruilwet dat gelijke rechten kunnen gedefinieerd worden,
en waarover klassenstrijd zich kan ontplooien.

1:30:23.439,1:30:33.859
Hij heeft dus, op die manier, zijn argument gelimiteerd
tot een wereld waarin die ruilwet goed en wel standhoudt.

1:30:33.859,1:30:39.239
En zo is hij in deze Magna Charta positie terechtgekomen.

1:30:39.239,1:30:47.340
Hoe reageren we hier nu op?
Wel, mijn eigen kijk is dat, ja,

1:30:47.340,1:30:54.409
veel arbeidersorganisaties, vakbondsactiviteit en -druk enz.

1:30:54.409,1:31:03.369
vaak een heel belangrijke rol gespeeld hebben in de stabilisatie
van een inherent onstabiel kapitalistisch systeem.

1:31:03.369,1:31:08.319
En dat de strijden om de duur van de arbeidsdag,
die daarin centraal staan,

1:31:08.319,1:31:13.739
deel zijn van die stabilisatie.

1:31:13.739,1:31:21.739
Stabilisatie voor allerlei sociale, politieke, economische redenen.
Maar er is ook een punt,

1:31:21.739,1:31:29.340
waarop de strijd over de duur van de arbeidsdag in een
revolutionaire modus kan verschuiven.

1:31:29.340,1:31:35.529
Anders gezegd, je zou je een 10-uur durende arbeidsdag
kunnen voorstellen

1:31:35.529,1:31:40.860
die we dan verminderen naar 8 uur.

1:31:40.860,1:31:45.630
de Fransen hebben hun werkweek verlaagd tot wat, 35 uren?

1:31:45.630,1:31:49.369
Nu zijn ze het in de andere richting aan het duwen.

1:31:49.369,1:31:55.989
Maar wat als je de werkweek tot 5 uren zou reduceren?

1:31:55.989,1:32:06.089
Met andere woorden, dit thema van het limiteren van de
duur van de arbeidsdag,

1:32:06.089,1:32:14.420
kan je duwen naar een punt waar het echt serieus
de accumulatie van kapitaal belemmert.

1:32:14.420,1:32:20.060
Dus je zou kunnen verschuiven van een reformistische vorm,
die een stabiliserend werkt,

1:32:20.060,1:32:28.999
naar een revolutionaire vorm. Als je tot 35 uur per week gegaan bent,
waarom gaan we dan niet tot 30 uur per week?

1:32:28.999,1:32:37.210
En een van de reacties aan de kant van het kapitaal,
wanneer ze hiermee geconfronteerd worden, zou zijn, zoals Marx hier aanduidt,

1:32:37.210,1:32:41.049
wat er gebeurde toen ze de duur van de arbeidsdag verkortten:

1:32:41.049,1:32:48.849
de kapitalisten begonnen de arbeidsintensiteit te verhogen.

1:32:48.849,1:32:53.399
Je kan mensen namelijk niet voor 12 uur ofzo laten werken
met eenzelfde intensiteit,

1:32:53.399,1:32:57.440
maar als ze maar voor 6 uur aangeworven zijn, kan je ze zeer
intensief laten werken,

1:32:57.440,1:33:02.809
en waarschijnlijk evenveel arbeid eruit krijgen in 6 dan als
ze 9 uur hadden gedaan.

1:33:02.809,11:33:09.219
Dus de kwesties rond intensiteit worden vrij belangrijk.

1:33:09.219,1:33:13.330
En er is een geweldig moment toen dit gebeurde in de Britse geschiedenis,

1:33:13.330,1:33:25.699
tijdens de eerste mijnstaking tegen de conservatieve regering
van Edward Heath in 1973-1974.

1:33:25.699,1:33:31.169
Edward Heath had een lock-out uitgeroepen
en toen heeft hij een verschrikkelijk iets gedaan,

1:33:31.169,1:33:34.219
hij besliste namelijk dat er elektriciteit moest bespaard worden

1:33:34.219,1:33:37.959
en het zou bespaard worden door alle fabrieken 4 dagen
per week te sluiten.

1:33:37.959,1:33:41.010
Dus al die mensen kwamen op een 3-daagse werkweek.

1:33:41.010,1:33:44.340
Toen heeft hij de vreselijke fout gemaakt,

1:33:44.340,1:33:51.289
door te zeggen dat de elektriciteit afgesloten zou worden om
10 uur 's avonds en dat je dus geen televisie kon kijken.

1:33:51.289,1:33:56.340
En de bevolking heeft hem een paar jaar later uit de regering gegooid.

1:33:56.340,1:34:05.679
De ironie hierbij was, dat het geboortecijfer zo'n 9 maand later aanzienlijk steeg,

1:34:05.679,1:34:12.659
na die periode toen niemand 's avonds televisie kon kijken.

1:34:12.659,1:34:22.389
Dus deze dynamiek is een interessante kwestie:
hoe revolutionair is de strijd om de duur van de arbeidsdag?

1:34:22.389,1:34:26.800
En zoals ik zeg, ik denk dat er een stabiliserende kant is,
een reformistische kant,

1:34:26.800,1:34:31.380
maar, er is ook een radicaliserende kant,
wanneer je het echt verder en verder begint te duwen.

1:34:31.380,1:34:38.370
Maar, nogmaals, kapitalisten hebben allerlei antwoorden
in termen van productiviteit, intensiteit en dergelijke.

1:34:36.260,1:34:41.569
Dus je moet uitkijken naar wat die antwoorden kunnen zijn.

1:34:41.569,1:34:46.520
Laten we hier even stoppen en praten over wat jullie geanimeerd heeft

1:34:46.520,1:34:53.540
en de vragen die je hebt over dit hoofdstuk.
Het is een lang, empirisch hoofdstuk, historisch, verschillend in stijl.

1:34:51.540,1:35:02.669
» STUDENT: Ik probeer een antikapitalistisch argument
te bedenken m.b.t. deze soort hervormingen.

1:35:02.669,1:35:16.669
Om de kwestie van klimaatsverandering te nemen; het alternatief is onhoudbaar:
Als er geen milieuregulatie komt, dan is het met ons gedaan.

1:35:16.669,1:35:20.669
Ik ben benieuwd om te horen wat je hiervan denkt.

1:35:20.669,1:35:32.669
Anderzijds, als we het milieu wel stabiliseren door
hervormingen door te voeren, zal kapitaal zich adapteren.

1:35:32.669,1:35:41.530
» HARVEY: Ja, Ik denk niet dat sterke regulatie in de naam
van klimaatsverandering

1:35:41.530,1:35:45.400
het einde van kapitalisme zal veroorzaken.
Er zullen snelle adaptaties zijn.

1:35:45.400,1:35:49.139
Het probleem is dat er bepaalde sectoren van de economie zullen bloeien

1:35:49.139,1:35:52.469
en bepaalde belangen die zullen bloeien.
Maar hier heb je opnieuw een alliantie van machten,

1:35:52.469,1:35:55.859
En ik denk dat je dit zou analyseren in de termen waarop

1:35:55.859,1:36:00.179
Marx er naar kijkt, en vragen:
Wat zijn de klassenbelangen achter

1:36:00.179,1:36:04.479
Bush zijn weigering om er iets aanzienlijk aan te doen?

1:36:04.479,1:36:08.319
En dan heb je zelfs klassenmachten over die reacties.

1:36:08.319,1:36:14.619
Emissiehandel is een belachelijk idee,
daaruit een markt te creëren,

1:36:13.619,1:36:19.329
maar je weet dat we op die weg zitten
vanwege ideologische redenen, en de grote vraag is dan:

1:36:19.329,1:36:25.260
waarom hebben de Clintonites enzo geaccepteerd
dat de markt oplossing de enige mogelijkheid is?

1:36:25.260,1:36:30.539
En dat kan ons dan in andere rampen leiden.

1:36:30.539,1:36:37.620
Dus de manier waarop je zoiets zou analyseren,
vanuit deze manier van denken

1:36:37.620,1:36:41.750
is met op te bouwen welke allianties er zijn,
wie wat probeert te sturen

1:36:41.750,1:36:46.510
en hoe het in zijn werk gaat. En op die manier is Marx' methode
analytisch erg goed.

1:36:46.510,1:36:51.119
Dit hoofdstuk over de arbeidsdag, de 'Achttiende Brumaire'
en sommige studies

1:36:51.119,1:36:56.030
over klassenstrijd in Frankrijk zijn echt geweldige
pionierende werken

1:36:56.030,1:37:01.489
over hoe je een klasse analyse maakt van een historische dynamiek.

1:37:01.489,1:37:06.099
En ze zijn de moeite waard om te lezen,
simpelweg omdat

1:37:06.099,1:37:12.560
ze dit doen en ze ons dat laten zien. Maar het zal je ook opvallen,
en dit heb ik eerder al benadrukt:

1:37:12.560,1:37:15.860
de vloeibaarheid van de reactie van kapitaal

1:37:15.860,1:37:23.110
wanneer het geconfronteerd wordt, in dit geval is het geen ecologisch probleem
maar een sociaal probleem,

1:37:23.110,1:37:27.699
en de vloeibaarheid van hun reactie is om op een bepaald punt
toe te geven en dan

1:37:27.699,1:37:31.369
te beweren dat zij er al die tijd al akkoord mee gingen.

1:37:31.369,1:37:35.829
En dat zij degene waren die het al die tijd al vormgaven,
en zijn zij niet de goede mensen?

1:37:35.829,1:37:41.380
We hebben daar voldoende van gezien met het maatschappelijk verantwoord ondernemen
voor het milieu op dit moment.

1:37:41.380,1:37:47.349
Beyond Petroleum, ooit BP, nog steeds BP maar,
ze trachtte om…

1:37:47.349,1:37:50.690
en ze maakten een mooi groen logo en al dat soort dingen.

1:37:50.690,1:37:57.010
Het is dus het kaderwerk van de analyse die hier echt interessant is.

1:37:57.010,1:38:02.640
Natuurlijk, veel past niet in de theoretische categorieën
die we op het ogenblik hebben

1:38:02.640,1:38:06.959
behalve de connectiviteit tussen tijdscontrole en
maatschappelijk noodzakelijk arbeidstijd,

1:38:06.959,1:38:09.659
die de kern vormt van waarde.

1:38:09.659,1:38:15.099
Daar zie je een sterk verband tussen wat Marx
bijna zeker naar gaat kijken,

1:38:15.099,1:38:20.189
gezien de aard van het theoretisch begin.

1:38:20.189,1:38:24.650
» STUDENT: Met deze manier van denken, hebben we het over

1:38:24.650,1:38:31.670
mensen die strijden voor de onteigening van privébezit,
het vernietigen van privébezit, op dit moment?

1:38:31.670,1:38:36.029
Of is er een manier waarop dit mensenrechten-kader gebruikt kan worden

1:38:36.029,1:38:42.449
op een manier die —zoals de strijd om de arbeidsdag— pusht

1:38:42.449,1:38:46.679
en dan blijft pushen of is er een radicaler iets nodig?

1:38:46.679,1:38:49.090
Wat zou Marx zeggen over zoiets?

1:38:49.090,1:38:53.309
» HARVEY: Wel, je kunt zoiets als de huisvestingskwestie op 2 manieren aanpakken.

1:38:53.309,1:39:00.699
Ofwel, verdien je een loon en dan gebruik je dat
voor levensonderhoud en huisvesting,

1:39:00.699,1:39:02.999
dat is hoe het gaat met markten.

1:39:02.999,1:39:05.590
Of je hebt een collectieve strijd

1:39:05.590,1:39:10.010
rond sociale huisvesting en zegt:
We moeten een vloer rondom ons hebben.

1:39:10.010,1:39:13.389
Hetzelfde geldt voor gebieden zoals ziekenzorg, onderwijs enz.

1:39:13.389,1:39:22.099
Het zit zo: geen enkele van die zaken wordt
automatisch door de markt geleverd.

1:39:22.099,1:39:28.079
En Marx vestigt de aandacht erop dat je
de hele tijd slechts (…)

1:39:28.079,1:39:30.499
en hier draait neoliberalisme om.
Het zegt dat je persoonlijk verantwoordelijk bent

1:39:31.499,1:39:33.309
voor onderwijs, persoonlijk verantwoordelijk

1:39:33.309,1:39:38.859
voor gezondheidszorg en huisvesting e.d.
Het is een persoonlijk-verantwoordelijkheidssysteem.

1:39:38.859,1:39:43.619
Terwijl Marx beweert, dat je in zo'n systeem hoogstwaarschijnlijk
belazerd gaat worden,

1:39:43.619,1:39:50.919
waarschijnlijk ga je erg weinig krijgen, omdat de lonen
niet afdoende zullen zijn om de kopen wat je nodig hebt.

1:39:50.919,1:39:54.330
En achteraf komen dan de lapmiddelen,
'wat gaan we nu doen met al die arme mensen?'

1:39:54.330,1:39:59.540
'Oké, we zullen Medicaid opzetten' of iets dergelijks,
of 'oké, we geven huisvestingsvouchers',

1:39:59.540,1:40:02.670
onderwijsvouchers of iets dergelijks.

1:40:02.670,1:40:05.039
Dus je begint aan de markten te knoeien,

1:40:05.039,1:40:10.690
terwijl de sociale oplossing, in Scandinavië bv. was 'oké, via klassenstrijd

1:40:10.690,1:40:18.489
komen we tot het bouwen van gesocialiseerde behuizing
en we gaan erin gaan wonen aan minimumkosten.'

1:40:18.489,1:40:24.229
Er is een analogie tussen Marx' argument over de strijd om de duur
van de arbeidsdag,

1:40:24.229,1:40:28.009
met de strijd over wat een reële loon is,

1:40:28.009,1:40:32.869
en de reële lonen kunnen twee zaken zijn:
ofwel kun je de individuele lonen verhogen en dan

1:40:32.869,1:40:40.029
het spenderen aan wat dan ook.
Of je kunt reële lonen hebben met deze sociale actie.

1:40:40.029,1:40:42.229
» STUDENT: Je hebt het over een 'vloer' …

1:40:42.229,1:40:47.229
» HARVEY: Ja, dit komt terug op het beschavingselement,
aanwezig in deze situatie.

1:40:47.229,1:40:50.229
» STUDENT: Maar is dat niet reformistisch?

1:40:50.229,1:40:54.760
» HARVEY: Ja, het kan reformistisch zijn,
Maar dan kunnen we daar ook voorbij gaan.

1:40:54.760,1:41:00.699
Als je jezelf de vraag stelt, in de jaren '50 en '60

1:41:00.699,1:41:06.679
de welvaartsstaten van Europa en zelfs het sociale systeem
dat in dit land werd opgezet,

1:41:06.679,1:41:11.800
in termen van anti-armoede programma's enz.,
hebben een enorm stabiliserend effect op de economie gehad.

1:41:11.800,1:41:15.710
Het speelde een enorme rol in de snelle groei van die economieën.

1:41:15.710,1:41:23.580
Dus het is compleet onjuist om te zeggen dat de ontwikkeling
van de welvaartsstaat antagonistisch is voor economische groei.

1:41:23.580,1:41:27.889
De economische groei was heel sterk in de jaren '50 en '60, toen was er

1:41:27.889,1:41:33.829
een maximale investering die collectief naar dit soort publieke uitgaven ging.

1:41:33.829,1:41:35.529
Dan krijg je een tegenaanval,

1:41:35.529,1:41:39.639
die niets te maken het met groei,
maar alles te maken had met klassenmacht.

1:41:39.639,1:41:43.670
En die tegenaanval zegt: Nu moeten er omvormingen zijn

1:41:43.670,1:41:49.649
tot een privaat verantwoordelijkheidssysteem
En dit is nu al 30 jaar aan de gang.

1:41:49.649,1:41:56.149
Opnieuw de vraag: Waarom is er geen sterkere klassenmacht
om hieraan weerstand te bieden?

1:41:56.149,1:41:59.999
En het antwoord hierop gaat gedeeltelijk terug naar het feit
dat de arbeidersklasse

1:41:59.999,1:42:05.800
in dit land ontleedt is door de verplaatsingen naar China
en de deïndustrialisatie,

1:42:05.800,1:42:10.039
aanvallen op vakbondsmacht enz.
En dit is in Europa ook gebeurd.

1:42:10.039,1:42:17.639
Het is dus een vraag over klassenstrijd en klassendynamiek.
En nogmaals, wie zijn de bondgenoten?

1:42:17.639,1:42:21.380
Het is duidelijk dat er een coalitie, een bondgenootschap

1:42:21.380,1:42:25.709
is gevormd rond het idee dat markt de weg is waarop
we moeten voortgaan.

1:42:25.709,1:42:28.449
Maar de markt bezorgt geen groei,

1:42:28.449,1:42:33.849
en het heeft zeker en vast de levensomstandigheden
van een groot deel van de wereldbevolking verslechterd.

1:42:33.849,1:42:37.609
Maar in termen van de accumulatie van kapitaal
is het veel beter.

1:42:37.609,1:42:41.300
Marx zegt dat dit hetgeen is dat kapitalisten een toewijding aan hebben.

1:42:41.300,1:42:44.679
Ze willen hun meerwaarde extractie maximaliseren.

1:42:44.679,1:42:48.869
Dat is wat ze doen, zoveel als ze maar kunnen.

1:42:48.869,1:42:53.260
We hebben nog 5 minuten, ik wil nog even het volgende hoofdstuk doen.

1:42:53.260,1:42:57.960
Ik ga er niet veel tijd aan spenderen.

1:42:57.960,1:43:00.860
Het is een overgangshoofdstuk,

1:43:00.860,1:43:03.009
Marx doet wat hij gewoonlijk doet,

1:43:03.009,1:43:10.170
en zegt: 'Oké, er is een meerwaardevoet,
en je hebt het aantal aangeworven arbeiders,

1:43:10.170,1:43:14.059
oftewel het geïnvesteerde variabele kapitaal.
De hoeveelheid meerwaarde hangt dus af van

1:43:14.059,1:43:17.999
de meerwaardevoet vermenigvuldigt
met de hoeveelheid aangeworven arbeiders.

1:43:17.999,1:43:21.820
Als je de meerwaardevoet vermindert,
kun je compenseren door

1:43:21.820,1:43:25.900
het aantal arbeiders te vermeerderen;
Als je het aantal arbeiders vermindert,

1:43:25.900,1:43:29.880
compenseer je door de uitbuitingsgraad te verhogen.

1:43:29.880,1:43:32.969
Hij duidt dan aan, en dit is een belangrijke overgang:

1:43:32.969,1:43:36.959
Kapitalisten zijn geïnteresseerd in de hoeveelheid meerwaarde.

1:43:36.959,1:43:44.479
Waarom? Omdat de hoeveelheid meerwaarde sociale macht is.

1:43:44.479,1:43:50.170
En de hoeveelheid meerwaarde betekent dat,
als kapitalist, je altijd denkt over

1:43:50.170,1:43:55.109
hoeveel arbeiders je aanwerft en wat de uitbuitingsgraad is.

1:43:55.109,1:43:59.630
Maar dan introduceert hij het idee van limieten.

1:43:59.630,1:44:02.009
Daarom is dit een overgangshoofdstuk.

1:44:02.009,1:44:09.709
Er is een limiet tot de meerwaardevoet,
die we eerder al bespraken, sociaal en fysiek.

1:44:09.709,1:44:13.829
Als ik mijn aantal arbeiders verminder tot 1,
en mijn meerwaardevoet tracht te verhogen

1:44:13.829,1:44:17.769
tot 5000 percent, ga ik het nooit halen.
Je kan het op zo'n manier niet doen,

1:44:17.769,1:44:20.179
je hebt een limiet.

1:44:20.179,1:44:27.769
Dan is er een limiet tot de hoeveelheid kapitaal
je kunt investeren in variabele kapitaal,

1:44:27.769,1:44:31.749
Wanneer je dit ophoopt, de volledige populatie enz.,

1:44:31.749,1:44:35.639
Zie je dat er een limiet is tot de hoeveelheid arbeiders die je kunt aanwerven,

1:44:35.639,1:44:42.479
namelijk: de totale populatie van beschikbare arbeiders.

1:44:42.479,1:44:49.829
We komen in dit hoofdstuk dus tot het idee,
dat er deze 2 limieten voor kapitalistische accumulatie zijn:

1:44:49.829,1:44:54.320
De volledige bevolking, de uitbuitingsgraad,

1:44:54.320,1:45:03.650
en een ander limiet, inwendig voor kapitaal, namelijk
de hoeveelheid die kan besteed worden aan variabel kapitaal.

1:45:05.210,1:45:17.669
Maar kapitalisme houdt niet van limieten, en men gaat bij definitie
op zoek gaan naar limietloze manieren om te accumuleren.

1:45:17.669,1:45:23.219
Dus je hebt hier een tegenstelling:
Hoe kun je eindeloos accumuleren

1:45:23.219,1:45:27.840
met de aanwezigheid van deze limieten?

1:45:27.840,1:45:32.539
En dat is de vraag die gesteld wordt, en beantwoord zal worden

1:45:32.539,1:45:37.849
in het volgende hoofdstuk. Het antwoord luidt:
Er is een andere manier om meerwaarde te verkrijgen,

1:45:37.849,1:45:44.019
niet door absolute meerwaarde, maar door relatieve meerwaarde.

1:45:44.019,1:45:49.499
Volgende week lezen we dus hoofdstuk [10] over relatieve meerwaarde.

1:45:49.499,1:45:58.289
Dit is een theoretisch intensief hoofdstuk en je moet het grondig lezen en het juist begrijpen.

1:45:58.289,1:46:03.550
Het is heel makkelijk mis te verstaan, en veel mensen snappen het niet.

1:46:03.550,1:46:09.099
Het is niet moeilijk eens je het snapt, maar het snappen is soms moeilijk.

1:46:09.099,1:46:14.969
En dan gaan we het hoofdstuk over coöperatie en het hoofdstuk
over de arbeidsverdeling lezen.

1:46:14.969,11:46:18.119
Dus, [10, 11 en 12] voor de volgende keer.

Unless otherwise stated, the content of this page is licensed under Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 License