Once you have translated a line of English text, replace the English text with the new translation.
Please do not change the time codes.
0:00:00.329,0:00:04.450
ΝΙΛ ΣΜΙΘ: Λοιπόν, το χρήμα
κινεί τον κόσμο, λένε.
0:00:04.450,0:00:06.920
ΝΤΕΪΒΙΝΤ ΧΑΡΒΕΪ: Ναι.
0:00:06.920,0:00:08.519
Είναι τόσο εντυπωσιακό…
0:00:11.629,0:00:14.569
Χρήμα: όλοι το χρησιμοποιούμε,
0:00:14.569,0:00:16.279
όλοι ανησυχούμε γι' αυτό,
0:00:16.279,0:00:19.569
όλοι ξοδεύουμε τεράστιο μέρος
του χρόνου μας για να το αποκτήσουμε.
0:00:19.569,0:00:24.630
Αλλά αν ρωτήσεις κάποιον:
«Τι είναι το χρήμα;»,
0:00:24.630,0:00:29.159
οι περισσότεροι άνθρωποι δεν μπορούν
να σου δώσουν καμία σαφή απάντηση.
0:00:29.159,0:00:33.360
Και πάντοτε θυμάμαι αυτές τις
σπουδαίες γραμμές από το
0:00:33.360,0:00:38.230
Dombey and Son, του Ντίκενς, όπου ο μικρός Πολ,
που η μητέρα του έχει πεθάνει και είναι πολύ φιλάσθενος,
0:00:38.230,0:00:43.750
ρωτά συνεχώς τον πατέρα του: «Μπαμπά τι είναι
το χρήμα; Τι είναι το χρήμα;». Και ο κύριος Ντόμπι,
0:00:43.750,0:00:47.510
που είναι ένας μεγάλος επιχειρηματίας, έμπορος,
0:00:47.510,0:00:49.430
δεν μπορεί να δώσει μια απάντηση.
0:00:49.430,0:00:54.270
Και κάποια στιγμή, λέει: «Λοιπόν, είναι κάτι
που σου επιτρέπει να κάνεις πολλά πράγματα».
0:00:54.270,0:00:58.540
Και ο μικρός Πολ λέει: «Τότε γιατί δεν μπορεί
να φέρει την μαμά πίσω;».
0:00:58.540,0:01:02.690
Και ο κ. Ντόμπι είναι τόσο σαστισμένος,
που απλώς φεύγει απ' το δωμάτιο.
0:01:02.690,0:01:05.960
Νομίζω ότι αυτού του είδους η ερώτηση,
για το τι είναι το χρήμα
0:01:05.960,0:01:10.980
και ποια είναι η λειτουργία του
στην κοινωνία, είναι κάτι που αποτελεί
0:01:10.980,0:01:16.930
ένα μυστήριο για κάθε άνθρωπο.
0:01:16.930,0:01:20.729
Ωστόσο, είναι κάτι στο οποίο είμαστε εστιασμένοι
διαρκώς. Να 'μαστε, λοιπόν, εστιασμένοι στο χρήμα,
0:01:20.729,0:01:23.050
και να μην ξέρουμε τι είναι αυτό.
0:01:23.050,0:01:25.440
Αυτό που ο Μαρξ προσπαθεί να κάνει
0:01:25.440,0:01:28.770
είναι να μας πει
0:01:28.770,0:01:31.820
κάτι για το χρήμα,
0:01:31.820,0:01:36.409
το οποίο δεν είχαμε καταλάβει πιο πριν.
0:01:36.409,0:01:44.240
Η θεωρία του χρήματος στον Μαρξ είναι,
ακόμη και για τον Μαρξ, πολύ περίπλοκη.
0:01:44.240,0:01:48.780
Έτσι, το τρίτο κεφάλαιο
0:01:48.780,0:01:52.990
είναι προφανώς το πιο δύσκολο κεφάλαιο
του βιβλίου, σχεδόν για όλους.
0:01:52.990,0:01:58.229
Και η εμπειρία μου είναι πως όταν ρωτάς ανθρώπους
που άρχισαν να διαβάζουν το Κεφάλαιο από μόνοι τους
0:01:58.229,0:02:03.270
πότε τα παράτησαν, λοιπόν, σχεδόν πάντοτε το έκαναν
στο κεφάλαιο αυτό. Έτσι, ένα από τα έργα μου είναι
0:02:03.270,0:02:05.549
να περάσω τους ανθρώπους
από το τρίτο κεφάλαιο,
0:02:05.549,0:02:09.729
να τους περάσω στην άλλη του μεριά και,
μετά, είναι σαν να 'χεις βγει από το καθαρτήριο.
0:02:09.729,0:02:17.909
Είσαι στον παράδεισο μετά απ' αυτό.
ΣΜΙΘ: Είσαι στα ωραία πράγματα. ΧΑΡΒΕΪ: Ναι.
0:02:34.109,0:02:39.039
Λοιπόν, ας ξεκινήσουμε αυτό
το κεφάλαιο για το χρήμα.
0:02:41.559,0:02:44.089
Πρέπει να πω ότι η Νέα Υόρκη, αυτή την
0:02:44.089,0:02:46.429
εποχή, προσφέρει μια καλή
0:02:46.429,0:02:48.900
ευκαιρία για στοχασμό γύρω από
0:02:48.900,0:02:52.439
όλα αυτά, αλλά πρέπει να θυμόμαστε
ότι το κεφάλαιο αυτό γράφτηκε
0:02:52.439,0:02:56.229
σχεδόν 150… 140 χρόνια πριν,
0:02:56.229,0:02:58.810
κι έτσι υφίσταται το ερώτημα
0:02:58.810,0:03:01.049
σχετικά με το πόσο μέρος
0:03:01.049,0:03:08.969
απ' την ανάλυση ισχύει, και αυτό είναι,
προφανώς, κάτι που πρέπει να εξετάσετε.
0:03:08.969,0:03:11.909
Το κεφάλαιο [αυτό] συνήθως
0:03:11.909,0:03:17.199
παρουσιάζει πολλή δυσκολία για όλους.
0:03:17.199,0:03:22.779
Νομίζω ότι ανέφερα νωρίτερα πως πολλοί, οι οποίοι
αρχίζουν να διαβάζουν το Κεφάλαιο, τα παρατάνε
0:03:22.779,0:03:27.099
σ' αυτό το σημείο, γιατί ο λόγος γίνεται
πολύ πυκνός και περίπλοκος και είναι
0:03:27.099,0:03:29.529
πολύ δύσκολο να καταλάβεις τι συμβαίνει,
0:03:29.529,0:03:31.889
αλλά αν προσκολληθείς στο
0:03:31.889,0:03:36.179
πλαίσιο που υπέδειξα, και το μελετήσεις καλά,
0:03:36.179,0:03:39.949
τότε, οποτεδήποτε προσεγγίζεις ένα κεφάλαιο
σαν αυτό και σκέφτεσαι τη δομή του, θα θυμάσαι
0:03:39.949,0:03:41.480
πού βρίσκεσαι
0:03:41.480,0:03:44.049
στην ευρύτερη επιχειρηματολογία.
0:03:44.049,0:03:48.289
Γιατί το επιχείρημα εδώ είναι, και
πάλι, πολύ απλό και έχει μια πολύ
0:03:48.289,0:03:51.769
παρόμοια μορφή με τα επιχειρήματα
που συναντήσαμε νωρίτερα - έτσι
0:03:51.769,0:03:54.239
προφανώς θα σας μπουχτίσω με
0:03:54.239,0:03:56.329
τέτοιου είδους διατυπώσεις
0:03:56.329,0:03:59.419
στον πίνακα.
Λοιπόν, ο Μαρξ ξεκινά με
0:03:59.419,0:04:05.489
την ιδέα του χρηματικού εμπορεύματος
(ΣτΜ: απαντά και ως «εμπορευματικό χρήμα»),
0:04:05.489,0:04:10.959
ή του χρήματος ως εμπορεύματος.
0:04:10.959,0:04:14.389
Ως συνήθως, θέτει έναν
αριθμό ερωτημάτων.
0:04:14.389,0:04:20.759
Τι έργο εκτελεί το εμπόρευμα αυτό; Ποιες
λειτουργίες επιτελεί; Και όλα τα σχετικά
0:04:20.759,0:04:24.459
και μετά, αιφνιδιαστικά,
ανακαλύπτει μια διττότητα. Σωστά;
0:04:24.459,0:04:26.320
Το 'χουμε δει αυτό πριν.
0:04:26.320,0:04:28.249
Και η διττότητα αφορά στο
0:04:28.249,0:04:35.030
ότι είναι ένα μέτρο αξίας
0:04:35.030,0:04:44.099
και είναι, επίσης, ένα μέσο κυκλοφορίας.
0:04:47.729,0:04:50.139
Και αυτές οι δυο λειτουργίες
0:04:50.139,0:04:54.490
πρόκειται να αποδειχτούν
κάπως ασύμβατες
0:04:54.490,0:04:56.819
μεταξύ τους
κι έτσι θα διαθέσει
0:04:56.819,0:04:59.999
το πρώτο μέρος του
κεφαλαίου στη μελέτη
0:04:59.999,0:05:05.309
της λειτουργίας [του χρήματος] ως μέτρου αξίας
και των περιπλοκών που συνδέονται μ' αυτή.
0:05:05.309,0:05:08.460
Το δεύτερο μέρος είναι σχετικό
με το [χρήμα ως] μέσο κυκλοφορίας
0:05:08.460,0:05:12.489
και τις σχετικές επιπλοκές.
0:05:12.489,0:05:15.529
Ύστερα, στο τέλος,
επανέρχεται φυσικά
0:05:15.529,0:05:24.729
στο ζήτημα του χρήματος
ως γενικού ισοδύναμου
0:05:26.499,0:05:32.990
το οποίο, αναμενόμενα,
περιέχει μια αντίφαση εντός του.
0:05:32.990,0:05:34.379
Λοιπόν, τι άλλο καινούργιο υπάρχει
0:05:34.379,0:05:37.569
στη μέθοδο παρουσίασης του Μαρξ;
0:05:37.569,0:05:40.449
Αλλά, βασικά, αυτό κάνει.
0:05:40.449,0:05:43.860
Τώρα, μέρος της δυσκολίας εδώ
οφείλεται στο ότι,
0:05:43.860,0:05:49.110
καθώς ο Μαρξ εισήγαγε στον τομέα της
0:05:49.110,0:05:52.639
συγκεκριμένης και
της αφηρημένης εργασίας
0:05:52.639,0:05:55.969
μερικά επιπλέον στοιχεία για να
διευρύνει την επιχειρηματολογία,
0:05:55.969,0:06:04.009
δημιουργεί μια μικρή διακλάδωση,
εδώ πέρα, σχετικά με
0:06:04.009,0:06:09.629
το χρήμα ως μέτρο αξίας
και ως πρότυπο τιμών.
0:06:09.629,0:06:14.029
Έτσι, κάνει μια μικρή παρέκκλιση
εντός της όλης πρότασης.
0:06:14.029,0:06:15.150
Κάνει την ίδιου τύπου
0:06:15.150,0:06:18.490
μικρή παρέκκλιση κατά την εξέταση
0:06:18.490,0:06:22.149
των μέσων κυκλοφορίας.
0:06:22.149,0:06:25.129
Ειδικά όταν μελετά το
0:06:25.129,0:06:30.199
υλικό χρήμα, τα χρυσά νομίσματα
και άλλα σύμβολα,
0:06:30.199,0:06:33.069
ο Μαρξ κάνει την ερώτηση:
«Ποια είναι η σχέση ανάμεσα
0:06:33.069,0:06:34.909
σ' αυτό το απτό υλικό και σ΄ αυτό;»
0:06:34.909,0:06:38.389
Πράγμα που τον οδηγεί να εξετάσει θέματα όπως
0:06:38.389,0:06:40.320
το χρήμα ως λογιστικό χρήμα,
0:06:40.320,0:06:45.089
ως πιστωτικό χρήμα - και
όλα τα άλλα είδη και μορφές χρήματος.
0:06:45.089,0:06:50.020
Ουσιαστικά, αρχίζει να ρίχνει φως
0:06:50.020,0:06:56.279
στον περίπλοκο κόσμο των χρηματικών
δραστηριοτήτων, μέσω αυτής της στρατηγικής.
0:06:56.279,0:06:59.569
Αλλά η βασική δομή του κεφαλαίου αυτού
0:06:59.569,0:07:03.889
απηχεί ό,τι είδατε
0:07:03.889,0:07:08.379
στην ενότητα του εμπορεύματος,
στην ενότητα σχετικά με τη
0:07:08.379,0:07:13.330
συγκεκριμένη και την αφηρημένη εργασία,
τις σχετικές και ισοδύναμες μορφές,
0:07:13.330,0:07:16.699
και εδώ ο Μαρξ, απλώς,
κάνει το ίδιο πράγμα ξανά.
0:07:16.699,0:07:21.749
Έτσι, αν το θυμάστε αυτό,
είναι λιγότερο πιθανό να χαθείτε
0:07:21.749,0:07:27.449
μες στην πυκνότητα των λεπτομερειών
της επιχειρηματολογίας αυτού του κεφάλαιου
0:07:27.449,0:07:31.240
που ωστόσο είναι σημαντικές.
0:07:31.240,0:07:33.490
Τώρα, ο λόγος που προτιμώ
0:07:33.490,0:07:36.469
να θέτω το ζήτημα
μ' αυτόν τον τρόπο είναι γιατί
0:07:36.469,0:07:41.079
όταν παλεύεις με τις λεπτομέρειες
μερικές φορές αυτές οι λεπτομέρειες είναι
0:07:41.079,0:07:45.680
συναρπαστικές και σημαντικές από μόνες τους
και χρειάζεται να δουλέψεις σκληρά,
0:07:45.680,0:07:50.279
ωστόσο ο Μαρξ θέτει ένα πλαίσιο
εντός του οποίου
0:07:50.279,0:07:53.890
αναπτύσσεται η επιχειρηματολογία,
και αυτό είναι
0:07:53.890,0:07:57.310
το πλαίσιο του παρόντος κεφαλαίου.
0:07:57.310,0:07:58.939
Έτσι, μ' αυτά στον νου,
0:07:58.939,0:08:02.690
ας κοιτάξουμε το εξής μέρος
της υπόθεσης:
0:08:02.690,0:08:05.419
Το χρήμα, ή το «χρηματικό εμπόρευμα»,
0:08:05.419,0:08:07.289
ως μέτρο αξίας.
0:08:10.729,0:08:14.039
Και, προφανώς, πρόκειται να υπάρξει μια
μετάβαση στο κεφάλαιο αυτό, από την εστίαση
0:08:14.039,0:08:17.139
στο χρήμα ως εμπόρευμα
ή, αλλιώς, χρηματικό εμπόρευμα,
0:08:17.139,0:08:21.339
στο χρήμα ως γενικό ισοδύναμο
0:08:21.339,0:08:27.479
το οποίο, φυσικά, στις μέρες μας δεν θα
αντιπροσωπευόταν από κανένα απολύτως εμπόρευμα.
0:08:27.479,0:08:32.099
Θα αντιπροσωπευόταν από κάτι άλλο.
Αλλά νομίζω ότι μπορούμε να δούμε ίχνη
0:08:32.099,0:08:34.120
αυτής της ιδέας στην ερμηνεία του Μαρξ.
0:08:34.120,0:08:40.170
Για λόγους απλοποίησης,
0:08:40.170,0:08:45.380
ο Μαρξ λέει: «Θα υποθέσω σ' αυτό
το κεφάλαιο», περιστασιακά αναφέρεται και
0:08:45.380,0:08:48.070
στο ασήμι και μετά, κάποιες φορές,
μιλά για άλλα πράγματα,
0:08:48.070,0:08:53.480
αλλά λέει: «Θα υποθέσω ότι το
χρηματικό εμπόρευμα είναι χρυσός».
0:08:53.480,0:08:58.500
«Λοιπόν, θα χρησιμοποιήσω το
παράδειγμα του χρυσού,
0:08:58.500,0:09:00.970
απλώς θα υποθέσω ότι
0:09:00.970,0:09:04.940
ο χρυσός είναι
το [μόνο] χρηματικό εμπόρευμα,
0:09:04.940,0:09:08.640
το οποίο θέλουμε να εξετάσουμε.»
0:09:08.640,0:09:12.260
Μετά, λέει αμέσως,
0:09:14.250,0:09:17.760
στο τέλος της πρώτης σελίδας,
εδώ: «Το χρήμα ως μέτρο αξίας
0:09:17.760,0:09:21.330
είναι η απαραίτητη μορφή εμφάνισης…»
0:09:21.330,0:09:27.420
Λοιπόν, έχω επιμείνει συχνά
σε παλιότερες διαλέξεις
0:09:27.420,0:09:31.280
για το ότι πρέπει να σκέφτεστε
πολύ την κοινωνική αναγκαιότητα,
0:09:31.280,0:09:34.360
τι είναι κοινωνικά αναγκαίο;
0:09:34.360,0:09:36.750
Και εδώ, [ο Μαρξ] λέει ότι αυτή
0:09:36.750,0:09:38.390
η μορφή εμφάνισης
0:09:38.390,0:09:42.640
είναι μια αναγκαία μορφή
εμφάνισης, είναι κοινωνικά αναγκαία,
0:09:42.640,0:09:44.350
και είναι αναγκαία
0:09:44.350,0:09:47.950
ως μέτρο της επικείμενης αξίας
των εμπορευμάτων, συγκεκριμένα
0:09:47.950,0:09:55.170
του χρόνου εργασίας, ή πιο σωστά:
κοινωνικά αναγκαίου χρόνου εργασίας.
0:09:55.170,0:09:58.260
Έτσι, υπάρχει μια αλληλοσυσχέτιση,
λοιπόν, μεταξύ [πρώτον] του κόσμου
0:09:58.260,0:10:02.420
των εμπορευμάτων και του κοινωνικά αναγκαίου
χρόνου εργασίας που είναι ενσωματωμένος
0:10:02.420,0:10:04.580
σ' όλα αυτά τα εμπορεύματα
0:10:04.580,0:10:07.170
και [δεύτερον] του κοινωνικά
αναγκαίου χρόνου εργασίας
0:10:07.170,0:10:11.940
που είναι ενσωματωμένος στον χρυσό.
0:10:11.940,0:10:15.180
Αλλά, αμέσως μετά, πηγαίνει
ένα βήμα παραπέρα,
0:10:15.180,0:10:18.580
στο τέλος της σ. 189,
0:10:18.580,0:10:24.090
όταν λέει: «Η τιμή της χρηματικής
μορφής των εμπορευμάτων
0:10:24.090,0:10:26.660
είναι -όπως και η μορφή της αξίας
τους γενικά- εντελώς διακριτή
0:10:26.660,0:10:29.870
από την απτή και πραγματική υλική
τους μορφή, και είναι, γι' αυτό,
0:10:29.870,0:10:34.970
μια καθαρά ιδεατή ή πλασματική μορφή.»
0:10:34.970,0:10:38.140
Με την [λέξη] ιδεατή,
ο Μαρξ εννοεί νοητή,
0:10:38.140,0:10:43.800
δηλαδή κατασκευασμένη στα μυαλά μας.
0:10:43.800,0:10:46.260
«Αν και αόρατη»,
0:10:46.260,0:10:49.240
και έχω αναφέρει αρκετές φορές
0:10:49.240,0:10:52.940
τη σημασία αυτών των
αορατοτήτων, αυτών των
0:10:52.940,0:11:00.440
αϋλοτήτων οι οποίες εντούτοις είναι
αντικειμενικές και πραγματικές.
0:11:00.440,0:11:02.520
Ο Μαρξ προχωρά μετά και λέει:
0:11:02.520,0:11:06.780
«Ο φύλακας των εμπορευμάτων πρέπει, γι' αυτό,
να τους δανείσει τη γλώσσα του, ή να τους κρεμάσει
0:11:06.780,0:11:13.390
μια καρτέλα, έτσι ώστε να επικοινωνήσει
τις τιμές τους στον εξωτερικό κόσμο.»
0:11:13.390,0:11:15.770
Τώρα, αυτό που
συμβαίνει εδώ είναι το εξής:
0:11:15.770,0:11:17.640
Έχω ένα εμπόρευμα,
0:11:17.640,0:11:20.990
δεν έχω ιδέα ποια είναι η αξία του.
0:11:20.990,0:11:23.200
Πώς θα μπορούσα να ξέρω
0:11:23.200,0:11:26.350
πριν το πάω στην αγορά;
0:11:26.350,0:11:32.330
Αλλά όταν το πάω στην αγορά, θέλω να
έχω μια υποθετική αξία για να του δώσω,
0:11:32.330,0:11:34.560
κι έτσι κρεμώ μια καρτέλα
με μια τιμή πάνω του,
0:11:34.560,0:11:37.940
για να δηλώνει πόσο αξίζει.
0:11:37.940,0:11:42.530
Είναι μια νοητική κίνηση, από τη
μεριά μου, κάνω μια υπόθεση.
0:11:42.530,0:11:46.240
Μόνο όταν η αγορά θα έχει κάνει όλες της
τις ζυμώσεις και όλη την εργασία της,
0:11:46.240,0:11:48.940
θα γνωρίζω ποια είναι η αξία,
0:11:48.940,0:11:53.040
όπως αυτή αντιπροσωπεύεται
από τη χρηματική της μορφή.
0:11:53.040,0:11:59.640
Αλλά ως πρότυπο τιμών,
όπως δείχνει ο Μαρξ
0:11:59.640,0:12:04.680
δυο σελίδες μετά, το χρήμα
0:12:04.680,0:12:11.680
επιτελεί μια διαφορετική λειτουργία
απ' ό,τι ως μέτρο αξίας.
0:12:12.380,0:12:18.340
Έτσι, στη σ. 190, ο Μαρξ θέλει να μιλήσει
πρώτα γι' αυτή την πλασματική πλευρά,
0:12:18.340,0:12:23.070
την ιδεατή πλευρά της χρηματικής μορφής.
0:12:23.070,0:12:31.400
Φαντάζομαι ποια είναι η αξία
που περιέχεται στο εμπόρευμά μου.
0:12:31.970,0:12:36.140
Αλλά, μετά, η τιμή καθαυτή εξαρτάται
0:12:36.140,0:12:41.940
από την οντότητα που λέγεται χρήμα.
0:12:41.940,0:12:44.790
Και αυτό, μετά, θέτει το πρώτο πρόβλημα,
0:12:44.790,0:12:47.640
το οποίο επισημαίνεται
σ' αυτή τη σελίδα.
0:12:47.640,0:12:53.500
Το χρηματικό εμπόρευμα είναι ο χρυσός.
0:12:53.500,0:12:57.070
Εφόσον είναι ένα συγκεκριμένο εμπόρευμα,
0:12:57.070,0:13:01.720
παράγεται κάτω από δεδομένες
συνθήκες παραγωγής.
0:13:01.720,0:13:06.810
Έτσι, το πόσος χρυσός υπάρχει, ποια είναι η
αξία του χρυσού και ποιος ο κοινωνικά αναγκαίος
0:13:06.810,0:13:12.470
χρόνος εργασίας που έχει ενσωματωθεί στον
χρυσό, όλα αυτά, θα μεταβάλλονται.
0:13:12.470,0:13:15.340
Έτσι, άμεσα προκύπτει ένα πρόβλημα,
0:13:15.340,0:13:17.390
όχι από την πλευρά
0:13:17.390,0:13:21.310
όλων αυτών των εμπορευμάτων, τα οποία έχουν
αποτιμηθεί με βάση το χρηματικό εμπόρευμα,
0:13:21.310,0:13:23.200
αλλά αναφορικά με το
χρηματικό εμπόρευμα καθαυτό.
0:13:23.200,0:13:29.859
Έτσι [ο Μαρξ] έχει να ασχοληθεί με την προοπτική
του πληθωρισμού, ή του αποπληθωρισμού,
0:13:29.859,0:13:35.070
επειδή δεν κυκλοφορεί πολύ χρήμα ή
επειδή δεν κυκλοφορεί πολύ χρήμα,
0:13:35.070,0:13:38.860
και ιδιαίτερα με το αν κυκλοφορεί
πολύς χρυσός ή όχι.
0:13:38.860,0:13:41.670
Και λοιπόν, υπάρχει ένα πρόβλημα
με την παροχή χρυσού.
0:13:41.670,0:13:44.500
Η θέση του σχετικά
μ' αυτό το θέμα είναι ότι,
0:13:44.500,0:13:47.540
ναι, πρέπει να το λάβουμε
υπόψη, αλλά, στην πράξη,
0:13:47.540,0:13:53.350
ο συσχετισμός των αξιών των
εμπορευμάτων δεν επηρεάζεται απ' αυτό.
0:13:53.350,0:13:58.680
Για παράδειγμα, αν τα παπούτσια
κοστίζουν διπλάσια από τα πουκάμισα,
0:13:58.680,0:14:00.830
και το χρηματικό εμπόρευμα αλλάξει,
0:14:00.830,0:14:05.150
η σχέση 2 προς 1
θα εξακολουθήσει να ισχύει.
0:14:05.150,0:14:07.420
Το μόνο που θα συμβεί είναι ότι
0:14:07.420,0:14:11.020
[η σχέση 2:1] θα εκφραστεί με διαφορετικό τρόπο,
επειδή το χρηματικό εμπόρευμα έχει αλλάξει,
0:14:11.020,0:14:12.900
κι έτσι άλλαξε η αξία του.
0:14:12.900,0:14:18.890
Έτσι προσπερνά άνετα αυτό το
είδος ερωτημάτων, απλά λέγοντας ότι
0:14:18.890,0:14:25.570
αυτό το θέμα τελικά δεν υφίσταται.
Αλλά, στη σελίδα 192
0:14:25.570,0:14:30.330
ο Μαρξ εισάγει ένα πιο σημαντικό ζήτημα,
0:14:30.330,0:14:37.020
εκεί που μιλά, όπως ανέφερα, για [το χρήμα ως]
«μέτρο αξίας και πρότυπο τιμών»:
0:14:37.020,0:14:42.910
Το χρήμα επιτελεί δυο
εντελώς διαφορετικές λειτουργίες.
0:14:42.910,0:14:53.630
Τώρα, ως μέτρο αξίας, το χρήμα
έχει τις εξής λειτουργίες:
0:14:53.630,0:14:56.370
είναι σημαντικό να είναι σταθερό,
0:14:56.370,0:15:01.660
να είναι υλικό,
0:15:01.660,0:15:03.980
να μην είναι ευμετάβλητο.
0:15:03.980,0:15:08.590
Έτσι, μπορείτε άμεσα να καταλάβετε γιατί,
ως μέτρο των τιμών, ο χρυσός
0:15:08.590,0:15:14.690
-και όχι, π.χ., οι φράουλες-
είναι το χρηματικό εμπόρευμα.
0:15:14.690,0:15:19.160
Γιατί η αξία μπορεί να
αποθηκευτεί μέσω του χρυσού.
0:15:19.160,0:15:23.920
Ο χρυσός είναι αρκετά σταθερός
όσον αφορά τη μορφή του, εφόσον
0:15:23.920,0:15:28.640
μπορεί να αναλυθεί και να εκτιμηθεί,
να μετρηθεί, και υφίστανται περιορισμοί
0:15:28.640,0:15:35.640
στην παροχή του, εφόσον δεν μπορείς έτσι απλά
να σκάψεις στην αυλή σου και να τον βγάλεις.
0:15:35.770,0:15:39.700
Έτσι, υπάρχουν λόγοι
που κάνουν το χρήμα
0:15:39.700,0:15:44.530
να έλκεται προς τον χρυσό
ως μέτρο της αξίας,
0:15:44.530,0:15:48.210
επειδή ανταποκρίνεται πολύ καλά.
0:15:48.210,0:15:51.360
Και παρόλο που, όπως έχουμε δει,
0:15:51.360,0:15:54.650
η αξία του ίδιου του χρυσού
μπορεί να αλλάξει,
0:15:54.650,0:15:58.930
αυτό δεν επηρεάζει ουσιαστικά
τη δυνατότητά του
0:15:58.930,0:16:04.200
να λειτουργεί κατ' αυτούς
τους τρόπους.
0:16:04.200,0:16:08.890
Ως πρότυπο τιμών όμως,
0:16:08.890,0:16:13.260
αυτό που βρίσκουμε,
όπως [ο Μαρξ] λέει
0:16:13.260,0:16:17.160
είναι ότι δεν ενδιαφερόμαστε πια για τη σχέση
ανάμεσα στον κοινωνικά αναγκαίο χρόνο εργασίας
0:16:17.160,0:16:21.720
εκφρασμένο σε χρυσό και στον κοινωνικά αναγκαίο
χρόνο εργασίας εκφρασμένο ως εμπόρευμα,
0:16:21.720,0:16:26.010
επειδή ο κοινωνικά αναγκαίος χρόνος εργασίας
είναι άυλος και μη μετρήσιμος άμεσα.
0:16:26.010,0:16:27.690
Αυτό που μας ενδιαφέρει
0:16:27.690,0:16:30.230
είναι η ποσότητα του χρυσού
0:16:30.230,0:16:33.940
η οποία ισοδυναμεί με οτιδήποτε
μπορεί να είναι αυτό
0:16:33.940,0:16:36.750
που πουλάς ως εμπόρευμα.
0:16:36.750,0:16:40.249
Και, έτσι, αυτή η ποσότητα
χρυσού μετά σου λέει
0:16:40.249,0:16:42.650
πόσο αξίζει το εμπόρευμά σου.
0:16:42.650,0:16:45.880
Αυτή είναι μια ποσοτική σχέση.
0:16:45.880,0:16:54.720
Γιατί δυο ουγκιές; Γιατί όχι μια ουγγιά;
Γιατί τρεις ουγκιές;
0:16:54.720,0:17:00.730
Αυτό κάποια στιγμή οδηγεί,
μας λέει [ο Μαρξ],
0:17:00.730,0:17:03.960
στον τρόπο με τον οποίο το όνομα
της μονάδας μέτρησης του βάρους
0:17:03.960,0:17:07.330
[της φυσικής μορφής] του χρήματος γίνεται
το όνομα που αντιπροσωπεύει
0:17:07.330,0:17:09.590
την αξία του εμπορεύματος.
0:17:09.590,0:17:11.570
Με αυτό το όνομα…
0:17:11.570,0:17:14.070
-αναφέρομαι στη σ. 112,
0:17:14.070,0:17:19.580
όπου αρχίζει να μιλά για τη λέξη «pound»-
0:17:19.580,0:17:23.620
η «pound» ήταν αρχικά
μια λίβρα ασημιού
0:17:23.620,0:17:28.260
αλλά, μετά, απλώς επικράτησε να λέγεται
[σκέτα, χωρίς αναφορά στο ασήμι] «pound»
0:17:28.260,0:17:34.220
και, έτσι, το βρετανικό νόμισμα
είναι η «pound» [δηλ., η στερλίνα].
0:17:34.220,0:17:35.840
Τώρα, όταν είσαι στη Βρετανία
και ζητάς «pounds»,
0:17:35.840,0:17:39.350
δεν περιμένεις να σου δώσουν
ένα κάποιο βάρος από κάτι,
0:17:39.350,0:17:42.010
περιμένεις να σου
δώσουν χαρτονομίσματα.
0:17:42.010,0:17:47.350
Έτσι, αυτό που κάνει εδώ είναι να
μιλήσει για τη μετάβαση που συμβαίνει,
0:17:47.350,0:17:51.790
από την [υλική & συγκεκριμένη] μορφή της αξίας,
η οποία περιέχεται στο χρηματικό εμπόρευμα,
0:17:51.790,0:17:58.960
σ' αυτή την ονοματοδοσία
και τον υπολογισμό [μέσω]
0:17:58.960,0:18:09.620
νομισματικών μονάδων [και υποδιαιρέσεων],
που μετά ανταλλάσουν οι έμποροι στην αγορά.
0:18:09.620,0:18:15.809
Κι αυτή η μετάβαση, έτσι, ολοκληρώνει τον φετιχισμό
τον οποίο ανέφερε σε προηγούμενο κεφάλαιο.
0:18:15.809,0:18:18.370
Έτσι, στη σ. 113 ο Μαρξ λέει:
0:18:18.370,0:18:22.600
«Το όνομα ενός πράγματος δεν έχει
τίποτε το κοινό με τη φύση του.
0:18:22.600,0:18:26.740
Δεν ξέρω τίποτα για έναν άνθρωπο,
αν απλώς ξέρω ότι ονομάζεται Ιάκωβος.
0:18:26.740,0:18:32.620
Κατά τον ίδιο τρόπο, κάθε ίχνος αξιακής
σχέσης εξαφανίζεται στα χρηματικά ονόματα:
0:18:32.620,0:18:37.940
λίρα, τάλιρο, φράγκο, δουκάτο κ.λπ.».
0:18:37.940,0:18:44.160
Και μετά λέει ότι «η σύγχυση που προκαλείται από την
απόδοση μυστικού νοήματος σ' αυτά τα καβαλιστικά σύμβολα
0:18:44.160,0:18:49.040
γίνεται ακόμα πιό μεγάλη από το γεγονός ότι αυτά τα
χρηματικά ονόματα εκφράζουν, ταυτόχρονα, και τις
αξίες των εμπορευμάτων
0:18:49.040,0:18:54.350
και υποπολλαπλάσια ενός συγκεκριμένου βάρους
μετάλλου, συγκεκριμένα το βάρος του μετάλλου
0:18:54.350,0:18:58.720
που αποτελεί το χρηματικό πρότυπο.
0:18:58.720,0:19:01.499
Από την άλλη, είναι
στην πράξη απαραίτητο…»,
0:19:01.499,0:19:05.720
πάλι αυτή η λέξη: απαραίτητο,
«είναι απαραίτητο η αξία,
0:19:05.720,0:19:08.870
αντίθετα από τα ποικιλόμορφα
αντικείμενα του κόσμου των εμπορευμάτων,
0:19:08.870,0:19:10.860
να αναπτυχθεί σ' αυτή τη μορφή,
0:19:10.860,0:19:17.470
μια υλική και υπεραπλουστευμένη μορφή,
αλλά, επίσης, μια απλή κοινωνική μορφή…».
0:19:17.470,0:19:22.650
Το οποίο μας οδηγεί στο συμπέρασμα
ότι «η τιμή είναι το χρηματικό όνομα
0:19:22.650,0:19:29.390
της εργασίας που έχει αντικειμενοποιηθεί
σ' ένα εμπόρευμα».
0:19:29.390,0:19:33.440
Λοιπόν, αυτό που [ο Μαρξ]
λέει εδώ είναι ότι
0:19:33.440,0:19:36.100
ναι, όντως, έχουμε όλους
αυτούς τους όρους, όπως
0:19:36.100,0:19:41.510
δουκάτα, λουδοβίκια, δολάρια
και λίρες και πάει λέγοντας,
0:19:41.510,0:19:47.250
και μετράμε την αξία των εμπορευμάτων
με ποσότητες αυτών των προτύπων,
0:19:47.250,0:19:49.230
αλλά σε κάποιο σημείο
0:19:49.230,0:19:55.270
πρέπει να υπάρχει μια σχέση μεταξύ
του τρόπου που αυτές οι ονομαστικές
0:19:55.270,0:20:02.270
μορφές χρήματος εκφράζονται και μιας
νομισματικής βάσης, μιας εμπορευματικής βάσης.
0:20:05.520,0:20:08.590
Λέει ότι αυτό είναι ουσιαστικής σημασίας.
0:20:08.590,0:20:10.780
Τώρα, φυσικά, από τη δεκαετία του '70
0:20:10.780,0:20:18.820
η παγκόσμια οικονομία δεν το έχει
κάνει αυτό πολύ αποτελεσματικά.
0:20:18.820,0:20:22.050
Έτσι η ερώτηση που ανακύπτει
0:20:22.050,0:20:25.460
έχει να κάνει με αυτή την επιμονή
σχετικά με τη νομισματική βάση,
0:20:25.460,0:20:33.720
την εμπορευματική βάση, την αξία του χρηματικού
εμπορεύματος. Είναι αυτή η επιμονή του ρεαλιστική;
0:20:33.720,0:20:35.710
Τι γίνεται όταν αποφασίζεις
0:20:35.710,0:20:37.970
ότι μπορείς και χωρίς αυτό,
0:20:37.970,0:20:40.000
όπως, τεχνικά, έχει συμβεί
0:20:40.000,0:20:43.390
αφότου ξεκίνησε η
αποϋλοποίηση του χρήματος
0:20:43.390,0:20:49.330
απο τη δεκαετία του 1970 και μετά.
0:20:49.330,0:20:57.510
Θα επιστρέψουμε σ' αυτό αργότερα, όταν
εξετάσουμε ζητήματα παροχής χρήματος.
0:20:57.510,0:21:02.809
Και, στη συνέχεια, στο τέλος
αυτού του μέρους εισάγονται
0:21:02.809,0:21:06.690
κάποιες μάλλον εντυπωσιακές
τροποποιήσεις στην επιχειρηματολογία.
0:21:06.690,0:21:12.360
Στη σελίδα 115,
0:21:18.380,0:21:24.090
ο Μαρξ λέει: «Το μέγεθος της αξίας
του εμπορεύματος εκφράζει λοιπόν
0:21:24.090,0:21:27.549
μιαν αναγκαία σχέση προς
0:21:27.549,0:21:31.700
τον κοινωνικό χρόνο εργασίας
πού ενυπάρχει
0:21:31.700,0:21:36.460
μέσα στη διαδικασία της
δημιουργίας του εμπορεύματος». OK.
0:21:36.460,0:21:41.590
«Με τη μετατροπή του
μεγέθους της αξίας σε τιμή,
0:21:41.590,0:21:47.060
η αναγκαία αυτή σχέση εμφανίζεται σαν
ανταλλαχτική σχέση ενός εμπορεύματος
0:21:47.060,0:21:51.500
με το χρηματικό εμπόρευμα
που υπάρχει έξω απ' αυτό.
0:21:51.500,0:21:56.230
Η σχέση αυτή όμως μπορεί να εκφράζει
τόσο το μέγεθος της αξίας του εμπορεύματος,
0:21:56.230,0:22:02.550
όσο και το μεγαλύτερο ή μικρότερο χρηματικό
ποσό για το οποίο μπορεί να πουληθεί,
ανάλογα με την περίπτωση.
0:22:02.550,0:22:07.250
Αυτή η συνθήκη υποδεικνύει τη δυνατότητα
μιας ποσοτικής ασυμφωνίας [ανάμεσα στην τιμή
και το μέγεθος της αξίας]».
0:22:07.250,0:22:14.260
Παρατηρήστε ότι η «ποσοτική ασυμφωνία
ανάμεσα στην τιμή και το μέγεθος της αξίας,
0:22:14.260,0:22:18.860
δηλαδή η δυνατότητα της τιμής να
διαφοροποιείται ως προς την [ίδια] αξία,
0:22:18.860,0:22:21.929
είναι εγγενής μέσα στην ίδια
τη μορφή της τιμής».
0:22:21.929,0:22:26.920
Αυτό δεν είναι ένα ελάττωμα,
0:22:26.920,0:22:28.090
«αντιθέτως», είναι «αυτό που κάνει
αυτή τη μορφή κατάλληλη
0:22:28.090,0:22:33.750
για έναν τρόπο παραγωγής του οποίου
οι νόμοι μπορούν να επιβάλλονται μόνο
0:22:33.750,0:22:41.940
ως μέσοι όροι, που λειτουργούν τυφλά
στα διαστήματα μεταξύ σταθερά
εμφανιζόμενων ανωμαλιών».
0:22:41.940,0:22:47.720
Τι συμβαίνει εδώ;
0:22:47.720,0:22:50.660
Αν τα πάντα στην αγορά
0:22:50.660,0:22:53.650
παρουσιάζονταν στην αξία τους,
0:22:53.650,0:22:58.760
και πωλούνταν στην αξία τους,
0:22:58.760,0:23:01.900
τότε δεν θα υπήρχε κανένας
τρόπος απολύτως,
0:23:01.900,0:23:04.390
με τον οποίο να μπορείς
να προσαρμοστείς
0:23:04.390,0:23:09.670
ως προς τις διακυμάνσεις
προσφοράς και ζήτησης.
0:23:09.670,0:23:14.550
Αυτό που συμβαίνει εδώ
είναι ότι, στην πράξη,
0:23:14.550,0:23:19.080
αν, μια δεδομένη ημέρα, έρθουν
στην αγορά πάρα πολλοί πωλητές,
0:23:19.080,0:23:24.860
ενώ δεν έρθουν πολλοί αγοραστές,
οι τιμές θα πέσουν.
0:23:24.860,0:23:31.429
Την επόμενη μέρα ίσως έρθουν λιγότεροι
πωλητές αλλά περισσότεροι αγοραστές,
0:23:31.429,0:23:35.760
κι έτσι οι τιμές θα ανέβουν.
0:23:35.760,0:23:39.740
Έτσι, αυτό που συμβαίνει εδώ είναι ότι
ο Μαρξ μιλά για τον τρόπο με τον οποίο
0:23:39.740,0:23:45.930
μόλις ορίσεις ένα μέτρο τιμών
και βάλεις τιμές στα προϊόντα,
0:23:45.930,0:23:51.120
διαφορετικές τιμές [για το ίδιο προϊόν]
προκύπτουν σε διαφορετικούς χρόνους
0:23:51.120,0:23:55.299
και διαφορετικά μέρη:
διακυμαίνονται παντού.
0:23:55.299,0:23:58.150
Και εδώ βρίσκεται όλη
η εξήγηση της αναρχίας
0:23:58.150,0:24:04.720
ενός συστήματος
καπιταλιστικής αγοράς.
0:24:04.720,0:24:11.130
Συνεπώς, ένα χρηματικό σύστημα πρέπει
να μπορεί να το αντιμετωπίσει αυτό.
0:24:11.130,0:24:14.690
Έτσι, αυτές οι ασυμφωνίες
έχουν μια συγκεκριμένη
0:24:14.690,0:24:19.150
δυνατότητα αντιμετώπισης
των διακυμάνσεων
0:24:19.150,0:24:25.100
στις συνθήκες
προσφοράς και ζήτησης.
0:24:25.100,0:24:27.059
Τώρα, ο Μαρξ, μαζί με τους
0:24:27.059,0:24:31.290
κλασικούς πολιτικούς
οικονομολόγους, θεώρησε
0:24:31.290,0:24:33.230
ότι, στην τελική ανάλυση,
0:24:33.230,0:24:37.380
παρόλες αυτές τις διακυμάνσεις,
υπάρχει κάτι που λέγεται
0:24:37.380,0:24:42.750
τιμή ισορροπίας ή φυσική τιμή.
Δηλαδή, η τιμή που επιτυγχάνεται
0:24:42.750,0:24:49.750
όταν η προσφορά και η ζήτηση
βρίσκονται σε ισορροπία.
0:24:50.950,0:24:54.169
Και σ' αυτό το σημείο,
λέει ο Μαρξ,
0:24:54.169,0:24:59.430
η προσφορά και η ζήτηση
παύουν να εξηγούν οτιδήποτε.
0:24:59.430,0:25:02.490
Δεν εξηγούν γιατί τα πουκάμισα
ανταλλάσονται, κατά μέσο όρο,
0:25:02.490,0:25:07.130
σε μια συγκεκριμένη σχέση τιμής
με τα παπούτσια. Ούτε γιατί
0:25:07.130,0:25:11.130
κάποια ημέρα τα πουκάμισα έχουν μεγαλύτερη
ζήτηση από τα παπούτσια ή οτιδήποτε παρόμοιο
0:25:11.130,0:25:15.840
–γιατί οι τιμές μπορει να διακυμαίνονται–
όμως το γεγονός ότι πουκάμισα και παπούτσια
0:25:15.840,0:25:19.080
έχουν διαφορετικές τιμές έχει να κάνει
με τον κοινωνικά αναγκαίο χρόνο εργασίας
0:25:19.080,0:25:23.400
για την παραγωγή τους. Το γεγονός
ότι οποιαδήποτε τυχαία ημέρα
0:25:23.400,0:25:29.410
οι τιμές των παπουτσιών κυμαίνονται πάνω ή
κάτω από το ισοδύναμο του κοινωνικά αναγκαίου
0:25:29.410,0:25:36.090
χρόνου εργασίας για την παραγωγή τους
οφείλεται στις διακυμάνσεις προσφοράς και ζήτησης.
0:25:36.090,0:25:38.880
Για να μπορέσουν οι διακυμάνσεις
προσφοράς και ζήτησης να ενσωματωθούν
0:25:38.880,0:25:44.610
εντός ενός καπιταλιστικού συστήματος,
χρειαζόμαστε ένα χρηματικό σύστημα
0:25:44.610,0:25:47.080
που μπορεί να το κάνει αυτό.
0:25:47.080,0:25:50.250
Κι αυτή η ποσοτική ασυμφωνία
μεταξύ του χρήματος
0:25:50.250,0:25:52.430
ως μέτρου της αξίας
και του τρόπου με τον οποίο
0:25:52.430,0:25:57.110
οι τιμές συνδέονται με τα εμπορεύματα
και γίνονται μια απτή πραγματικότητα
0:25:57.110,0:26:06.430
-για συγκεκριμένες ημέρες, αγορές και
χρονικές στιγμές- όλή αυτή η κατάσταση
0:26:06.430,0:26:10.510
καθίσταται δυνατή λόγω ακριβώς
αυτής της μετάβασης η οποία προκύπτει
0:26:10.510,0:26:15.610
όταν το χρήμα, από καθαρό μέτρο αξίας,
περνά στη λειτουργική του χρήση
0:26:15.610,0:26:20.120
ως μέτρο των τιμών το οποίο μπορεί
να επιτρέπει αυτές τις διακυμάνσεις.
0:26:20.120,0:26:27.600
Ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι αυτό που
ο Μαρξ επισημαίνει στην επόμενη σελίδα,
0:26:27.600,0:26:31.359
δηλαδή ότι αυτή η μετάβαση,
από το χρήμα ως μέτρο αξίας,
0:26:31.359,0:26:34.900
στο πρότυπο της τιμής, μπορεί επίσης
0:26:34.900,0:26:40.419
να περιέχει μια «ποσοτική αντίφαση,
με αποτέλεσμα η τιμή να παύει
0:26:40.419,0:26:43.680
να εκφράζει την αξία εντελώς,
παρά το γεγονός ότι το χρήμα δεν είναι
0:26:43.680,0:26:49.190
τίποτ' άλλο παρά η μορφή αξίας
των εμπορευμάτων.
0:26:49.190,0:26:53.010
Πράγματα τα οποία δεν είναι εμπορεύματα
καθαυτά, πράγματα όπως η συνείδηση,
0:26:53.010,0:26:58.080
η εντιμότητα κ.ά., μπορούν να προσφερθούν
για αγορά από τους κατόχους τους
0:26:58.080,0:27:03.550
και να πάρουν έτσι τη μορφή του
εμπορεύματος μέσω της τιμολόγησής τους.»
0:27:03.550,0:27:06.680
Σαν τους λομπίστες που προωθούν εταιρικά
συμφέροντα και όλα τα σχετικά.
0:27:06.680,0:27:12.980
«Έτσι, ένα πράγμα μπορεί, τυπικά,
να έχει τιμή χωρίς να έχει αξία.
0:27:12.980,0:27:18.720
Εδώ, η έκφραση της τιμής είναι φανταστική,
όπως ορισμένες ποσότητες στα μαθηματικά.
0:27:18.720,0:27:23.770
Απ' την άλλη, η φανταστική μορφή της
τιμής μπορεί επίσης να κρύβει μια
0:27:23.770,0:27:25.680
αληθινή αξιακή σχέση ή μια σχέση
που απορρέει από αυτή όπως, π.χ.,
0:27:25.680,0:27:30.170
η τιμή της ακαλλιέργητης γης,
η οποία δεν έχει αξία επειδή
0:27:30.170,0:27:36.000
δεν έχει αντικειμενοποιηθεί
ανθρώπινη εργασία εντός της.»
0:27:36.000,0:27:42.470
Το θέμα σχετικά με τη γη που δεν έχει
ακόμη καλλιεργηθεί είναι ότι υπάρχουν τρόποι
0:27:42.470,0:27:47.560
με τους οποίους η γη όντως ενσωματώνει
αυτό που θα μπορούσες να πεις σκιώδη
0:27:47.560,0:27:54.870
τιμή της ανθρώπινης εργασίας.
Δηλαδή, η γη που έχει ανθρώπινη εργασία
0:27:54.870,0:27:58.170
ενσωματωμένη εντός της
0:27:58.170,0:28:01.370
ρίχνει μια, ας πούμε, σκιά αξίας,
στη γη που θα μπορούσε
0:28:01.370,0:28:04.730
να προστεθεί τον επόμενο χρόνο.
0:28:04.730,0:28:11.770
Αυτό που ο Μαρξ λέει εδώ είναι ότι
η περίπτωση της γης είναι πολύπλοκη.
0:28:11.770,0:28:14.070
Επειδή, αν και μπορεί
να μην έβλεπες κάποια άμεσα
0:28:14.070,0:28:18.540
ενσωματωμένη ανθρώπινη εργασία σ' αυτό
το κομμάτι γης, Θα έβλεπες τη «σκιά» της,
0:28:18.540,0:28:22.679
δηλαδή αυτό που ονομάζουμε
«εξωτερικότητες», οι οποίες προκύπτουν
0:28:22.679,0:28:28.160
από την ανθρώπινη εργασία που είναι
ενσωματωμένη σ' όλη τη γη ολόγυρά του.
0:28:28.160,0:28:33.000
Αν είχες ένα μικρό μέρος του Μανχάταν,
0:28:33.000,0:28:35.990
και σου ανήκε από τον καιρό των Ινδιάνων
0:28:35.990,0:28:40.850
και το είχες κρατήσει παρθένο,
χωρίς καθόλου ανθρώπινη εργασία
0:28:40.850,0:28:43.070
ενσωματωμένη στo οικοπεδο,
Θα είχε, γι' αυτό, μηδενική αξία.
0:28:43.070,0:28:46.070
Αλλά, αν πηγαινες στην αγορά
και το πουλούσες για μηδενική αξία…
0:28:46.070,0:28:52.660
Λοιπόν, αυτό θα ήταν παράλογο
από οικονομική άποψη!
0:28:52.660,0:28:55.900
Όμως, τι γίνεται με τη συνείδηση,
την εντιμότητα κ.λπ.;
0:28:55.900,0:29:02.650
Σ' αυτή την ποσοτική ασυμφωνία
πρέπει επίσης να συνυπολογιστεί
0:29:02.650,0:29:06.650
το βασικό γεγονός ότι η πραγματική
αξία πρέπει κάπου να παράγεται.
0:29:06.650,0:29:13.650
Εννοώ… φανταστείτε μιαν οικονομία
0:29:14.520,0:29:19.620
στην οποία υπάρχει μόνο εμπόριο
συνείδησης και εντιμότητας.
0:29:19.620,0:29:23.190
Πώς θα ζούσαμε; Από πού θα
παίρναμε τα πουκάμισα
0:29:23.190,0:29:27.610
και τα παπούτσια και όλα τα υπόλοιπα;
Ο Μαρξ κάνει τη χάρη να μας πει ότι
0:29:27.610,0:29:32.590
αυτές οι ποσοτικές ασυμφωνίες
πρέπει επίσης να εξεταστούν ως προς
0:29:32.590,0:29:36.140
την προέλευση της πραγματικής αξίας
0:29:36.140,0:29:37.870
και του τι είναι αυτή η πραγματική αξία.
0:29:37.870,0:29:41.420
Νομίζω ότι αυτές είναι
0:29:41.420,0:29:44.030
οι πολύ πιεστικές ερωτήσεις
0:29:44.030,0:29:50.460
τις οποίες αντιμετωπίζουμε όταν μελετάμε
πώς δουλεύει η παγκόσμια οικονομία.
0:29:50.460,0:29:52.410
Στις ΗΠΑ, οι άνθρωποι
αρέσκονται να λένε:
0:29:52.410,0:29:56.910
λοιπόν, η εργατική τάξη έχει εξαφανιστεί,
κι έτσι δεν παράγεται πια αξία
0:29:56.910,0:30:02.840
εδώ πέρα - αλλά, μετά, θα πρέπει
να σκεφτείς τι συμβαίνει στην Κίνα.
0:30:02.840,0:30:05.550
Εντούτοις, αν σκεφτείς το γεγονός
ότι αν και οι πάντες τώρα εστιάζουν
0:30:05.550,0:30:11.640
στο πώς να βγάλουν εκατομμύρια από
χρηματοπιστωτικές δραστηριότητες,
0:30:11.640,0:30:17.730
το παγκόσμιο προλεταριάτο έχει
διπλασιαστεί από το 1970,
0:30:17.730,0:30:19.350
[θα δεις ότι] η αξία
εξακολουθεί να παράγεται
0:30:19.350,0:30:22.180
με πολύ παραδοσιακούς
τρόπους, αν και
0:30:22.180,0:30:31.900
κατανέμεται με πολύ
διαφορετικούς τρόπους.
0:30:33.500,0:30:36.119
Έτσι αυτή είναι η
κύρια παρατήρηση
0:30:36.119,0:30:40.870
που θέλει να κάνει
ο Μαρξ σχετικά με
0:30:40.870,0:30:46.620
τη σχέση και την κίνηση του μέτρου
της αξίας και του πρότυπο των τιμών,
0:30:46.620,0:30:50.000
πράγμα που τον οδηγεί
στον δεύτερο μεγάλο τομέα
0:30:50.000,0:30:57.000
σχετικά με τα μέσα κυκλοφορίας.
0:30:59.100,0:31:06.220
Λοιπόν, ξεκινά με την
ακόλουθη παρατήρηση:
0:31:06.220,0:31:08.530
«Είδαμε σε ένα προηγούμενο
κεφάλαιο ότι η διαδικασία της ανταλλαγής
0:31:08.530,0:31:15.530
των εμπορευμάτων περικλείει αντιφατικές
και αλληλοαναιρούμενες συνθήκες.»
0:31:17.410,0:31:20.140
Μπορεί κανείς να θυμηθεί
ποιες ήταν αυτές οι αντιφατικές
0:31:20.140,0:31:27.140
και αμοιβαία αποκλειστικές συνθήκες;
ΦΟΙΤΗΤΗΣ: Ότι, αν αγοράζεις, δεν πουλάς;
0:31:28.620,0:31:35.140
ΧΑΡΒΕΪ: Όχι, αναφέρεται στο
προηγούμενο μέρος, για τις σχετικές
και ισοδύναμες μορφές αξίας.
0:31:35.140,0:31:39.060
Και αν γυρίσεις πίσω στη σ. 72,
0:31:39.060,0:31:41.289
θα δεις ότι λέει: «…η αξία χρήσης
0:31:41.289,0:31:46.730
γίνεται η μορφή εμφάνισης
του αντίθετού της: αξία.
0:31:46.730,0:31:49.590
Η συγκεκριμένη εργασία για την
παραγωγή ενός εμπορεύματος
γίνεται μια μορφή εμφάνισης
0:31:49.590,0:31:54.190
του αντίθετού της:
αφηρημένη εργασία.
0:31:54.190,0:32:00.110
Η ιδιωτική εργασία γίνεται μια μορφή
εμφάνισης του αντίθετού της: κοινωνική εργασία.»,
0:32:00.110,0:32:04.770
πίσω στις σσ. 72-74.
0:32:04.770,0:32:09.250
Λοιπόν, αναφέρεται άμεσα εκεί,
σ' αυτές τις εντάσεις
0:32:09.250,0:32:14.030
ανάμεσα στην ιδιαιτερότητα
του χρηματικού εμπορεύματος και
0:32:14.030,0:32:21.120
την υποτιθέμενη καθολική του
δυνατότητα να αντιπροσωπεύει
0:32:21.120,0:32:25.000
τον κοινωνικά αναγκαίο χρόνο
εργασίας στην παγκόσμια οικονομία.
0:32:25.000,0:32:27.430
Μετά, κάνει μια πολύ
ενδιαφέρουσα παρατήρηση
0:32:27.430,0:32:30.670
και της δίνω έμφαση επειδή
0:32:30.670,0:32:36.180
είναι σημαντικό να καταλάβεις
τον τρόπο σκέψης του Μαρξ.
0:32:36.180,0:32:42.830
Λέει [στη σ. 116]: «Η περαιτέρω
ανάπτυξη του εμπορεύματος
δεν καταργεί αυτές τις αντιφάσεις,
0:32:42.830,0:32:46.680
αλλά μάλλον παρέχει ένα πλαίσιο εντός
του οποίου θα έχουν χώρο να κινηθούν.
0:32:46.680,0:32:51.080
Αυτός είναι γενικά ο τρόπος με τον οποίο
επιλύονται οι πραγματικές αντιφάσεις.»
0:32:51.080,0:32:51.700
Αυτό…
0:32:51.700,0:32:55.920
κατά κάποιο τρόπο, περιγράφει
τη διαλεκτική του μέθοδο.
0:32:55.920,0:32:58.269
Επεκτείνοντας το επιχείρημα
0:32:58.269,0:33:00.079
και τις αντιφάσεις,
βλέπουμε τον Μαρξ να
0:33:00.079,0:33:03.120
επιτρέπει στις αντιφάσεις μεγαλύτερη
0:33:03.120,0:33:06.570
δυνατότητα, μεγαλύτερη ελευθερία κίνησης.
0:33:06.570,0:33:11.430
Μετά, ο Μαρξ χρησιμοποιεί
μια ενδιαφέρουσα μεταφορά:
«…π.χ., είναι αντίφαση να παρουσιάζεις
0:33:11.430,0:33:17.600
ένα σώμα σαν να πέφτει διαρκώς προς ένα άλλο
και ταυτόχρονα να πετά διαρκώς μακριά του.
0:33:17.600,0:33:24.600
Αυτή η ελλειπτική μορφή είναι η κίνηση
εντός της οποίας αυτή η αντίφαση
πραγματώνεται και επιλύεται επίσης.»
0:33:26.390,0:33:31.250
Τώρα, είμαι σίγουρος πως κάποιοι
από εσάς νιώθουν ότι το επιχείρημα
του Μαρξ είναι όντως ελλειπτικό.
0:33:31.250,0:33:34.940
Αλλά,νομίζω ότι αυτή η μεταφορά
είναι πολύ σημαντική, επειδή
0:33:34.940,0:33:38.850
παρατηρούμε ότι μια έλλειψη
έχει να κάνει με κίνηση,
0:33:38.850,0:33:40.690
δεν αφορά
0:33:40.690,0:33:43.909
στασιμότητα; έχει να
κάνει με κινητικότητα,
0:33:43.909,0:33:46.240
έχει να κάνει με συνεχή
κινητική δραστηριότητα,
0:33:46.240,0:33:49.860
συνεχή κίνηση.
0:33:49.860,0:33:53.330
Έτσι, υπό μια έννοια, αυτό
που κάνει είναι να
0:33:53.330,0:33:57.850
χρησιμοποιεί αυτό το
είδος μεθόδου
0:33:57.850,0:34:04.850
για να επεκτείνει τη γενική
δομή του επιχειρήματός του.
0:34:10.589,0:34:12.549
Έτσι, η πρώτη κινησή του
0:34:12.549,0:34:16.789
είναι να οργανώσει
ένα επιχείρημα
0:34:16.789,0:34:17.959
σχετικά με αυτό
0:34:17.959,0:34:22.699
που αποκαλεί «μεταμόρφωση
των εμπορευμάτων»,
0:34:22.699,0:34:27.719
το οποίο είναι, και πάλι,
μια διαδικασία κυκλοφορίας.
0:34:27.719,0:34:29.679
Εδώ επίσης
0:34:29.679,0:34:33.809
αρχίζουμε να εννοούμε διαφορετικά
ποιος είναι εδώ ο σκοπός της διαλεκτικής.
0:34:33.809,0:34:37.119
Έχει να κάνει με τη μελέτη της κίνησης.
Ανέφερα πολλές φορές τη διαδικασία,
0:34:37.119,0:34:39.799
αλλά εδώ εξετάζουμε την κυκλοφορία,
0:34:39.799,0:34:42.589
εξετάζουμε την κίνηση.
0:34:42.589,0:34:48.279
Και αυτή η κίνηση είναι αυτό που καλεί στη σ. 117
έναν «κοινωνικό μεταβολισμό».
0:34:48.279,0:34:51.990
Έχει ήδη μιλήσει σχετικά με τη μεταβολική σύνδεση με τη φύση
αλλά τώρα μιλά σχετικά
0:34:51.990,0:34:58.990
με τον κοινωνικό μεταβολισμό.
0:35:01.229,0:35:02.809
Στη σ. 117, το θέτει ως εξής:
0:35:02.809,0:35:06.129
«αυτή η διαδικασία […]
της ανταλλαγής
0:35:06.129,0:35:09.009
παράγει έναν διχασμό του εμπορεύματος
0:35:09.009,0:35:11.910
σε δυο στοιχεία, προϊόν και χρήμα,
0:35:11.910,0:35:15.440
μια εξωτερική αντίθεση…»
0:35:15.440,0:35:18.299
Και πιο κάτω στη σελίδα
την ονομάζει
0:35:18.299,0:35:23.919
μιαν αντιθετική μορφή.
0:35:23.919,0:35:28.249
Έτσι, ξεκινάμε τώρα να σκεφτόμαστε σχετικά
με τον κόσμο των εμπορευμάτων από τη μια πλευρά
0:35:28.249,0:35:33.099
και του χρήματος από την άλλη και
μετά μιλάμε για τη μεταξύ τους σχέση.
0:35:33.099,0:35:39.179
Μετά, στρέφει αμέσως την
επιχειρηματολογία προς
0:35:39.179,0:35:42.449
τη σχέση ανταλλαγής
εμπορεύματος με εμπόρευμα,
0:35:42.449,0:35:45.279
μια σχέση τύπου Ε-Ε
(εμπόρευμα-εμπόρευμα), όπως
0:35:45.279,0:35:47.339
στην οικονομία του Ροβινσώνα Κρούσου,
0:35:47.339,0:35:49.949
ώστε να εξετάσει τελικά
0:35:49.949,0:35:55.139
μια σχέση του τύπου Ε-Χ-Ε
(εμπόρευμα-χρήμα-εμπόρευμα),
0:35:55.139,0:35:56.869
δηλαδή τη σχέση του
εμπορεύματος με το χρήμα και
0:35:56.869,0:36:00.170
την κυκλοφορία του εμπορεύματος.
0:36:00.170,0:36:04.239
Και αναπτύσσει ένα επιχείρημα
0:36:04.239,0:36:09.719
σχετικά μ' αυτή τη μορφή κυκλοφορίας.
0:36:09.719,0:36:12.259
Ένα από τα σημαντικότερα
επιχειρήματα του Μαρξ ήταν ότι
0:36:12.259,0:36:18.299
συμπεράσματα που μπορείς να εξαγάγεις
από μια σχέση εμπορεύματος με εμπόρευμα,
0:36:18.299,0:36:21.700
δεν μπορούν να εφαρμοστούν
στο σχήμα Ε-Χ-Ε
(εμπόρευμα-χρήμα-εμπόρευμα),
0:36:21.700,0:36:28.700
που είναι μια μεταμόρφωση.
0:36:29.239,0:36:33.789
Η πρώτη μεταμόρφωση περιλαμβάνει
τον μετασχηματισμό
0:36:37.539,0:36:41.639
των εμπορευμάτων σε χρήμα.
0:36:41.639,0:36:44.719
Παρατηρεί ότι περνάς από το
συγκεκριμένο και επιμέρους
0:36:44.719,0:36:48.639
στο καθολικό.
0:36:48.639,0:36:55.449
Και το πέρασμα από το επιμέρους
στο καθολικό
0:36:55.449,0:36:59.880
σημαίνει μια ολόκληρη γκάμα
διαφορετικών προβλημάτων.
0:36:59.880,0:37:01.810
Πρέπει να βρεις κάποιον εκεί έξω
0:37:01.810,0:37:03.939
που θέλει το εμπόρευμά σου.
0:37:03.939,0:37:07.949
Πρέπει να εκπληρώσεις μια
κοινωνική ανάγκη.
0:37:07.949,0:37:11.549
Εν μέσω των τεταμένων περιπλοκών του
0:37:11.549,0:37:13.859
κοινωνικού καταμερισμού της εργασίας,
0:37:13.859,0:37:14.929
κάπως,
0:37:14.929,0:37:17.629
πρέπει να βρω κάποιον στην αγορά
0:37:17.629,0:37:21.989
που θέλει το συγκεκριμένο
εμπόρευμά μου και θα μου δώσει
0:37:21.989,0:37:23.680
το χρηματικό ισοδύναμο
0:37:23.680,0:37:29.269
του εμπορεύματός μου.
0:37:29.269,0:37:32.729
Έτσι, αυτό σημαίνει ότι η εργασία
που δαπανήθηκε στο προϊόν,
0:37:32.729,0:37:34.769
όπως λέει στη σ. 119,
0:37:34.769,0:37:41.349
«…πρέπει να είναι κοινωνικά ωφέλιμη…».
0:37:41.349,0:37:46.349
Και στη συνέχεια ο Μαρξ λέει ότι
«ίσως το εμπόρευμα να 'ναι το
προϊόν ενός καινούργιου τρόπου εργασίας
0:37:46.349,0:37:51.880
που διατείνεται ότι ικανοποιεί μια
καινούργια ανάγκη ή που προσπαθεί
0:37:51.880,0:37:57.349
να δημιουργήσει μια νέα ανάγκη
για λογαριασμό του».
0:37:57.349,0:37:59.259
Εδώ ξεκινάει να μιλά σχετικά
0:37:59.259,0:38:01.400
με το πρόβλημα
της κατασκευής αναγκών
0:38:01.400,0:38:03.349
εντός του καπιταλισμού.
0:38:03.349,0:38:05.649
Τι πρόκειται να συμβεί;
0:38:05.649,0:38:08.880
Πώς μπορεί ένας επιχειρηματίας
να δημιουργήσει μια ανάγκη
0:38:08.880,0:38:11.049
για ένα νέο προϊόν;
0:38:11.049,0:38:12.429
Ίσως οι καινοτομίες
0:38:12.429,0:38:17.009
να έχουν άλλες επιπτώσεις, και συνεχίζει:
«ένα προϊόν ικανοποιεί σήμερα
μιά κοινωνική ανάγκη,
0:38:17.009,0:38:24.009
αύριο μπορεί να εκτοπιστεί μερικώς ή ολότελα
από ένα παρόμοιο προϊόν».
0:38:28.680,0:38:31.349
Το τι συμβαίνει στην αγορά
είναι κατά συνέπεια
0:38:32.739,0:38:36.489
ένα ολόκληρο σύνολο δυσκολιών
που πρέπει να ξεπεραστούν
0:38:36.489,0:38:38.539
πριν μπορέσω να μετατρέψω
το εμπόρευμά μου
0:38:38.539,0:38:43.039
σε χρήμα.
0:38:43.039,0:38:46.579
Αντιμετωπίζω, όπως σημειώνει στη σ.
0:38:46.579,0:38:53.189
τις συνθήκες διακύμανσης της αγοράς και της ζήτησης,
οι οποίες έχουν ήδη αναφερθεί.
0:38:53.189,0:38:56.869
Έτσι ο Μαρξ καταλήγει λέγοντας
0:38:56.869,0:38:59.149
στη σ. 120:
«βλέπουμε τότε ότι
0:38:59.149,0:39:02.259
τα εμπορεύματα είναι
ερωτευμένα με το χρήμα,
0:39:02.259,0:39:06.449
όμως "ο δρόμος της αληθινής
αγάπης δεν είναι ποτέ ομαλός".
0:39:06.449,0:39:09.929
Η ποσοτική διάρθρωση του κοινωνικού
παραγωγικού οργανισμού,
0:39:09.929,0:39:14.619
δια της οποίας τα σκόρπια στοιχεία του
ενσωματώνονται στο σύστημα του
καταμερισμού της εργασίας,
0:39:14.619,0:39:16.880
είναι τόσο επιπόλαιη και τυχαία
0:39:16.880,0:39:19.669
όσο και η ποιοτική του διάρθρωση».
0:39:19.669,0:39:24.549
Εδώ επιστρέφουμε πίσω στην εικόνα
του "αόρατου χεριού" και των ατομικιστικών
0:39:24.549,0:39:26.729
ιδιοτήτων της καπιταλιστικής παραγωγής,
0:39:26.729,0:39:32.079
τις οποίες [ο Μαρξ] θέτει και θεωρεί
ως βασικές προϋποθέσεις.
0:39:32.079,0:39:35.419
Ο Μαρξ λέει: «γι' αυτό, οι ιδιοκτήτες
των εμπορευμάτων ανακαλύπτουν
0:39:35.419,0:39:41.019
ότι ο ίδιος καταμερισμός της εργασίας που τους
κάνει ανεξάρτητους ιδιωτικούς παραγωγούς,
0:39:41.019,0:39:44.999
επίσης διαμορφώνει, στο πλαίσιο αυτής
της διαδικασίας, την κοινωνική
0:39:44.999,0:39:47.719
διαδικασία παραγωγής και τις σχέσεις
των ιδιωτών παραγωγών μεταξύ τους,
0:39:47.719,0:39:49.489
ανεξάρτητα από τους
παραγωγούς τους ίδιους».
0:39:49.489,0:39:53.719
Πίσω πάλι στην επιχειρηματολογία
του Άνταμ Σμιθ.
0:39:53.719,0:39:57.569
«Επίσης ανακαλύπτουν ότι η ανεξαρτησία
του κάθε ατόμου από τα άλλα άτομα έχει
0:39:57.569,0:39:59.009
την αντιστοιχία και το συμπλήρωμά της
0:39:59.009,0:40:03.680
εντός ενός συστήματος
πλήρους υλικής εξάρτησης».
0:40:03.680,0:40:08.989
Αυτό σημαίνει ότι αν και είσαι
ανεξάρτητος από την αγορά,
0:40:08.989,0:40:10.479
είσαι εξαρτημένος από την αγορά
0:40:10.479,0:40:17.479
αν θέλεις να προωθήσεις το προϊόν σου.
0:40:20.159,0:40:23.369
Έτσι, στη συνέχεια τα συνθέτει
όλα αυτά γύρω
0:40:23.369,0:40:25.789
από αυτή την περιγραφή που ήδη
χρησιμοποίησα για να διασαφηνίσω
0:40:25.789,0:40:29.649
τη σχέση της μετάβασης από το
επιμέρους στο καθολικό στη σελ. 117
0:40:20.159,0:40:23.369
Έτσι, στη συνέχεια τα συνθέτει
όλα αυτά γύρω
0:40:23.369,0:40:25.789
από αυτή την περιγραφή που ήδη
χρησιμοποίησα για να διασαφηνίσω
0:40:25.789,0:40:29.649
τη σχέση της μετάβασης από το
επιμέρους στο καθολικό στη σελ. 117
0:40:35.249,0:40:36.930
Μετά, περνά στο δεύτερο συστατικό
0:40:39.179,0:40:41.700
και κοιτάζει
0:40:41.700,0:40:45.169
το θέμα της σχέσης του
χρήματος προς το εμπόρευμα.
0:40:45.169,0:40:46.699
Εδώ πηγαίνουμε
0:40:46.699,0:40:48.189
από το καθολικό
0:40:48.189,0:40:55.189
προς το επιμέρους.
0:40:55.380,0:41:00.949
Λοιπόν, καθαρά, το τι σημαίνει αυτό,
όπως λέει στην αρχή, είναι ότι
0:41:00.949,0:41:03.179
όλα τα εμπορεύματα
είναι αλλοτριώσιμα, δηλαδή,
0:41:03.179,0:41:09.529
μπορούν να αγοραστούν
και να πουληθούν,
0:41:09.529,0:41:14.529
και υπάρχει, γι' αυτό,
μια καθολική αλλοτρίωση
0:41:14.529,0:41:17.139
υπό την έννοια ότι
όλοι είναι προετοιμασμένοι
0:41:17.139,0:41:20.789
να παραδώσουν τα
εμπορεύματά τους,
0:41:21.939,0:41:28.939
όχι ακριβώς να τα παραδώσουν,
αλλά να τα εμπορευθούν.
0:41:30.899,0:41:36.819
Είναι ξεκάθαρο πως μπορείς πιο εύκολα να πας
από το καθολικό στο επιμέρους: αν έχω χρήμα και…
0:41:36.819,0:41:43.309
..πάω στην αγορά, μπορώ να αγοράσω
όποιο εμπόρευμα θέλω.
0:41:43.309,0:41:46.349
Άρα οι δυσχέρειες και τα τραύματα
που συνδέονται με…
0:41:46.349,0:41:50.549
..τη μετάβαση από το
εμπόρευμα στο χρήμα…
0:41:50.549,0:41:51.890
..διαφέρουν πολύ απ' ό,τι στη μετάβαση
από το χρήμα στο εμπόρευμα.
0:41:51.890,0:41:55.940
Υπάρχει, τρόπον τινά, ένας διαφορετικός
συσχετισμός ισχύος εδώ…
0:41:55.940,0:42:00.929
…και αυτό αποτελεί κεντρικό
στοιχείο του επιχειρήματος.
0:42:00.929,0:42:05.699
Αυτοί που ελέγχουν
το καθολικό ισοδύναμο…
0:42:05.699,0:42:08.219
..δηλαδή, το χρήμα,
βρίσκονται σε θέση ισχύος
0:42:08.219,0:42:11.179
ως προς εκείνους
0:42:11.179,0:42:15.549
που ελέγχουν εμπορεύματα.
0:42:15.549,0:42:18.079
Είναι μια λανθάνουσα ισχύς και…
0:42:18.079,0:42:20.749
..προς το παρόν, μπορούμε
απλώς να τη δούμε ως…
0:42:20.749,0:42:21.969
..κάτι συνεχές, όμως…
0:42:21.969,0:42:25.640
μπορείτε να δείτε…
0:42:25.640,0:42:29.609
..πώς κάτι μπορεί
να οικοδομηθεί εκεί.
0:42:29.609,0:42:33.319
Έτσι, στη συνέχεια, ο Μαρξ
προχωρά και λέει ότι θα ονομάσει…
0:42:33.319,0:42:35.979
..την όλη διαδικασία…
0:42:37.439,0:42:44.439
..κυκλοφορία των εμπορευμάτων.
0:42:45.579,0:42:49.139
Και στη σ. 125, προχωρά σε…
0:42:50.869,0:42:53.969
..μια πολύ σημαντική παρέκκλιση…
0:42:54.879,0:43:01.879
..από το κεντρικό επιχείρημα.
0:43:02.519,0:43:07.829
Στη σ. 125 ο Μαρξ λέει: «Δεν υπάρχει
πιο ηλίθιο πράγμα από το δόγμα…
0:43:07.829,0:43:11.829
..που λέει ότι επειδή κάθε
πώληση είναι και μια αγορά…
0:43:11.829,0:43:13.849
..και κάθε αγορά είναι
και μια πώληση,
0:43:13.849,0:43:19.059
..η κυκλοφορία των εμπορευμάτων προϋποθέτει
μια αναγκαία ισορροπία μεταξύ πωλήσεων…
0:43:19.059,0:43:23.929
..και αγορών».
0:43:23.929,0:43:27.099
Και μετά κάνει…
0:43:27.099,0:43:29.180
..μια ανάλυση…
0:43:29.180,0:43:36.180
..αυτού του επιχειρήματος…
0:43:36.390,0:43:40.759
..και σύντομα, στην επόμενη
σελίδα, παρατηρεί ότι…
0:43:40.759,0:43:47.759
..«κανένας δεν είναι υποχρεωμένος
ν' αγοράσει αμέσως, γιατί πούλησε ο ίδιος».
0:43:48.589,0:43:53.269
Και, μετά, σχολιάζει: «η κυκλοφορία των
εμπορευμάτων σπάει τους χρονικούς, τοπικούς…
0:43:54.069,0:43:58.929
..και ατομικούς φραγμούς της
άμεσης ανταλλαγής προϊόντων…
0:43:58.929,0:44:03.359
..ακριβώς επειδή διασπά την άμεση
ταυτότητα πού υπάρχει…
0:44:03.359,0:44:05.189
..ανάμεσα στην ανταλλαγή…
0:44:05.189,0:44:07.400
..του προϊόντος κάποιου
ανθρώπου και…
0:44:07.400,0:44:10.339
..την απόκτηση των προϊόντων
κάποιου άλλου…
0:44:10.339,0:44:13.169
..στις δυο αντίθετες
διαδικασίες της πώλησης…
0:44:13.169,0:44:16.109
..και της αγοράς».
0:44:16.109,0:44:21.859
Όταν λέμε ότι αυτές οι ανεξάρτητες μεταξύ τους
και αντιθετικές διαδικασίες σχηματίζουν μια εσωτερική ενότητα
0:44:21.859,0:44:25.380
εννοούμε το ίδιο πράγμα όταν λέμε ότι η
εσωτερική τους ενότητα εξελίσσεται
0:44:25.380,0:44:28.469
μέσω εξωτερικών αντιθέσεων.
0:44:28.469,0:44:30.189
Από αυτές τις δυο διεργασίες
0:44:30.189,0:44:35.639
απουσιάζει η εσωτερική ανεξαρτησία διότι
αλληλοσυμπληρώνονται.
0:44:35.639,0:44:40.710
Έτσι, αν η επιβεβαίωση της εξωτερικής τους ανεξαρτησίας
προχωρήσει μέχρι ενός συγκεκριμένου σημείου,
0:44:40.710,0:44:51.609
η ενότητά τους κάνει βίαια αισθητή την παρουσία της
παράγοντας μια κρίση.
0:44:56.579,0:44:58.910
Ο Μαρξ εδώ ισχυρίζεται ότι
0:44:58.910,0:45:01.069
όταν πωλήσω ένα εμπόρευμα
0:45:01.069,0:45:04.199
και λάβω τα χρήματα της πώλησής μου,
0:45:04.199,0:45:09.149
ίσως αποφασίσω να κρατήσω τα χρήματα αυτά.
0:45:09.149,0:45:15.919
Και αν αποφασίσω να κρατήσω τα χρήματα, θα υπάρξουν
λιγότερα χρήματα για να αγοράσω εμπορεύματα.
0:45:15.919,0:45:21.079
Γιατί, λοιπόν, να αποφασίσω να κρατήσω τα χρήματα;
0:45:21.079,0:45:26.699
Θα κρατήσω τα χρήματα
σε μια κατάσταση ανασφάλειας,
0:45:26.699,0:45:28.669
θα κρατήσω τα χρήματα
0:45:28.669,0:45:31.589
επειδή επιθυμώ το παγκόσμιο ισοδύνατο,
0:45:31.589,0:45:33.570
και όπως θα δούμε αργότερα, μερικοί άνθρωποι
0:45:33.570,0:45:35.679
κρατούν τα χρήματα διότι τα αγαπούν
0:45:35.679,0:45:37.609
και τα φετιχοποιούν.
0:45:37.609,0:45:41.589
Υπάρχουν πολλοί λόγοι που οι άνθρωποι
ίσως κρατήσουν τα χρήματα.
0:45:41.589,0:45:44.549
Σύμφωνα με τον Μαρξ το ζήτημα εδώ είναι
0:45:49.179,0:45:53.199
αν πολλοί άνθρωποι αποφασίσουν να
κρατήσουν τα χρήματα
0:45:53.199,0:45:56.849
τότε η διαδικασία κυκλοφορίας διακόπτετα·
0:45:56.849,0:46:02.049
όταν η διαδικασία κυκλοφορίας διακόπτεται
η ζήτηση εμπορευμάτων μειώνεται,
0:46:02.049,0:46:04.819
και όταν η ζήτηση εμπορευμάτων μειώνεται
0:46:04.819,0:46:11.869
σε πολλούς ανθρώπους απομένουν
απούλητα εμπορεύματα.
0:46:12.809,0:46:19.289
Επιπλέον, το γεγονός ότι διαθέτετε χρήματα σας επιτρέπει
να αποφύγετε
0:46:19.289,0:46:24.519
την άμεση προσωρινότητα και
χωρικότητα της ανταλλαγής.
0:46:24.519,0:46:27.959
Για παράδειγμα, μπορείτε να κρατήσετε
τα χρήματα για έξι μήνες και
0:46:27.959,0:46:31.889
έπειτα να τα πάρετε στην Ιαπωνία,
0:46:31.889,0:46:36.519
την Σιγκαπούρη ή την Βραζιλία,
0:46:36.519,0:46:40.089
και έπειτα να κάνετε αγορές από εκεί
έξι μήνες αργότερα.
0:46:40.089,0:46:42.379
Όταν πάρετε τα χρήματα
0:46:42.379,0:46:46.299
μπορείτε να αποφασίσετε ό,τι θέλετε για αυτά.
0:46:46.299,0:46:50.469
Εκείνο που επικρίνει ο Μαρξ εδώ
0:46:50.469,0:47:02.979
είναι μια διάσημη πρόταση που λεγεται
ο νόμος του Say.
0:47:04.849,0:47:09.029
Ο νόμος του Say σχολιάζεται περεταίρω από τον Μαρξ
στην επόμενη σημείωση της επόμενης σελίδας, ως εξής,
0:47:12.380,0:47:16.859
«η ιδέα που υιοθετεί ο Ρικάρντο από τον
κουραστικό Σέυ ότι η υπερπαραγωγή δεν είναι εφικτή
0:47:16.859,0:47:20.039
ή ότι δεν είναι εφικτό, τουλάχιστον, το
γενικό πλεόνασμα της αγοράς,
0:47:20.039,0:47:25.399
βασίζεται στην πρόταση ότι τα προϊόντα
ανταλλάσσονται με προϊόντα».
0:47:25.399,0:47:27.519
Ο νόμος του Σέυ
0:47:27.519,0:47:32.039
υποστηρίχτηκε επίσης από τον Ρικάρντο
0:47:32.039,0:47:35.179
και κυριάρχησε στην σκέψη
0:47:35.179,0:47:37.849
της κλασικής πολιτικής οικονομίας.
0:47:37.849,0:47:41.899
Με αποτέλεσμα οι κλασικοί πολιτικοί οικονομολόγοι
0:47:41.899,0:47:44.579
εν πολλοίς ισχυρίζονταν
0:47:44.579,0:47:49.169
ότι δεν μπορεί να υπάρξει γενική κρίση του καπιταλισμού
0:47:49.169,0:47:53.409
Για ποιο λόγο; Διότι κάθε αγορά είναι μια πώληση και
κάθε πώληση είναι μια αγορά, επομένως βρίσκεσαι πάντοτε
0:47:53.409,0:47:54.839
σε ισορροπία.
0:47:54.839,0:47:59.559
Μπορεί να υπάρχει πρόβλημα με τα πάρα πολλά υποδήματα,
με τα πάρα πολλά υποκάμισα ή τα πάρα πολλά μήλα,
0:47:59.559,0:48:06.559
αλλά δεν θα έχεις μια γενικευμένη κρίση.
0:48:07.689,0:48:12.599
Επειδή έτσι λέει ο νόμος του Σέυ.
0:48:12.599,0:48:18.189
Και ο νόμος του Σέυ μεταφέρθηκε από την
κλασική περίοδο στην νεοκλασική περίοδο.
0:48:18.189,0:48:22.390
Υποστηρίχτηκε από όλους του οικονομολόγους από
το τέλος του 19ου αιώνα έως την δεκαετία του 1930.
0:48:25.329,0:48:30.649
Και την δεκαετία του 1930 υπήρχαν ακόμη
οικονομολόγοι που έλεγαν ότι
0:48:30.649,0:48:34.039
μια γενική κρίση του καπιταλισμή είναι αδύνατη.
0:48:35.739,0:48:38.069
Και ορίστε μια τέτοια κρίση!
0:48:38.069,0:48:42.179
Ο Μαρξ έχει μια πολύ αστεία διατύπωση σε άλλο σημείο,
όπου σημειώνει ότι αντιμέτωποι με
0:48:42.179,0:48:45.659
μια γενική κρίση η μόνη απάντηση που έδωσαν
0:48:45.659,0:48:48.289
οι περισσότεροι οικονομολόγοι ήταν ότι
0:48:48.289,0:48:50.709
κάτι αυτή θα συνέβαινε με τον τρόπο αυτό
0:48:50.709,0:48:55.899
αν οι οικονομίες λειτουργούσαν σύμφωνα με το βιβλίο μου.
0:48:55.899,0:49:02.160
Εκείνο όμως που λέει ο Μαρξ είναι ότι
όντως μπορεί να έχεις μια γενική κρίση.
0:49:02.160,0:49:07.489
Και ο τρόπος εκδήλωσης μιας γενικής κρίσης
σημειώνεται επίσης από τον Κέυνς.
0:49:13.349,0:49:19.659
Σε μια σειρά δοκιμίων με πολύ ενδιαφέρον, που ονομάστηκαν
Δοκίμια Βιογραφίας, της δεκαετίας 1930,
0:49:19.659,0:49:34.809
ο Κέυνς επισήμαινε το σφάλμα στην αποδοχή του νόμου
του Σέυ.
0:49:34.809,0:49:39.709
Ο Κέυνς επισήμανε επίσης ότι υπήρχαν
κάποιοι κλασικοί πολιτικοί οικονομολόγοι
0:49:39.709,0:49:43.029
που δεν αποδέχτηκαν τον νόμο
του Σέυ και υποστήριζαν
0:49:43.029,0:49:45.690
ότι μπορούσε πράγματι να υπάρξει
γενική κρίση.
0:49:45.690,0:49:50.460
Την εποχή εκείνη ήσαν γνωστοί με το γοητευτικό
όνομα «θεωρητικοί του γενικού πλεονάσματος».
0:49:52.319,0:49:56.339
Και υπήρχαν ιδιαίτερα δυο,
ο Μάλθους και ο Σισμοντί
0:49:58.799,0:50:03.169
και είναι πρόβλημα για τον Μαρξ διότι
ο Μαρξ δεν μπορούσε να τον ανεχτεί σε άλλα ζητήματα
0:50:04.069,0:50:06.779
αλλά ο Μάλθους, βέβαια, πίστευε ότι
0:50:06.779,0:50:14.300
μπορούσε να υπάρξει γενική κρίση και ότι μια τέτοια γενικευμένη
κρίση θα ήταν η κρίση που ο ίδιος ονόμαζε αποτελεσματική κρίση.
0:50:16.139,0:50:19.119
Δεν υπάρχουν αρκετά χρήματα για να
αγοραστούν όλα τα προϊόντα.
0:50:20.639,0:50:25.649
Ο άλλος θεωρητικός του πλεονάσματος
ήταν ένας Γάλλος ονόματι Σισμοντί
0:50:29.359,0:50:32.719
ο οποίος παρομοίως αμφισβήτησε τον νόμο του Σέυ.
Ήσαν όμως μειονότητα.
0:50:33.439,0:50:40.349
Ο Κέυνς υπέδειξε την σπουδαιότητα
εκείνου που αποκάλεσε παγίδα ρευστότητας.
0:50:40.349,0:50:47.210
Η παγίδα ρευστότητας αναπτύσσεται σε περιόδους δυσκολιών
0:50:47.210,0:50:49.359
διότι οι άνθρωποι αρχίζουν να κρατούν
τα χρήματά τους.
0:50:49.359,0:50:51.019
Καθώς κρατούν τα χρήματά τους
0:50:51.019,0:50:57.029
οι δυσκολίες χειροτερεύουν και περισσοτεροι
άνθρωποι κρατούν τα χρήματά τους.
0:50:57.029,0:50:59.929
Η δυσκολία, επομένως, έγκειται στο να βγουν
0:50:59.929,0:51:04.400
από αυτή την καθοδική πορεία
0:51:04.400,0:51:07.009
της οικονομίας όσο περισσότεροι άνθρωποι
0:51:07.009,0:51:09.739
να βρουν καταφύγιο και να
κρατήσουν τα χρήματά τους
0:51:09.739,0:51:13.559
παρά να τα επαναεπενδύσουν στην αγορά
0:51:13.559,0:51:18.289
αγοράζοντας εμπορεύματα.
0:51:18.649,0:51:24.669
Ο Κέυνς λοιπόν μίλησε και για την σπουδαιότητα
της αποτελεσματικής ζήτησης και, βέβαια,
0:51:24.669,0:51:28.979
οι κεϋνσιανές πολιτικές της Μεγάλης
Ύφεσης εφαρμόστηκαν
0:51:28.979,0:51:31.400
για να προκαλέσουν αποτελεσματική ζήτηση μέσω
0:51:31.400,0:51:34.009
κρατικών δαπανών, χρηματοδότησης του χρέους,
0:51:35.099,0:51:39.140
επιστροφής των ανθρώπων πίσω στην εργασία τους
και επαναφοράς του καταναλωτισμού.
0:51:40.559,0:51:48.049
Πολλά από αυτά τα προβλήματα,βέβαια, λύθηκαν μέσω
του Δεύτερου Παγκόσμιου Πόλεμου και της ζήτησης για εξοπλισμούς.
0:51:49.579,0:51:54.299
Ο Β' Π.Π. ήταν με πολλούς τρόπους μια λύση στο
πρόβλημα της αποτελεσματικής ζήτησης.
0:51:54.299,0:51:58.279
Μπορείτε να την συνοψίσετε με όρους
0:52:00.729,0:52:05.499
εξοπλιστικούς και παραγωγής εξοπλισμών
και να χρηματοδοτήσετε το χρέος,
0:52:05.499,0:52:08.289
ακόμη και να χρηματοδοτήσετε
το Βρετανικό χρέος.
0:52:08.289,0:52:11.510
Δίνετε λοιπόν στην Βρετανική κυβέρνησης εκείνο
που ονομάζουμε μίσθωση δανείου, που σημαίνει
0:52:11.510,0:52:15.019
παίρνουν τα εμπρεύματα και συμφωνούν
να πληρώσουν αργότερα.
0:52:15.019,0:52:16.509
Και την ώρα της πληρωμής
0:52:16.509,0:52:19.119
Ο Κέυνς αντιμετώπισε την διαπραγμάτευση
0:52:19.119,0:52:23.819
του προγράμματος αποπληρωμής νομίζω το 1944,
0:52:25.459,0:52:27.399
και το Αμερικανικό Υπουργείο Εσωτερικώ είπε: λοιπόν,
0:52:27.399,0:52:31.339
παράτα την Βρετανική Αυτοκρατορία.
0:52:31.339,0:52:32.919
Και ο Κέυνς απαντά: εννοείτε
0:52:32.919,0:52:38.149
και πουλάμε την Βρετανική Αυτοκρατορία για να
ξεχάσουμε το χρέος; Και οι Αμερικανοί είπαν ναι
0:52:38.149,0:52:42.229
Και από εδώ προέρχεται η Βρετανική
0:52:42.229,0:52:44.709
αποαποικιοκρατική πολιτική. Το άνοιγμα της
παγκόσμιας αγοράς
0:52:44.709,0:52:47.419
ήταν εκείνο που ήθελαν οι Αμερικανοί
για το Αμερικανικό κεφάλαιο.
0:52:48.129,0:52:52.339
Ήθελαν ανοικτό το κλειστό σύστημα
της Βρετανική Αυτοκρατορίας.
0:52:52.339,0:52:56.079
Και πέτυχαν τον στόχο μέσω
αυτής της ανταλλακτικής
0:52:56.079,0:52:57.809
συμφωνίας για την μίσθωση δανείου!
0:52:57.809,0:53:01.609
Αυτό είναι λοιπόν το είδος της επιχειρηματολογίας
που αναπτύσσει
0:53:01.609,0:53:03.509
εδώ ο Μαρξ. Ο Μαρξ λέει ότι
0:53:03.509,0:53:07.900
πράγματι μπορείς να δημιουργήσεις μια γενική κρίση και
να βρεθείς στην πλευρά των Μάλθους και Σισμοντί.
0:53:07.900,0:53:14.109
Ο Κέυνς αργότερα χρησιμοποιεί αυτά τα επιχειρήματα
αρνούμενος, ομως, να παραθέσει τον Μαρξ.
0:53:14.109,0:53:20.149
Ισχυρίστηκε ότι ουδέποτε διάβασε Μαρξ
αλλά αυτό είναι πολύ αμφισβητίσιμο.
0:53:21.010,0:53:25.529
Ακόμη κι αν δεν είχε διαβάσει Μαρξ, όμως, υπήρχαν
πολλοί γύρω που είχαν διαβάσει.
0:53:25.529,0:53:30.959
Ο Κέυνς λοιπόν μάλλον ήταν εξοικειωμένος με τα
επιχειρήματα του Μαρξ γιατί ο νόμος το Σέυ είναι λάθος,
0:53:32.869,0:53:35.469
καθώς και με τα επιχειρήματα που
περιέγραφαν την δυσαναλογία
0:53:35.469,0:53:38.989
αυτής της σχέσης C-M-C, όπου το C-M είναι
διαφορετικό του M-C.
0:53:38.989,0:53:42.499
Δεν μπορείς, όπως το κάνει ο νόμος του Σέυ,
να υποθέτεις
0:53:42.499,0:53:47.360
ότοι οι νόμοι που αφορούν στο εμπόριο (C-C) ισχύουν
πρακτικά και στην διαδικασία κυκλοφορίας C-M-C
0:53:47.360,0:53:51.379
διότι η μετάβαση από το C στο M
δεν είναι η ίδια όπως από το Μ στο C.
0:53:53.769,0:53:56.319
Αυτό είναι δευτερεύον αλλά πολλύ σημαντικό, βέβαια,
0:53:56.319,0:53:59.499
για την κατανόηση της συγχρονης πολιτικής.
0:53:59.499,0:54:04.459
Πάμε τώρα πίσω στην κυκλοφορία
του χρήματος.
0:54:04.459,0:54:08.559
Ο Μαρξ εδώ επιχειρηματολογεί μέσα
0:54:08.559,0:54:14.579
από ένα σύνολο μάλλον βαρετών ελιγμών,
αν τολμών να το πω έτσι.
0:54:16.229,0:54:18.559
Εκείνο που μας δείχνει είναι
0:54:18.559,0:54:29.209
την ενδιαφέρουσα αντίθεση μεταξύ εμπορευμάτων
και χρήματος και πώς τα αγαθά μπαίνουν στην κυκλοφορία.
0:54:29.209,0:54:37.629
Εμπορεύματα—Τα αγοράζω, τα φοράω ή τα τρώγω· εξαφανίζονται.
Γι' αυτό τα εμπορεύματα μπαίνουν και βγαίνουν από την κυκλοφορία
0:54:37.629,0:54:42.069
Το χρήμα, όμως, παραμένει σε κυκλοφορία,
0:54:42.069,0:54:43.559
εκτός κι αν οι άνθρωποι το συσσωρεύουν
0:54:43.559,0:54:47.019
ή το εξαφανίζουν ή κάτι τέτοιο,
αλλά ο γενικός ρόλος του χρήματος
0:54:48.549,0:54:51.069
είναι να μένει μέσα στην διαδικασία κυκλοφορίας.
Έχουμε λοιπόν μυριάδες
0:54:52.059,0:54:55.919
ανταλλαγές εμπορευμάτων σε εξέλιξη,
και έχουμε
0:54:55.919,0:55:03.849
το χρήμα, που λειτουργεί κατά κάποιον τρόπο ως
το λιπαντικό όλων των ανταλλαγών.
0:55:03.849,0:55:06.529
Και το ερώτημα αλλάζει
0:55:06.529,0:55:12.149
γιατί είναι λιπαντικό;
0:55:12.149,0:55:18.099
Και επιπλέον: πόσο χρειάζεσαι από αυτό
το λιπαντικό;
0:55:18.099,0:55:22.429
Εκείνο με το οποίο καταπιάνονται οι επόμενες
δέκα σελίδες είναι
0:55:22.429,0:55:27.269
η διατύπωση εκείνου που ονομάζουμε
«ποσοτική θεωρία του χρήματος»,
0:55:27.269,0:55:34.649
που στην πραγματικότητα είναι πολύ όμοια
με εκείνο που έχει να μας πει ο Ρικάρντο.
0:55:34.649,0:55:41.649
Ο Μαρξ λοιπόν ορίζει την ποσοτική θεωρία πρώτα
στο κάτω μέρος της σελίδας 217,
0:55:41.939,0:55:45.919
όπου λέει «η συνολική ποσότητα χρήματος που λειτουργεί στη διάρκεια
μιας δεδομένης περιόδου είναι ένα μέσο κυκλοφορίας
0:55:45.919,0:55:56.639
που προσδιορίζεται από το άθροισμα των τιμών
των υπό κυκλοφορία αγαθών, από τη μια»
0:55:56.639,0:56:00.559
το ονομάζουμε άθροισμα των τιμών,
0:56:00.559,0:56:10.709
«και από την άλλη την ταχύτητα εναλλαγής
της αντίθετης διαδικασίας της κυκλοφορίας».
0:56:10.709,0:56:22.339
Με άλλα λόγια, εξετάζει «…την κίνηση των τιμών,
την ποσότητα των εμπορευμάτων… και την ταχύτητα κυκλοφορίας».
0:56:22.339,0:56:31.459
Το σύνολο των χρημάτων ισούται
0:56:31.459,0:56:35.479
το άθροισμα όλων των τιμών των εμπορευμάτων
σε κυκλοφορίας πολλαπλασιαμένο
0:56:37.539,0:56:46.549
με την ταχύτητα κυκλοφορίας. Η ταχύτητα κυκλοφορίας
είναι ένα μέτρο της ποσότητας εργασίας
0:56:47.139,0:56:52.769
που κοστίζει ένα νόμισμα ή χαρτονόμισμα
δολαρίου σε μια δεδομένη ημέρα.
0:56:53.189,0:56:57.099
Επομένως η ταχύτητα μας λέει πόσες φορές μια ποσότητα
χρήματος ανταλλάσσεται σε μια δεδομένη ημέρα.
0:56:59.209,0:57:01.440
Η κεντρική τράπεζα των Η.Π.Α. εξακολουθεί να διατηρεί
0:57:02.150,0:57:08.109
ένα σημαντικό μέτρο για την ταχύτητα του χρήματος,
δηλαδή, την ταχύτητα της κυκλοφορίας.
0:57:08.109,0:57:11.189
Μπορείτε να καταλάβετε πόσο σημαντική
ειναι αυτή η σύλληψη, διότι
0:57:11.189,0:57:17.539
από την στιγμή, για παράδειγμα, που εισάγεις τις πιστωτικές
κάρτες ως μέσον συναλλαγής, αυξάνεις και την ταχύτητα κυκλοφορίας.
0:57:17.539,0:57:22.229
Και καθώς αυξάνεις την ταχύτητα κυκλοφορίας,
χρειάζεσαι όλο και λιγότερο πραγματικό χρήμα, διότι
0:57:22.229,0:57:27.069
η ποσότητα χρήματος που διαθέτεις θα
διακινηθεί πολύ ταχύτερα.
0:57:28.919,0:57:31.769
Αν ένα τραπεζογραμμάτειο δολαρίου
αλλάζει χέρια μια φορά την ημέρα
0:57:31.769,0:57:34.009
αυτό είναι ένα διαφορετικό είδος
παγκόσμιας οικονομίας
0:57:34.009,0:57:37.969
σε σχέση με μια οικονομία όπου ένα τραπεζογραμμάτειο
δολαρίου αλλάζει πέντε φορές χέρια μια δεδομένη ημέρα.
0:57:37.969,0:57:42.569
Χρειάζεσαι πολλά περισσοτερα χαρτονομίσματα δολαρίου αν ανταλλάσσεις
μόνο πέντε απο αυτά την ημέρα, από όσα για πέντε φορές
0:57:42.569,0:57:44.929
τη μέρα, ώστε η ποσότητα χρήματος που χρειάζεσαι
0:57:44.929,0:57:49.979
εξαρτάται πολύ από το μέτρος της ταχύτητας κυκλοφορίας.
0:57:49.979,0:57:53.659
Η κεντρική τράπεζα όμως έχει διάφορους τρόπους μέτρησης
της ταχύτητας του χρήματος που καθορίζει και είναι
0:57:53.659,0:57:56.199
περίπλοκο ζήτημα πώς να την μετρήσει.
0:57:56.199,0:57:59.900
Εκείνο που λέει όμως ο Μαρξ είναι ότι
πρέπει να συνυπολογίσουμε αυτή τη μέτρηση.
0:57:59.900,0:58:04.539
Ο Ρικάρντο είπε το ίδιο πράγμα, επομένως
0:58:04.539,0:58:07.429
ο Μαρξ δεν μας λέει κάτι που δεν έχει ήδη διατυπωθεί
0:58:07.429,0:58:17.260
στον Ρικάρντο, μαζί με την ιδέα
υπολογισμού του αθροίσματος των τιμών.
0:58:17.429,0:58:22.579
Η ενότητα αυτή, επομένως, ασχολείται με την
διατύπωση της ποσοτικής θεωρίας του χρήματος.
0:58:23.319,0:58:26.309
Αυτό μας οδηγεί στην ενότητα Γ
0:58:26.309,0:58:28.349
όπου περνάμε σε ένα άλλο επίπεδο.
0:58:29.019,0:58:32.829
Εδώ συζητούμε για τον τρόπο που
0:58:32.829,0:58:38.829
τα νομίσματα και τα σύμβολα της αξίας αρχίζουν
να παίρνουν συγκεκριμένες λειτουργίες.
0:58:41.170,0:58:44.669
Και βρίσκουμε αμέσως εδώ:
0:58:44.669,0:58:48.789
«Το βάρος του χρυσού που αναπαρίσταται
στην φαντασία μας από τις τιμές ή τα χρηματικά ονόματα
0:58:48.789,0:58:52.719
των εμπορευμάτων πρέπει να αντιμετωπίσει τα
εμπορεύματα αυτά, εντός της κυκλοφορίας,
0:58:52.719,0:58:57.199
ως νομίσματα ή κομμάτια χρυσού
της ίδιας ονομαστικής αξίας.
0:58:57.199,0:58:59.519
Η μπίζνα της νομισματοκοπής,
0:58:59.519,0:59:03.159
όπως και η καθιέρωση ενός
πρότυπου μέτρου των τιμών,
0:59:03.159,0:59:09.569
είναι χαρακτηριστικό το Κράτους».
Η κρατικής εξουσία γίνεται ουσιώδης.
0:59:11.469,0:59:16.259
Οι διάφορες εθνικές ενδυμασίες που φορούν
ως νομίσματα ο χρυσός και το ασήμι, αλλά τις βγάζουν
0:59:16.259,0:59:18.709
μόλις εμφανίζονται στην διεθνή αγορά,
0:59:18.709,0:59:20.990
αποδεικνύουν τον διαχωρισμό μεταξύ εσωτερικών
0:59:20.990,0:59:23.640
ή εθνικών σφαιρών κυκλοφορίας εμπορευμάτων
0:59:23.640,0:59:28.289
και της γενικής σφαίρας, της διεθνούς αγοράς».
0:59:28.289,0:59:31.439
Και πάλι, αυτό είναι κάτι που θα
εμφανιστεί εκ νέου στο κεφάλαιο για την διεθνή
0:59:31.439,0:59:34.259
αγορά και την γενική σφαίρα.
0:59:34.259,0:59:39.539
Από αυτό προέρχεται, λέει στη σελίδα 233,
«…η λανθάνουσα δυνατότητα
0:59:39.539,0:59:44.239
αντικατάστασης του μεταλλικού χρήματος με σήματα
κάποιου υλικού, δηλαδή, σύμβολα.
0:59:46.729,0:59:50.969
Και λέει, παρακάτω: «Δίπλα στον χρυσό εμφανίζεται
το κέρμα για την πληρωμή κλασμάτων
0:59:50.969,0:59:53.499
των πιο μικρών χρυσών νομισμάτων.
0:59:53.499,0:59:57.699
Ο χρυσός μπαίνει συνεχώς στην λιανική κυκλοφορία,
εξίσου συνεχώς όμως
0:59:57.699,1:00:02.529
διώχνεται από αυτήν μέσω της ανταλλαγής του με μικρά κέρματα»
1:00:02.529,1:00:03.969
Και μετά στην επόμενη σελίδα
1:00:03.969,1:00:05.180
μιλάει για
1:00:05.180,1:00:09.749
«…αμετάβλητο χαρτονόμισμα που εκδίδεται
από το κράτος και κυκλοφορεί αναγκαστικά».
1:00:09.749,1:00:11.769
Εκδίδει χαρτονόμισμα.
1:00:11.769,1:00:15.489
Εδώ αρχίζει να μιλά για τον τρόπο που
1:00:16.760,1:00:18.219
«…το πιστωτικό χρήμα
1:00:18.219,1:00:24.149
έχει τις ρίζες του αυθόρμητα στην λειτουργία
του χρήματος ως μέσου πληρωμής».
1:00:24.149,1:00:25.299
Έχουμε λοιπόν εδώ
1:00:25.299,1:00:28.759
μια υποκατάσταση του χρυσού
1:00:28.759,1:00:33.359
από σύμβολα, χαρτί, νομίσματα.
1:00:33.359,1:00:35.989
Γιατί συμβαίνει αυτό;
1:00:35.989,1:00:38.489
Διότι ο χρυσός είναι
1:00:38.489,1:00:40.369
πολύ άβολος
1:00:40.369,1:00:43.779
ως μέσον κυκλοφορίας
1:00:43.779,1:00:47.059
Αν κάθε φορά που κάνετε αυτή τη συναλλαγή
1:00:47.059,1:00:49.880
χρειαζόσασταν έναν κόκο χρυσού
1:00:49.880,1:00:53.749
θα ήταν τρομερά ακατάσταση.
1:00:53.749,1:00:55.729
Πράγματι, λοιπόν
1:00:55.729,1:00:57.989
οι απαιτήσεις της κυκλοφορίας,
1:00:57.989,1:01:00.829
εκείνο δηλαδή που είναι κοινωνικά απαραίτητο
1:01:00.829,1:01:06.039
ώστε η κυκλφορία αυτή να γενικευθεί
και τα αγαθά να ανταλλάσσονται με τρόπο γενικό,
1:01:07.320,1:01:11.909
απαιτεί να εγκαταλείψετε τον χρυσό και να
χρησιμοποιήσετε σημεία
1:01:11.909,1:01:16.630
σύμβολα, χαρτί και πάει λέγοντας.
1:01:18.819,1:01:20.299
«Το χαρτονόμισμα», λέει στο κάτω μέρος
1:01:20.299,1:01:26.359
της σελίδας 225 «είναι ένα σύμβολο του χρυσού,
ένα σύμβολο του χρήματος».
1:01:26.359,1:01:31.189
«Η σχέση του με την αξία των εμπορευμάτων
συνίσταται μόνον σε τούτο: βρίσκουν την ιδεατή έκφρασή τους
1:01:31.189,1:01:33.239
σε συγκεκριμένες ποσότητες χρυσού,
1:01:33.239,1:01:40.239
και οι ίδιες ποσότητες αναπαρίστανται συμβολικά
και φυσικά από το χαρτί.
1:01:40.279,1:01:43.619
Μόνο στον βαθμό που το χαρτονόμισμα
αντιιπροσωπεύει χρυσό,
1:01:43.619,1:01:50.619
που όπως κάθε άλλο εμπόρευμα έχει αξία,
συνιστά σύμβολο αξίας».
1:01:58.569,1:02:00.849
Έχει ενδιαφέρον εδώ
1:02:00.849,1:02:07.849
να σκεφτούμε αν εξετάζει και πάλι
ένα λογικό ή ένα ιστορικό επιχείρημα.
1:02:07.989,1:02:20.539
Ο Μαρξ μιλάει για τις διαφορετικές μορφές χρήματος
που εκτοπίστηκαν από την ιστορική εξέλιξη,
1:02:20.539,1:02:31.249
και το πόσο σημαντική ήταν η κρατική εξουσία
στον προσδιορισμό τι συνιστά η αξία του χρήματος
1:02:31.249,1:02:39.099
Στο κεφάλαιο αυτό η κρατική εξουσία γίνεται κρίσιμη.
Το κράτος ήταν ήδη παρόνκατά κάποιο τρόπο, στο δεύτερο κεφάλαιο,
1:02:39.099,1:02:42.189
όταν μιλούσε για την νομική και νομοθετική υποδομή
-μια κρατική εντέλει λειτουργία- που είναι απαραίτητη
1:02:42.189,1:02:52.709
για την ανάπτυξη της αγοραίας ανταλλαγής.
Ο Μαρξ εδώ αναφέρεται ρητά στον τρόπο
1:02:52.709,1:02:59.299
το κράτος γίνεται κρίσιμο, για να καταλάβουμε
1:02:59.299,1:03:06.360
πώς το χρήμα γίνεται σύμβολο, δηλαδή,
ενα τοτέμ ή ένα σήμα.
1:03:18.360,1:03:27.489
Για άλλη μια φορά ο μετασχηματισμός αυτός είναι ανάλογος
προς το μετασχηματισμό του χρήματος ως μέτρου σε
1:03:27.489,1:03:35.659
ένα πρότυπο της τιιμής. Ο νέος αυτός
μετασχηματισμός προκαλεί έναν ριζικό
1:03:35.659,1:03:44.239
επαναπροσδιορισμό για την ουσία του χρήματος και
αυτό μας οδηγεί στην τελευταία ενότητα 3: Το χρήμα,
1:03:44.239,1:03:50.979
Και πάλι εδώ ο Μαρξ λέει ότι, τελικά,
μόνον ένα χρήμα υπάρχει.
1:03:50.979,1:03:55.079
Και πρέπει να να επιτελέσει και τις δυο αυτές λειτουγίες.
Πώς θα το κάνει αυτό;
1:03:56.079,1:04:07.179
Παρατηρούμε ότι ως μέτρο της αξίας ο χρυσός είναι
εντάξει, όμως ως μέσον κυκλοφορίας δεν είναι.
1:04:07.179,1:04:11.919
Ως πρότυπο της τιμής ο χρυσός
αρχίζει να ξεθωριάζει, παρασκηνιακά.
1:04:11.919,1:04:20.409
The connectivity between the socially necessary labour
time embodied in the money commodity which gets mediated
1:04:20.409,1:04:33.989
in all these different ways leads us to
lose contact with the monetary base.
1:04:35.989,1:04:44.639
Αυτό οδηγεί τον Μαρξ να εξετάσει έναν αριθμό
στοιχείων που συμμετέχουν στις αντιφάσεις που εσωτερικεύονται
1:04:44.639,1:04:49.249
εντός του χρήματος, όταν θεωρείται ως καθολικό χρήμα.
1:04:49.249,1:04:56.249
Και το πρώτο είναι το ζήτημα του θυσαυρισμού.
1:04:56.390,1:05:02.829
Όπως γράφει, «όταν αναπτύσσεται για πρώτη φορά
η κυκλοφορία των εμπορευμάτων, αναπτύσσεται επίσης και η ανάγκη
1:05:02.829,1:05:08.209
και το πάθος της πρόσδεσης στο
προϊόν της πρώτης μεταμόρφωσης.
1:05:08.209,1:05:12.980
Το προϊόν αυτό είναι η αλλαγμένη μορφή
του εμπορεύματος, η χρυσή του χρυσαλίδα».
1:05:13.999,1:05:17.439
Τα εμπορεύματα πωλούνται, έτσι, όχι
για να αγοραστούν άλλα εμπορεύματα
1:05:17.439,1:05:23.310
αλλά για να αντικατασταθούν τα εμπορεύματα
από την χρηματική τους μορφή.
1:05:23.310,1:05:27.529
Αντί να είναι απλώς ένας τρόπο
μεσολάβισης της διαδικασίς μετασχηματισμού,
1:05:27.529,1:05:33.429
η αλλαγή αυτή της μορφή γίνεται
καθεαυτή σκοπός.
1:05:33.429,1:05:45.399
«Το χρήμα», λέει, «απολιθώνεται σε θησαύρισμα
και ο πωλητής εμπορευμάτων γίνεται θησαυριστής χρήματος».
1:05:45.399,1:05:50.149
Μας δείχνει εδώ μια άλλη μετάλλαξη.
1:05:50.149,1:05:53.189
Αντί για την μετάβαση Ε-Χ-Ε,
1:05:55.209,1:06:02.209
αρχίζουμε να σκεφτόμαστε την μετάβαση Χ-Ε-Χ.
1:06:02.209,1:06:08.269
Το χρήμα σε εμπορεύματα, τα εμπορεύματα σε χρήμα.
1:06:08.269,1:06:19.259
Εκείνο που θέλει ο θησαυριστής είναι χρήμα,
θέλει την καθολική δύναμη που το χρήμα γεννά.
1:06:19.259,1:06:28.989
Είναι ενδιαφέρον, όμως, επειδή ο Μαρξ
μιλά για αυτό με ένα είδος διπλής γλώσσας.
1:06:28.989,1:06:32.969
Ότι προκαλεί μια παθιασμένη επιθυμία.
1:06:32.969,1:06:37.799
Έχουμε, λοιπόν, μια παθιασμένη επιθυμία. Αλλά
λέει ότι είναι επίσης αναγκαία. Γιατί είναι αναγκαία;
1:06:37.799,1:06:48.229
Γιατί ο θησαυρισμός είναι αναγκαία
για την ανταλλαγή των εμπορευμάτων;
1:06:48.229,1:06:53.809
Τον πρώτο λόγο τον αναφέρει στο κάτω
μέρος της σελίδας 228:
1:06:57.069,1:07:00.739
διότι όταν μπαίνεις στην αγορά, μπαίνεις σε αυτή
σε μια συγκεκριμένη στιγμή που σημαίνει
1:07:00.739,1:07:08.229
ότι όταν χρειάζεσαι κάτι από την αγορά, πρέπει
να έχεις αποταμιεύσει αρκετό χρήμα πριν μπεις σε αυτή.
1:07:08.229,1:07:17.869
Αν είσαι, ας πούμε, αγρότης και πουλάς την σοδειά σου
τον Σεπτέμβρη, πρέπει να συσσωρεύσες χρήμα
1:07:17.869,1:07:23.710
για να αγοράσεις τους σπόρους και την ενέργεια
που θα χρειαστείς την άνοιξη για να φυτέψεις,
1:07:23.710,1:07:26.789
να προσλάβεις του εργάτες και πάει λέγοντας.
1:07:26.789,1:07:37.529
Ο θησαυρισμός επομένως είναι προϋποτίθεται
για αυτό που θα ονομάσουμε χρονική δομή
1:07:37.529,1:07:43.899
της παραγωγής εμπορευμάτων. Αν όλα τα εμπορεύματα
παράγονταν και πωλούνταν στο ίδιο χρονικό πλαίσιο
1:07:43.899,1:07:51.249
δεν θα χρειαζόταν να θησαυρίζεις. Όμως δεν συμβαίνει αυτό.
Μερικά παίρνουν πολύ καιρό για να παραχθού, ενώ
1:07:51.249,1:07:57.859
ενώ άλλα παράγονται και καταναλώνονται άμεσα.
1:07:57.859,1:08:07.839
Όπως γράφει ο Μαρξ στην κορυφή της σελίδας 229, «με τον
τρόπο αυτό θησαυροί χρυσού και ασημιού των πιο διαφορετικων
μεγεθών σωρεύονται
1:08:07.839,1:08:11.739
σε κάθε σημείο εμπορευματικη συναλλαγής».
Και είναι αναγκαίο αυτό να συμβαίνει.
1:08:11.739,1:08:20.429
«Μαζί με την δυνατότητα να κρατήσουν το εμπόρευμα σαν ανταλλακτική
αξία ή την ανταλλακτική αξία σαν εμπόρευμα, αφηπνίζεται και η δίψα για χρυσό».
1:08:20.429,1:08:26.059
Το πάθος και η επιθυμία μπαίνουν στο παιχνίδι
1:08:26.059,1:08:35.339
«Ο χρυσός είναι ένα θαυμάσιο πράγμα! Όποιος τον κατέχει είναι κύριος
όλων των πραγμάτων που επιθυμεί. Με τον χρυσό μπαίνει η ψυχή στον παράδεισο».
1:08:35.339,1:08:42.210
The papacy in the medieval period, was in the habit of selling
indulgences which guaranteed your entry into heaven.
1:08:42.210,1:08:51.139
And there are some people who maintain that the Vatican
was one of the first great capitalistic institutions as a consequence of this.
1:08:51.139,1:08:57.419
We're selling entry into heaven.
I mean, talk about selling conscience and honor,
1:08:57.419,1:09:06.270
this is selling something really interesting!
1:09:06.270,1:09:10.799
"Since money." Marx says, "does not reveal what
has been transformed into it, everything whether a commodity
1:09:10.799,1:09:13.140
or not is convertible into money.
1:09:13.140,1:09:16.959
Everything becomes 'saleable and purchaseable.'"
1:09:16.959,1:09:22.279
Here he's talking about the potentiality for the
commodification of everything.
1:09:22.279,1:09:29.159
Once you use a money system, you could hang a
price on anything leading to the possible commodification of everything.
1:09:29.159,1:09:32.989
And he continues "nothing is immune from its alchemy,
the bones of the saints cannot withstand it,
1:09:32.989,1:09:34.989
let alone more delicate things.
1:09:34.989,1:09:39.229
Just as in money every qualitative difference
between commodities is extinguished,
1:09:39.229,1:09:40.909
so too for its part,
1:09:40.909,1:09:42.760
as a radical leveller".
1:09:42.760,1:09:45.900
Again here is an interesting theme recurrent in
Marx, something that acts as a radical leveller,
1:09:45.900,1:09:50.369
something capable of reducing everything to the same metric,
1:09:52.889,1:09:55.420
namely that everything should have a price
1:09:55.639,1:09:58.530
"It extinguishes," Marx says, "all distinctions".
1:09:58.530,1:10:02.779
"But money is itself a commodity,
an external object
1:10:02.779,1:10:07.839
capable of becoming the private property
of any individual."
1:10:07.839,1:10:10.150
Now this is a reversal of
1:10:10.150,1:10:13.300
item three in the contradictions
1:10:13.300,1:10:18.050
he noted on the relative and
equivalent forms of value.
1:10:18.050,1:10:21.790
Remember, private activity became
1:10:21.790,1:10:26.730
the means for the representation
of universal social labour.
1:10:26.730,1:10:29.239
Now he's saying that
1:10:29.239,1:10:36.239
in fact private individuals can appropriate social power.
1:10:40.999,1:10:45.479
Social power can become the property
of private persons.
1:10:45.479,1:10:46.610
This is indeed the
1:10:46.610,1:10:50.960
latent power relation of the money form and the
holding onto of the universal equivalent
1:10:50.960,1:10:53.449
which is beginning to crystallize out into the open,
1:10:53.449,1:11:00.449
and of course it will become
the basis of class power.
1:11:01.849,1:11:06.339
For this reason Marx notes, "ancient society
therefore denounced it [money] as tending to destroy
1:11:06.339,1:11:09.449
the economic and moral order.
1:11:09.449,1:11:13.369
Modern society, which already in its infancy
had pulled Pluto by the hair of his head from
1:11:13.369,1:11:14.780
the bowels of the earth,
1:11:14.780,1:11:17.790
greets gold as is its holy grail,
as the glittering incarnation of its
1:11:17.790,1:11:24.790
innermost principle of life."
1:11:26.900,1:11:28.559
It's very interesting.
1:11:28.559,1:11:30.870
We often talk about money as filthy,
1:11:30.870,1:11:37.590
filthy lucre.
1:11:37.590,1:11:43.860
Guess there's a TV show on right now about dirty
sexy money or something like that.
1:11:45.400,1:11:49.590
Freud had all kinds of wonderful things to
say about money, and in the end he called
1:11:49.590,1:11:55.070
it bourgeois sublimation of rituals of the anus.
1:11:55.070,1:11:59.489
So there's something unclean about
money, something
1:11:59.489,1:12:04.079
not nice about money, and ancient society
actually did not like the money economy.
1:12:04.079,1:12:07.530
In the Grundrisse, Marx talks about the
way in which one of the big transitions that
1:12:07.530,1:12:10.489
occurred in the social world
1:12:10.489,1:12:13.569
was what he called the destruction of community
1:12:13.569,1:12:17.380
by money power
1:12:17.380,1:12:21.769
whereby money became the community.
1:12:21.769,1:12:25.319
So that we now live in the community of money.
1:12:25.319,1:12:29.159
We may have all kinds of fantasies about living in
community somewhere else and all that kind of
1:12:29.159,1:12:31.239
stuff, but we live
1:12:31.239,1:12:34.000
in a community of money,
1:12:34.000,1:12:36.480
and Marx is also
1:12:36.480,1:12:42.179
making that point very clear.
1:12:42.179,1:12:43.409
Furthermore,
1:12:43.409,1:12:46.650
at the bottom of page 230 Marx piles on the agony of this
1:12:46.650,1:12:53.319
by simply pointing out that the
"hoarding drive is boundless in its nature.
1:12:53.319,1:12:58.550
Here Marx provides a description of the mechanism at work:
"the the metallic natural form of this object" and
1:12:58.550,1:13:02.159
the "universal equivalent form of all
other commodities"
1:13:02.159,1:13:07.610
and the "direct…social incarnation
of all human labour," all allow for
1:13:07.610,1:13:11.760
"the hoarding drive" to become
"boundless in its nature."
1:13:11.760,1:13:16.709
"Qualitatively or formally considered, money
is independent of all limits,
1:13:16.709,1:13:21.599
that is to say it is the universal representation of
material wealth because it is directly convertible
1:13:21.599,1:13:27.350
into any other commodity."
1:13:27.350,1:13:31.330
Marx then proceeds to talk about "this contradiction
between the quantitative limitation
1:13:31.330,1:13:33.990
and the qualitative lack of limitation of money
1:13:33.990,1:13:37.989
which keeps driving the hoarder
back to his Sisyphean task".
1:13:37.989,1:13:38.610
Here we are talking about accumulation
1:13:38.610,1:13:45.629
This is Marx's first mention of accumulation
in Capital.
1:13:45.629,1:13:47.790
The limitless qualities of it are
1:13:49.769,1:13:53.339
fascinating to reflect upon.
1:13:53.339,1:13:57.380
I mean, if we are accumulating use values,
1:13:57.380,1:14:00.639
how many Ferraris can you have?
1:14:00.639,1:14:04.859
Imelda Marcos had what? Six thousand
pairs of shoes?
1:14:04.859,1:14:08.269
But there is a limit.
1:14:08.269,1:14:11.280
But do billionaires feel they have a limit
1:14:11.280,1:14:13.510
about the next billion?
1:14:13.510,1:14:15.260
The answer is no.
1:14:15.260,1:14:18.600
The accumulation of money power is limitless,
1:14:18.600,1:14:20.389
and therefore
1:14:20.389,1:14:24.460
what we get into is a form of
accumulation that has in principle
1:14:24.460,1:14:29.000
no external limits.
1:14:29.000,1:14:33.940
This is a very important argument,
1:14:33.940,1:14:40.940
and to the degree that people are into
the accumulation of social power,
1:14:41.229,1:14:48.229
they are into the accumulation of
limitless social power.
1:14:48.959,1:14:53.960
I mean, most CEOs in this country
are getting perhaps
1:14:53.960,1:14:59.159
5 to 10 million dollars a year, nevertheless
they consider themselves underpaid.
1:14:59.159,1:15:01.270
They kind of say,
1:15:01.270,1:15:04.850
well hey, somebody in a hedge fund
got 1.7 billion dollars last year,
1:15:06.239,1:15:08.679
I deserve that.
1:15:08.679,1:15:13.389
How come they got 1.7 billion
and I didn't?
1:15:14.250,1:15:17.340
So this is the point about the
limitlessness of money accumulation.
1:15:17.340,1:15:21.360
Two years ago the top hedge fund
owner got 250
1:15:21.360,1:15:24.570
million dollars. This year it's 1.7 billion.
1:15:24.570,1:15:27.070
It's limitless.
1:15:27.070,1:15:33.300
And Marx is laying down a principle about
the limitlessness of money: as soon as you get into
1:15:33.300,1:15:35.989
money as a universal equivalent,
1:15:35.989,1:15:39.789
as a representation of socially necessary
labour time of value.
1:15:39.789,1:15:41.549
Money is in principle limitless
1:15:41.549,1:15:43.679
in terms of what you can accumulate,
1:15:43.679,1:15:46.649
and in terms of what private persons
can accumulate,
1:15:46.649,1:15:49.449
in terms of their own private power
1:15:49.449,1:15:52.159
over a social good,
1:15:52.159,1:15:57.039
which is the socially necessary labour time
in the world market.
1:15:57.039,1:15:58.480
This is what
1:15:58.480,1:16:00.140
Marx is pointing out here, namely
1:16:00.140,1:16:02.610
the limitless quality of accumulation,
1:16:02.610,1:16:08.380
and the fact that the accumulation of
capital knows no limit.
1:16:08.380,1:16:10.860
Of course if you look at every other society
1:16:10.860,1:16:15.559
that has ever existed
in history
1:16:15.559,1:16:20.719
you'll find almost invariably that they hit upon limits.
1:16:20.719,1:16:25.070
And when they hit limits and didn't know
where to go, they often collapsed.
1:16:25.070,1:16:30.920
The one society that seems to be
completely limitless is capital.
1:16:30.920,1:16:34.559
And so far it has been limitless
1:16:34.559,1:16:36.059
precisely because
1:16:36.059,1:16:40.519
its main measure of value has this particular
form which allows it to be accumulated
1:16:40.519,1:16:43.969
in this way.
1:16:43.969,1:16:45.639
The result is
1:16:45.639,1:16:50.320
all the growth curves in terms of the total
money in society, the total wealth of society,
1:16:50.320,1:16:53.570
the total amount of output in society,
the total global
1:16:53.570,1:16:56.260
gross domestic product in the world etc.
1:16:56.260,1:16:59.300
Look at the growth curves since capitalism
1:16:59.300,1:17:02.760
really kicked in around 1750
1:17:06.229,1:17:15.469
with all kinds of social, political and environmental
consequences to worry about of course
1:17:17.750,1:17:18.599
But that is
1:17:18.599,1:17:22.059
the nature of what capitalism
1:17:22.059,1:17:23.719
is about, and that is how Marx
1:17:23.719,1:17:29.909
is setting it up.
1:17:29.909,1:17:30.989
Which leads him
1:17:30.989,1:17:37.989
to point out the function of hoarding
towards the end of this section at the
1:17:39.179,1:17:43.639
bottom of page 231
1:17:43.639,1:17:46.260
where he makes a little aside about the aesthetic
1:17:46.260,1:17:51.319
form of hoarding, like wanting
to own gold or silver plated
1:17:51.319,1:17:54.040
urinals etc.
1:17:56.829,1:18:00.590
"Owing to the continual fluctuations in the extent
and rapidity of the circulation of commodities
1:18:00.590,1:18:01.989
as well as in their prices,
1:18:01.989,1:18:07.209
the quantity of money in circulation unceasingly
ebbs and flows. This quantity must
1:18:07.209,1:18:08.849
therefore be capable of
1:18:08.849,1:18:11.480
expansion and contraction."
1:18:11.480,1:18:14.699
And the hoard can fulfill that function.
1:18:14.699,1:18:15.789
In other words
1:18:15.789,1:18:19.159
Marx is going to modify his theory of money
1:18:19.159,1:18:21.409
in society by saying that
1:18:21.409,1:18:23.199
given the fluctuations
1:18:23.199,1:18:27.989
the total mass of money you need is the sum
of the prices modified by the velocity
1:18:27.989,1:18:35.889
plus a reserve fund.
1:18:36.009,1:18:42.319
This reserve fund can be brought into circulation
when there is a massive surge of commodity production,
1:18:42.319,1:18:45.059
and taken out of circulation
1:18:45.059,1:18:48.659
when it is not needed.
1:18:48.659,1:18:54.010
But the reserve fund is absolutely crucial
to the stabilization of this system.
1:18:54.010,1:19:00.929
That is to say that a form of hoarding is necessary.
1:19:00.929,1:19:04.179
For those two reasons, the temporality reason
1:19:04.179,1:19:07.070
and the following reason which pertains to the means of payment
1:19:07.070,1:19:13.010
These are to be found in Section B: means of payment.
1:19:13.010,1:19:15.149
So he returns to consider
1:19:15.149,1:19:17.289
means of payment
1:19:17.289,1:19:22.449
as being a way to approach
1:19:22.449,1:19:25.510
the need for a hoard
1:19:25.510,1:19:28.599
given the different temporalities in entering the market.
1:19:28.599,1:19:29.859
In other words
1:19:29.859,1:19:33.670
if we just exchange notes and say: I'll settle
up with you at the end of the year,
1:19:33.670,1:19:40.570
you don't actually need to hoard the money.
1:19:40.570,1:19:43.020
So this kind of exchange serves as a means of payment.
1:19:43.020,1:19:46.949
I just write a note and say:
okay, I owe you this. The farmer
1:19:46.949,1:19:51.189
writes a note and says: I owe you this and I'll
pay you back at harvest time or whatever.
1:19:51.189,1:19:56.110
And then certain dates are agreed upon for payment,
1:19:56.110,1:19:59.889
hence these exchanges tend to become formalized.
1:19:59.889,1:20:01.959
But the result of this type of exchange of notes is a transition.
1:20:01.959,1:20:03.429
So here we've got,
1:20:03.429,1:20:06.179
see pages 233 and 234,
1:20:06.179,1:20:10.300
an extremely important transition
which is very easy to miss
1:20:10.300,1:20:14.840
partly because of Marx's
1:20:14.840,1:20:16.439
complicated language.
1:20:16.439,1:20:19.549
The first element in this transition,
page 233 occurs when
1:20:19.549,1:20:24.309
"the seller becomes a creditor and the buyer
a debtor."
1:20:24.309,1:20:31.309
This amounts to a big transition in the relationships between buyer
and seller on the one hand and creditor and debtor on the other.
1:20:32.989,1:20:37.960
"Since the metamorphosis of commodities, or the
development of their form of value, has undergone a change here,
1:20:37.960,1:20:42.919
whereby money receives a new function as well. It
becomes a new means of payment.
1:20:42.919,1:20:48.800
Note that the role of creditor or of debtor results
here from the simple circulation of commodities."
1:20:48.800,1:20:53.060
It's amazing how much he squeezed
out of this concept of the commodity here.
1:20:53.060,1:21:00.060
The concept of commodities now give rise to
these new roles of creditor and debtor,
1:21:01.239,1:21:09.479
"and this is capable", he says,
"of a more rigid crystallization."
1:21:09.479,1:21:14.269
He then starts to talk about the forms of
class struggle in the ancient world
1:21:14.269,1:21:16.339
in which
1:21:16.339,1:21:19.059
the plebeian debtors
1:21:19.059,1:21:22.329
were destroyed by the creditors,
1:21:22.329,1:21:26.090
the struggle in the middle ages
where the feudal debtors
1:21:26.090,1:21:29.869
lost their political power.
1:21:29.869,1:21:33.899
So there's a power relation in this
1:21:33.899,1:21:39.940
debtor-creditor relationship.
1:21:39.940,1:21:42.880
He then takes us back
1:21:42.880,1:21:49.309
to the sphere of circulation.
1:21:49.309,1:21:50.590
And takes us back
1:21:50.590,1:21:54.090
to an earlier argument,
1:21:54.090,1:21:58.859
where he has talked about
the way in which money becomes the object
1:21:58.859,1:22:04.139
of the circulation process.
1:22:04.139,1:22:08.639
But money now enters the circulation process in
a peculiar way, as a means of payment, Marx says, money
1:22:08.639,1:22:13.150
"enters circulation, but only after
the commodity has already left it.
1:22:13.150,1:22:19.689
The money no longer mediates the process. It
brings it to an end by emerging independently,
1:22:19.689,1:22:23.680
as the absolute form of existence
of exchange value," in other words as
1:22:23.680,1:22:28.070
the universal commodity.
1:22:28.070,1:22:33.039
The seller turned his commodity
into money in order to satisfy some need;
1:22:33.039,1:22:37.190
the hoarder in order to preserve
the monetary form of his commodity,
1:22:37.190,1:22:41.179
and the indebted purchaser
in order to be able to pay.
1:22:41.179,1:22:46.249
If he does not pay, his goods
will be sold compulsorily.
1:22:46.249,1:22:48.750
The value form of the commodity, money,
1:22:48.750,1:22:51.820
has now become the
self-sufficient purpose of the sale
1:22:53.230,1:22:56.090
owing to a social necessity
1:22:56.090,1:23:03.090
springing from conditions of
the process of circulation itself."
1:23:04.029,1:23:06.189
Marx is now taking us to
1:23:06.189,1:23:08.099
this radical transition
1:23:08.099,1:23:11.780
from a C-M-C circuit
1:23:11.780,1:23:13.620
into a M-C-M circuit.
1:23:15.599,1:23:19.439
If I hold money,
1:23:19.439,1:23:22.639
I can just lend it to you
1:23:22.639,1:23:25.940
and then you pay me back.
1:23:25.940,1:23:31.070
I don't even have to produce commodities
anymore, I let you produce the commodities;
1:23:31.070,1:23:34.429
I just hold the money.
1:23:34.429,1:23:35.610
But note,
1:23:35.610,1:23:38.669
I want to get that money back.
1:23:38.669,1:23:46.229
But of course the underlying logical argument here is:
why would I get back the same amount I started with?
1:23:46.229,1:23:52.089
Why would I not insist upon
1:23:52.089,1:23:57.409
an extra amount of money?
1:23:57.409,1:23:58.469
That is to say an
1:23:58.469,1:24:02.140
exchange of equivalents makes sense
1:24:02.140,1:24:06.679
when I go from commodity to commodity mediated
by money, I end up with a commodity which in effect
1:24:06.679,1:24:08.900
has the same value as the one
1:24:08.900,1:24:11.199
I started out with in principle,
1:24:11.199,1:24:12.409
and I'm happy.
1:24:12.409,1:24:15.389
I started with shirts and I got my shoes,
1:24:15.389,1:24:19.899
equivalent exchanged for equivalent,
and everything's fine.
1:24:19.899,1:24:23.279
The equality principle has worked.
1:24:23.279,1:24:25.579
But why would I start with money
1:24:25.579,1:24:30.510
just in order to get money?
1:24:30.510,1:24:34.960
The only reason to do that
is to get more money.
1:24:34.960,1:24:39.069
And so what Marx is saying here is
1:24:39.069,1:24:44.150
that out of this relationship
between the commodity and money
1:24:44.150,1:24:51.020
there emerges a form of circulation
which is the M-C-M form of circulation.
1:24:51.020,1:24:56.509
And this form of circulation arises out of a social necessity,
1:24:56.509,1:25:00.439
not because somebody felt it was a good idea,
although we've seen here
1:25:00.439,1:25:05.359
that passionate interests are very much
engaged as well as lust for gold or lust for power.
1:25:06.940,1:25:09.379
But even if passion and lust were not involved,
1:25:09.379,1:25:13.219
you would still need this form of circulation
1:25:13.219,1:25:14.529
in order
1:25:14.529,1:25:19.119
to keep the measure of value
and the means of circulation in balance.
1:25:21.049,1:25:25.269
That is the only way you can
resolve the contradiction between
1:25:25.269,1:25:27.449
money as a measure of value
1:25:27.449,1:25:33.329
and money as a means of circulation,
that is by having this form of circulation
1:25:33.329,1:25:40.329
which brings money into exchange when
it is needed and takes it out when it is no longer needed.
1:25:40.959,1:25:43.259
So that, the money needed,
1:25:43.259,1:25:46.309
if it's in equilibrium with the
1:25:46.309,1:25:48.419
commodities being traded,
1:25:48.419,1:25:52.989
will keep the measure of value constant.
1:25:52.989,1:25:58.169
Otherwise the measure of value
will start shooting all over the place.
1:25:58.169,1:26:00.699
So if I want to maintain
1:26:00.699,1:26:03.749
a constant measure of value,
1:26:03.749,1:26:07.769
I have to be able to use
money as a means of payment,
1:26:07.769,1:26:09.380
and in doing so
1:26:09.380,1:26:11.179
I trigger
1:26:11.179,1:26:12.459
this form
1:26:12.459,1:26:14.550
of circulation
1:26:14.550,1:26:18.260
which is money
1:26:18.260,1:26:25.260
focusing on money.
1:26:26.320,1:26:27.300
This little passage,
1:26:27.300,1:26:30.889
in the middle and bottom of page 234
1:26:30.889,1:26:34.129
is a crucial transition point,
1:26:34.129,1:26:37.800
and you should mark it and recognize it as such,
1:26:37.800,1:26:43.409
in the whole of Marx's argument.
1:26:43.409,1:26:50.409
He doesn't actually signal this
transition as crucial but in fact it is.
1:26:51.799,1:26:55.519
And the idea that this transition
is indicative of a social necessity
1:26:55.519,1:26:59.859
is also important.
1:26:59.859,1:27:06.010
Capitalism does not actually depend
1:27:06.010,1:27:10.329
simply on individuals being greedy and so forth;
1:27:10.329,1:27:13.090
it depends upon
1:27:13.090,1:27:16.210
social necessity piled on top of social necessity,
1:27:16.210,1:27:18.119
which allows
1:27:18.119,1:27:19.949
for greed of a certain kind to flourish
1:27:19.949,1:27:26.949
in certain situations.
1:27:31.880,1:27:34.549
This brings him back,
1:27:34.549,1:27:37.400
on page 235 at the bottom,
1:27:37.400,1:27:44.359
to talk about "a contradiction imminent in
the function of money as the means of payment.
1:27:44.359,1:27:50.169
When the payments balance each other, money functions
only nominally, as money of account, as a measure of value.
1:27:50.169,1:27:55.499
But when actual payments have to be made, money
does not come onto the scene as a circulating medium,
1:27:55.499,1:28:00.009
in its merely transient form of
an intermediary in the social metabolism,
1:28:00.009,1:28:03.639
but as the "individual incarnation of social labour,
1:28:03.639,1:28:06.479
the independent presence of exchange value,
1:28:06.479,1:28:11.139
the universal commodity."
1:28:11.139,1:28:16.739
This leads him to remark on page 236,
1:28:16.739,1:28:19.200
"this contradiction bursts forth in
1:28:19.200,1:28:22.419
that aspect of industrial and commercial crisis
1:28:22.419,1:28:24.949
which is known as a monetary crisis.
1:28:24.949,1:28:31.169
Such a crisis occurs only where the ongoing
chain of payments has been fully developed."
1:28:31.169,1:28:32.190
That is when the full development of means of payment,
1:28:32.190,1:28:35.850
are just spread around all over the place and credit structures
1:28:35.850,1:28:39.619
are broadly engaged.
1:28:39.619,1:28:41.599
Marx remarks,
1:28:41.599,1:28:44.980
"whenever there is a general disturbance of
the mechanism, no matter what its cause,
1:28:44.980,1:28:49.540
money suddenly and immediately
changes over from its merely nominal shape,
1:28:49.540,1:28:53.650
money of account, into hard cash.
1:28:53.650,1:28:57.229
Profane commodities can no longer replace it.
1:28:57.229,1:29:01.179
The use-value of commodities becomes
valueless, and their value vanishes in the face of their
1:29:01.179,1:29:04.280
own form of value. The bourgeois,
1:29:04.280,1:29:06.630
drunk with prosperity and arrogantly
1:29:06.630,1:29:09.189
certain of himself, has just declared that money
1:29:09.189,1:29:12.560
is a purely imaginary creation.
1:29:12.560,1:29:14.749
'Commodities alone are money', he said.
1:29:14.749,1:29:19.539
But now the opposite cry resounds over the
markets of the world: only money is a commodity.
1:29:19.539,1:29:23.230
As the heart pants after fresh water,
so pants his soul after money,
1:29:23.230,1:29:24.989
the only wealth.
1:29:24.989,1:29:30.359
In a crisis, the antithesis between commodities
and their value-form, money, is raised to the level
1:29:30.359,1:29:35.159
of an absolute contradiction".
1:29:35.159,1:29:37.659
And he goes on to talk about monetary famine.
1:29:37.659,1:29:42.219
Six months ago, if you read the financial press,
1:29:42.219,1:29:45.599
everybody was talking about excess liquidity
1:29:45.599,1:29:47.489
in the markets.
1:29:47.489,1:29:51.070
A surplus of liquidity sloshing around,
not knowing where to go.
1:29:51.070,1:29:53.369
Surplus capital everywhere.
1:29:53.369,1:29:57.319
If you wanted to borrow you just went and
they gave you anything, you could get sub-prime
1:29:57.319,1:30:00.849
loans, you could get whatever you want.
1:30:00.849,1:30:03.219
And then what happened over the past few weeks, suddenly
1:30:03.219,1:30:06.269
the federal reserve has to inject liquidity
1:30:06.269,1:30:08.610
into the system.
1:30:08.610,1:30:11.059
They needed real money.
1:30:11.059,1:30:15.189
Those houses and all of that
didn't actually match up to that value.
1:30:15.189,1:30:22.189
In other words it was fictitious value
they were playing with out there.
1:30:22.380,1:30:26.309
Marx amusingly says somewhere else,
1:30:26.309,1:30:29.340
"at the moment of speculation,
1:30:29.340,1:30:31.800
everybody's a Protestant,
1:30:31.800,1:30:34.789
they act on faith.
1:30:34.789,1:30:41.609
When the crisis comes they want real money, they
go back to the Catholicism of the monetary base."
1:30:41.609,1:30:43.150
And this brings us to consider
1:30:43.150,1:30:44.929
the notion of value,
1:30:44.929,1:30:47.839
where is the value right now?
1:30:47.839,1:30:50.369
Where does it exist?
1:30:50.369,1:30:53.339
And what is all that money which
is being exchanged in all of these
1:30:53.339,1:30:56.699
debt bottling plants we find
around ourselves in New York City?
1:30:56.699,1:31:00.030
What does it mean?
1:31:00.030,1:31:04.819
What connectivity does it have to value,
1:31:04.819,1:31:07.980
to socially necessary labour time?
1:31:07.980,1:31:13.260
And what Marx is pointing to here
is the way in which
1:31:13.260,1:31:17.169
the monetary system, once it escapes
1:31:17.169,1:31:22.209
from those immediate constraints of socially
necessary labour time, can take off
1:31:22.209,1:31:25.570
and do all kinds of crazy things.
1:31:25.570,1:31:30.030
And those crazy things
1:31:30.030,1:31:36.579
create all sorts of problems in the global economy.
1:31:36.579,1:31:40.419
But credit money does more than that,
because in the next couple of pages
1:31:42.449,1:31:48.019
Marx is saying: "Credit money springs directly out
of the function of money as a means of payment,
1:31:48.019,1:31:52.789
furthermore, credit money becomes the
universal material of contracts. Rent, taxes and so on
1:31:52.789,1:31:55.599
are transformed from payments in kind
1:31:55.599,1:31:59.679
to payments in money."
1:31:59.679,1:32:03.309
The monetisation of everything.
1:32:03.309,1:32:05.489
In the past the church used to
1:32:05.489,1:32:10.579
tithe people's agricultural output,
1:32:10.579,1:32:15.079
then came the monetisation of tithes,
1:32:15.079,1:32:22.079
so finally you get the monetization
and commodification of everything.
1:32:27.959,1:32:31.689
This leads us into another duality:
1:32:31.689,1:32:34.760
firstly a reserve fund becomes necessary
1:32:34.760,1:32:36.959
and that reserve fund
1:32:36.959,1:32:40.540
is going to have to function
in relationship to this system,
1:32:40.540,1:32:41.999
via this form of
1:32:41.999,1:32:46.439
M-C-M circulation.
1:32:46.439,1:32:51.869
That's the way in which the argument works.
1:32:51.869,1:32:53.629
But Marx then says,
1:32:53.629,1:32:58.010
in the final and brief section on world money,
1:33:00.599,1:33:06.610
that individual states of course manage their own
1:33:06.610,1:33:10.489
money systems, money supplies, money tokens and so forth,
1:33:11.649,1:33:13.610
but they're
1:33:13.610,1:33:20.61
not outside of being disciplined
by the world market, meaning
1:33:20.829,1:33:24.849
that the exchange of commodities on the
world market at some point or other
1:33:24.849,1:33:28.110
becomes critical
1:33:28.110,1:33:31.009
to the way in which
1:33:31.009,1:33:35.460
this monetary system functions.
1:33:36.960,1:33:41.119
The state has had a very important role to play in
1:33:41.870,1:33:48.870
the stabilization of the monetary system within its borders.
1:33:50.969,1:33:53.540
And in doing so the state initially connected
1:33:53.540,1:33:56.139
its monetary system very clearly
1:33:56.139,1:34:03.139
to a metallic base, gold, silver.
1:34:03.360,1:34:05.599
And that metallic base
1:34:05.599,1:34:08.300
became crucial in the construction
1:34:08.300,1:34:12.249
of the initial financial monetary system.
1:34:12.249,1:34:16.530
Assuring the security of that metallic base
1:34:16.530,1:34:21.619
became critical.
1:34:21.619,1:34:24.229
It's kind of interesting to note that
1:34:24.229,1:34:27.699
John Locke wrote his essay on religious tolerance
1:34:27.699,1:34:31.779
in which he said, we should tolerate each other
1:34:31.779,1:34:37.659
in terms of our religious views and we shouldn't go
around burning heretics at the stake and all that kind of thing.
1:34:37.659,1:34:40.429
He said this at the same time
1:34:40.429,1:34:42.880
as Sir Isaac Newton
1:34:42.880,1:34:46.909
became master of the King's mint.
1:34:46.909,1:34:51.440
And Isaac's great role
1:34:52.419,1:34:56.019
was to assure the quality of the currency,
1:34:56.019,1:34:58.549
to assay the gold,
1:34:58.549,1:35:01.889
to assay the weight of the silver.
1:35:01.889,1:35:05.409
During those years there was great trade
1:35:05.409,1:35:08.569
which also lead to the debasement of the coinage,
1:35:08.569,1:35:11.719
a type of fraud called coin clipping.
1:35:11.719,1:35:16.369
What you did was to take a silver coin
and shave off a bit of it,
1:35:16.369,1:35:21.969
and then you took lots of silver coins and
shaved off lots of little bits.
1:35:21.969,1:35:24.879
So by the end of the day you had another silver coin,
1:35:24.879,1:35:27.799
good way to make money.
1:35:27.799,1:35:32.560
What did Isaac Newton do about this? He caught
a few of these people and he had them hung
1:35:32.560,1:35:36.079
on Tyburn in public.
1:35:36.079,1:35:44.150
So you no longer burned people at the stake for their
religious views, you now hung them in Tyburn for debasing coinage.
1:35:44.150,1:35:45.999
God is displaced by mammon
1:35:45.999,1:35:52.460
in terms of capital punishment.
1:35:52.460,1:35:56.420
So this business brings us back to the issue which
I'm sure is bothering many of you,
1:35:56.420,1:35:58.300
which is what happened to the metallic base?
1:35:58.300,1:36:02.540
There was a metallic base
1:36:02.540,1:36:04.630
to global capitalism up until
1:36:04.630,1:36:08.059
the late 1960's/1970's,
1:36:08.059,1:36:12.319
and it was put under great stress
1:36:12.319,1:36:17.209
in the late 60's early 1970's.
1:36:17.209,1:36:21.179
And ultimately it collapsed, so that
1:36:21.179,1:36:24.539
by 1973 you have a global monetary system
1:36:24.539,1:36:29.050
which is no longer based
1:36:29.050,1:36:33.759
on any metallic commodity
1:36:33.759,1:36:37.260
You will notice however that gold is still important,
1:36:37.260,1:36:40.429
the gold price is still quoted.
1:36:40.429,1:36:44.929
And if push comes to shove you might well
ask yourself whether you want to hold onto gold or
1:36:44.929,1:36:49.030
dollars, Euros, or Yen, or whatever.
1:36:49.030,1:36:50.630
You might want to
1:36:50.630,1:36:52.169
think about that.
1:36:52.169,1:36:56.750
So gold has not entirely disappeared from the monetary scene at all.
1:36:56.750,1:37:02.119
Many people still think, and there are even arguments,
that we should go back to the gold standard because
1:37:02.119,1:37:06.609
the current monetary system is just crazy.
1:37:06.609,1:37:10.880
But what in effect happened after 1973
1:37:10.880,1:37:17.260
was a tendency to associate currencies
1:37:17.260,1:37:21.250
with a particular basket of commodities.
1:37:21.250,1:37:27.260
For a while there we sat with the idea that
petro-dollars would work,
1:37:27.260,1:37:31.869
that actually the dollar value of petroleum
1:37:31.869,1:37:33.230
was the crucial basket determinant.
1:37:33.230,1:37:39.499
But then petroleum was yo-yoing too much, and in any case
1:37:39.499,1:37:44.610
its value was too much controlled by OPEC.
1:37:44.610,1:37:51.610
So in effect what now happens is that currency speculation
1:37:51.849,1:37:58.340
actually looks at the relationship
between the productivity of a whole economy,
1:37:58.340,1:38:03.260
i.e. its total bundle of goods and services produced,
1:38:03.260,1:38:06.509
and compares it to the value of its currency.
1:38:06.509,1:38:07.830
What is being compared is
1:38:07.830,1:38:11.250
the total commodity output of Japan, West
1:38:11.250,1:38:15.249
Germany as it was, and now Europe,
1:38:15.249,1:38:21.829
and the United States and China. And after
comparing all of these things the question is asked,
1:38:21.829,1:38:26.079
well, which economy
1:38:26.079,1:38:33.029
is producing a bundle of commodities
inside its borders that can really sustain that currency?
1:38:33.029,1:38:38.050
And if the Chinese economy is doing that,
then the Chinese currency should appreciate.
1:38:38.050,1:38:44.499
But the problem then starts when the state
steps in and does all kinds of strange things.
1:38:44.499,1:38:47.329
But at some point or other the question of the nature
1:38:47.329,1:38:51.019
of the commodity bundle
1:38:51.019,1:38:53.659
which underlies
1:38:53.659,1:38:59.199
the value is posed; in other words we no longer
attach the bundle to some single commodity like gold.
1:38:59.199,1:39:00.889
We attach it
1:39:00.889,1:39:03.929
to an imaginary
1:39:03.929,1:39:04.550
understanding
1:39:04.550,1:39:07.609
which is where statistics come in.
1:39:07.609,1:39:11.239
We wouldn't know how to work
1:39:11.239,1:39:13.480
in this world unless we had
1:39:13.480,1:39:15.789
masses of statistics.
1:39:15.789,1:39:18.599
And what are these statistics about?
1:39:18.599,1:39:20.479
GDP
1:39:20.479,1:39:24.649
Who produces all those statistics and who
collects them? The World Bank,
1:39:24.649,1:39:28.029
the International Bank of Settlements.
1:39:28.029,1:39:30.119
They produce all this data.
1:39:30.119,1:39:31.969
Vast amounts of it,
1:39:31.969,1:39:36.849
on the basis of what, sometimes you wonder,
but, nevertheless, it's there.
1:39:36.849,1:39:38.789
And this data serves to
1:39:38.789,1:39:44.309
construct the fiction that there
is a national economy.
1:39:44.309,1:39:47.479
Now this is a real problem because there is no
national economy, I mean everything is trading
1:39:47.479,1:39:49.680
with everything else on the global stage,
1:39:49.680,1:39:51.409
nevertheless there's this fiction which says
1:39:51.409,1:39:53.159
there is a national economy.
1:39:53.159,1:39:57.270
And when the national economy in the United States
is doing well, the dollar will rise, if it's
1:39:57.270,1:40:01.519
doing badly the dollar will collapse.
1:40:01.519,1:40:04.849
So the dollar has been under a lot of pressure lately
because the US economy is not doing
1:40:04.849,1:40:07.799
very well compared to the rest of the world
1:40:07.799,1:40:11.439
on the basis of certain measures.
1:40:11.439,1:40:14.499
But then speculators will intervene and claim
that wrong measure are being applied.
1:40:14.499,1:40:20.599
And if they can persuade you of this,
the values will change and they will make a bundle of money
1:40:20.599,1:40:24.439
on the currency movement.
1:40:24.439,1:40:25.800
George Soros made
1:40:25.800,1:40:30.249
two billion in about five days by speculating on
1:40:30.249,1:40:37.249
the value of the British pound against the
European exchange rate mechanism.
1:40:38.260,1:40:43.029
He was actually able to force those kinds of
things to happen.
1:40:43.029,1:40:50.849
So here you see that built into Marx's argument
1:40:50.849,1:40:52.339
is a very interesting way of understanding
1:40:52.339,1:40:57.529
the connectivity between the very secure
money commodity gold,
1:40:57.529,1:40:59.690
with which Marx began his
1:40:59.690,1:41:01.619
analysis of money, to this
1:41:03.320,1:41:07.429
real, problematical, universal money
emerging out of the M-C-M circuit in the end,
1:41:07.429,1:41:09.320
with all of these broader issues.
1:41:09.320,1:41:12.380
I think he did a pretty good job
1:41:12.380,1:41:16.159
and we can build on it. Of course much has changed since
1:41:16.159,1:41:23.959
Marx's time and we have to
1:41:23.959,1:41:27.510
take those transformations into account,
1:41:27.510,1:41:32.560
but it seems to me he set up a very useful argument
1:41:32.560,1:41:38.570
to contemplate our current situation.
1:41:38.570,1:41:42.650
Building on his arguments we can go quite far
towards understand many of the contradictions
1:41:42.650,1:41:44.549
which exist
1:41:44.549,1:41:47.510
within our contemporary
1:41:47.510,1:41:50.570
political economic system.
1:41:50.570,1:41:57.539
So it's interesting that something
like the sub-prime mortgage crisis, given my own background,
1:41:57.539,1:42:00.969
it has been obvious that there would be a crash
1:42:00.969,1:42:03.000
in property markets
1:42:03.000,1:42:04.570
sooner or later.
1:42:04.570,1:42:08.130
I thought it would occur about two or three
years ago, but they managed to stave it off.
1:42:08.130,1:42:12.290
But now it's with us and the question
is: how far will that go
1:42:12.290,1:42:15.590
before they can shift to something else,
1:42:15.590,1:42:19.109
some other fictitious form?
1:42:19.109,1:42:21.800
But behind this, of course, lies
1:42:21.800,1:42:23.729
the emergence of
1:42:23.729,1:42:26.369
imaginary forms.
1:42:26.369,1:42:30.519
Note how Marx emphasizes the imaginary qualities of all of this.
1:42:30.519,1:42:35.209
We imagine it to be this,
we imagine it to be that.
1:42:35.209,1:42:38.689
And we cannot do without that imaginary
1:42:38.689,1:42:40.809
stuff going on.
1:42:40.809,1:42:41.979
In fact
1:42:41.979,1:42:44.300
that is what allows the system to function.
1:42:44.300,1:42:45.649
It's built into it.
1:42:45.649,1:42:48.210
It's not as if we can say:
1:42:48.210,1:42:49.579
get rid of all the fetishism,
1:42:49.579,1:42:53.550
get rid of all of that imaginary stuff
and then we'll be ok.
1:42:53.550,1:42:56.789
No, we couldn't do that.
1:42:56.789,1:43:01.750
These things are socially necessary, they're
embedded within the capitalist system.
1:43:01.750,1:43:03.440
That raises the question: well
1:43:03.440,1:43:04.599
what we do about it?,
1:43:04.599,1:43:06.550
how do we confront them?,
1:43:06.550,1:43:12.859
and what do we do about their
obvious problematic consequences?
1:43:12.859,1:43:15.479
So these are the sorts of issues that this
1:43:15.479,1:43:19.419
chapter raises.
1:43:19.419,1:43:23.050
A final point this chapter raises is the
1:43:23.050,1:43:26.590
interesting question as to how much of it
do you really need to understand
1:43:26.590,1:43:30.249
the rest of volume one of Capital?
1:43:30.249,1:43:31.239
And the answer is:
1:43:31.239,1:43:34.650
not much. (laughter)
1:43:34.650,1:43:37.099
The rest of Capital
1:43:37.099,1:43:40.179
uses certain basic propositions out of here
1:43:40.179,1:43:42.260
which can be reduced to
1:43:42.260,1:43:44.419
four or five arguments
1:43:44.419,1:43:47.819
and then goes on with the analysis.
1:43:47.819,1:43:51.880
What Marx was trying to do here was to lay a basis,
1:43:51.880,1:43:55.579
as he was in the preceding chapters,
1:43:55.579,1:43:59.099
for a magnum opus i.e. the work
that was going to include
1:43:59.099,1:44:06.989
an understanding of credit systems, financial
institutions and structures, and state interventions.
1:44:06.989,1:44:10.690
He was really trying here to lay out
1:44:10.690,1:44:15.320
a systematic basis for a very much broader project.
1:44:15.320,1:44:17.659
But you'll be happy to know
1:44:17.659,1:44:21.620
that you don't have to thoroughly understand all
the nuances of this chapter, interesting and important though
1:44:21.620,1:44:26.710
they really are to our contemporary circumstances.
1:44:26.710,1:44:29.169
You don't have to understand every nuance
1:44:29.169,1:44:36.169
in order to move into the next chapters which
are much simpler and more direct.
1:44:38.369,1:44:42.090
So you're over the worst of it (laughter).
1:44:42.090,1:44:44.659
We can now start the easy part.
1:44:44.659,1:44:48.590
We have a few minutes for questions, I'm
sorry I have taken so long, but this is a difficult
1:44:48.590,1:44:51.669
and intricate chapter,
1:44:51.669,1:44:53.359
which needs a lot of
1:44:53.359,1:44:54.989
elabouration in order
1:44:54.989,1:44:57.849
to get it straight.
1:44:57.849,1:45:04.129
Any kind of comments, questions?
1:45:04.129,1:45:05.760
»STUDENT:When you're talking about the accumulation of
1:45:05.760,1:45:07.139
things and about upper limits, I went
1:45:07.139,1:45:10.879
to visit Yankee Candle just to see what that was
1:45:10.879,1:45:12.879
all about. And next to it they had opened a car museum,
1:45:12.879,1:45:14.329
a very large car museum, and I walked around it
1:45:14.329,1:45:18.280
and realized that all the cars seemed to have a personal
angle on the display cases and the descriptions.
1:45:18.280,1:45:22.599
It turned out the museum was the vast personal collection
1:45:22.599,1:45:26.730
of the owner and founder of the Yankee Candle.
1:45:26.730,1:45:27.999
It was just a garage, so large that it was now a museum,
1:45:27.999,1:45:31.790
and you payed to go in, but the owner drove them in and out
1:45:31.790,1:45:37.400
whenever he wanted. And there was no limit, it was huge.
1:45:37.400,1:45:39.770
»HARVEY:Not the same as what you could get with
1:45:39.770,1:45:42.560
twenty billion dollars.
1:45:42.560,1:45:48.349
And that's the point, that people do accumulate
large quantities of things like that, but
1:45:48.349,1:45:55.219
how many yachts can you have?,
how many residencies can you have?
1:45:55.219,1:45:58.689
On the use-value side there are these limitations,
1:45:58.689,1:46:02.440
so it's the limitless capacity of
1:46:02.440,1:46:05.580
the accumulation of money power
1:46:05.580,1:46:10.989
that will be very important to look at;
one of the major propositions, of course, in
1:46:10.989,1:46:16.380
the rest of Capital is the limitlessness of this.
1:46:16.380,1:46:19.619
»HARVEY: Yes.
1:46:19.619,1:46:26.619
»STUDENT:I'm just curious about paper money, when
paper money first starts showing up in…what are you saying
in terms of this as a historical or a logical development?
1:46:30.449,1:46:34.510
»HARVEY:Well scrip and things like that have
been around for very long time, in various
1:46:34.510,1:46:39.230
forms. So paper representations
as well as tokens have been
1:46:39.230,1:46:41.050
around for a long time.
1:46:41.050,1:46:44.959
Which goes back to my original argument
about the monetary form, that
1:46:44.959,1:46:48.820
monetary forms have been around a very long
time. The interesting question is how all of
1:46:48.820,1:46:50.949
those forms
1:46:50.949,1:46:56.709
actually became assembled around
the capitalist definition of what money is.
1:46:56.709,1:46:59.299
The same thing applies to temporality.
1:46:59.299,1:47:04.610
It's not as if
capitalism invented temporality.
1:47:04.610,1:47:09.269
Every society has its own
definitions of temporality and spatiality .
1:47:09.269,1:47:11.459
There's a long
1:47:11.459,1:47:15.070
history in the anthropological
and historical record of that.
1:47:15.070,1:47:18.480
But what happens is that
capitalism starts to insist upon
1:47:18.480,1:47:23.769
certain definitions of temporality.
1:47:23.769,1:47:27.290
For instance we're in one right now:
it's eight thirty and you all want to go home.
1:47:27.290,1:47:31.139
Now if you're really interested in learning
you would want to stay here until five in the
1:47:31.139,1:47:34.829
morning, right? (laughter)
1:47:34.829,1:47:40.540
You're being very nice…
But you see what I mean.
1:47:40.540,1:47:44.650
Here we have this kind of
definition of temporality which is in the
1:47:44.650,1:47:48.809
school calendar so for example we
we start in here and we finish off there.
1:47:48.809,1:47:50.849
It's all built in,
1:47:50.849,1:47:55.459
and we accept it as normal,
so it becomes normalized. Whereas
1:47:57.300,1:48:01.100
I can certainly remember intellectual
discussions in my youth, when all
1:48:01.100,1:48:03.820
things were wonderful,
1:48:03.820,1:48:08.199
which went on all day and all night,
1:48:08.199,1:48:12.329
and we were not limited by anything.
I mean, we skipped classes
1:48:14.260,1:48:19.469
and then had a discussion instead;
it was a different notion of temporality
1:48:19.469,1:48:30.080
The problem was there was nothing else to do,
and the classes were very boring.
1:48:30.080,1:48:31.770
So, I think these definitions are
1:48:33.040,1:48:37.250
contingent, and this is also what
Marx is arguing throughout the book,
1:48:38.349,1:48:42.459
namely that the categories of political economy
are contingent upon the rise of capitalism.
1:48:42.459,1:48:46.929
The notion of temporality is specific;
capitalism has a specific temporality,
1:48:46.929,1:48:49.799
which is what E.P. Thompson talks about, namely
1:48:49.799,1:48:52.229
the rise of industrial work discipline,
1:48:52.229,1:48:55.349
what that entailed and how that was enforced.
1:48:55.349,1:48:57.849
And we'll also see some of that coming up
1:48:57.849,1:49:00.939
in Marx's Capital.
1:49:00.939,1:49:06.530
OK, so we leave it there
and will continue this saga next week.